05-24-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Türkiyemizin Denizleri
TÜRKİYEMİZİN DENİZLERİ
Turkiye Cografyasi
DENİZLERİMİZ
MARMARA DENİZİ
Marmara Denizi,Karadeniz ve Ege Deniz'i arasında kalan bir iç denizdir Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır Adalarında bol miktarda mermer bulunduğu için adı Marmaros(Yunanca mermer demek)'dan gelmektedir Marmara Denizi'nin yüzölçümü 11,350 kilometre karedir Marmara Denizi'nin yüzey suları az tuzludur Tuzluluk oranı ortalama binde 22'dir Denizin yaz aylarında yüzey sıcaklığı 24-29 derece arasında değişir
Ayrıca Marmara Denizi, Karadeniz'i Akdeniz'e bağlayan önemli bir su yoludur İstanbul'a yakın olan adalar Kınalıada, Burgazada, Heybeliada ve Büyükadadır Adaların güneybatısında ise Yassıada ve Kaşıkadası bulunur Marmara Denizi'nin ortasına doğru ise Marmara Adası, İmralı Adası ve Avşa Adası vardır Marmara Deniz'i balıkları yerli balıklar ve göçmen balıklar olarak ikiye ayrılır Yerli balıklar Kefal,tekir,İstavrit,Kırlangıç,Gümüşmezgit ve İzmarittir
Göçmen balıklar ise mayıs ayında başlayan Levrek,ağustosta Palamut,eylülde Lüfer,ekim ayı içinde hamsi,mezgit ve uskumru İsatnbul Boğazı'ndan Marmara'ya girerler
EGE DENİZİ
Cumhuriyet döneminden önce Ege Denizi'ne adalar denizi deniyordu 17 yy 'da ise bu kesime genel olarak Akdeniz denirdi Yaklaşık yüzölçümü 196,000 kilometre karedir Ege Denizi'nin genel derinliğinin 1500 metreye varmadığı söylenebilir
Ege Bölgesinde dağlar kıyıya dik uzanırlar ve bölgede bu yüzden irili ufaklı birçok koy ve körfez bulunur Bu koylar ve körfezler dünyada ender bulunan güzelliklere sahiptir
Ege Denizi'nin tuzluluk oranı Akdeniz'e yakındır Denizin çoğu yerinde deniz suyunda erimiş tuz oranı binde 38 in üstündedir Deniz suyu sıcaklıkları yazın ağustos ayında ortalama 24 derece civarındadır
Ege Denizi sularında gelgit hareketleri Marmara Denizi'nden ve Karadeniz'den daha kuvvetlidir Gelgit genliği İzmir körfezinde 70 santimetre,Eğriboz körfezinde 90 santimetreye ulaşmaktadır Fakat bu gelgit hareketi kuzey kıyılarında önemini yitirmektedir
Ege Denizi,koyları ve körfezleri görülmeye değer güzelliktedir Bölgede etkili olan Akdeniz iklimiylede bu güzellikler karadada devam eder Bu güzel denizi korumalı ve turizm cenneti olan egeyi daha da canlandırmalıyız
AKDENİZ
Akdeniz 2,966,000 kilometre karelik yüzölçümüyle çok büyük bir ara denizdir ve okyanuslardan tamamiyle ayrılmıştır Akdeniz derindir,denizin dibi çok yerde 2000 metrenin
altındadır Türkiye Akdeniz bölgesinin 128,200 kilometre karesinse sahiptir,buda bütününe göre %15'e denk gelir Akdenizde deniz suyu sıcaklıkları ağustos ayında 27-28 derecelere kadar çıkar
Akdeniz bölgesi birbirinden güzel şelaleler ve nehirlerle beslenir Buna rağmen sıcak Akdeniz iklimi etkili olduğu için tuzluluk oranı diğer denizlerimizden daha yüksektir ve bu hissedilir
Akdeniz Bölgesinde dağlar kıyıya paralel uzandığı için Ege Bölgesindeki kadar koy ve körfez yoktur 1452 kilometrelik kıyısıyla Akdeniz de dünyaca ünlü turizm yerlerinden biridir
KARADENİZ
Karadeniz Türkiye'nin kuzeyinde doğu-batı doğrultusunda uzanan büyük bir iç denizdir Denizin genişliği batıya doğru artar Bu genişlik doğuda Rize ile Sohumkale arasında 225 km iken,Samsun ile Kerç arasında 480 km'yi bulur
Karadeniz'in anadolu kıyılarında daha çok küçük koylar bulunur Karadeniz ada bakımından fakir bir denizdir Karadeniz de büyük derinlikler olmasına rağmen,kuzeybatı da kuzeybatıda derinlik sahaları azalır Karadeniz'in kuzeyindeki Azak Deniz'inde en fazla derinlik ancak 15 metre olmasına rağmen,derinlik Karadeniz de 2200 metreyi bulur
Karadeniz az tulu bir denizdir Bol yağış alır ve bir çok akarsuyla beslenir Aynı zamanda buharlaşmanın az olmasıda buna bir etkendir Deniz suyunun tuzluluğu orta kesimlerde binde 18'dir Geniş akarsı ağızlarında bu oran çok daha aşağılara iner Derinlere doğru tuzluluk artar,mesela 200
metreden sonra tuzluluk oranı binde 22 olur Karadeniz'in suyu sıcaklığı temmuz ile ağustos aylarında 20 ile 26 derece arasındadır Enlem etkisinden dolayı Karadeniz'in anadolu kıyıarı,kuzeye oranla daha sıcaktır Kışın kuzeyde sular 2-3 dereceye kadar iner Ama yaz kış arasında görülen sıcaklık farkları sadece yüzey sularına aittir 2000 metre derinlikteki suların sıcaklığı yılın her mevsimi 9 derecedir
Karadeniz balıkları denince akla ilk olarak hamsi gelir Hamsi Karadenizde yaşıyan ince-uzun bir balık türüdür Mayıs ve eylül döneminde yumurtlarlar Karadenizli balıkçıların geçim kaynağı olur
Karadeniz deniz koşulları bakımından en ağır şartlara sahip denizimizdir Özellikle kuzeyli rüzgarlarda dalga boyu diğer denizlerimize nazaran çok daha büyük olur Karadeniz güzelliklerinin yanında dikkat edilmesi gereken bir denizimizdir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|