Güneş Nasıl Oluşmuştur?

GÜNEŞ NASIL OLUŞTU?

Milyarlarca yıl öncesinde çok yoğun ve tek parçada olan bir galaksinin yoğun madde bulutları döndükçe ve yassılaştıkça maddelerin çoğu merkezde toplandıBu merkeze güneş diyoruzMerkezin/güneşin etrafında burgaç şeklinde dönen bulutlar ayrılarak gezegeneleri oluşturmuşturBu oluşum 46 milyar yıl öncesine dayanır
-Güneş,dıştan içe doğru taç küre,renk küre ve ışık küreden oluşurışık kürenin merkezinde çekirdek bulunur
-Güneşin yapısı ve enerjisinin oluşumu yıldızlardaki gibidir
Güneşin % 81 ine yakın bölümü Hidrojen,% 18 ine yakın bölümü Helyum geri kalanını diğer gazlar
Oksijen,karbon,azot,sodyum,kalsiyum,kükürt,
silisyum,demir,magnezyum,alüminyum oluştuturur
Yıldızların enerji ololuşumu Nükleer füzyon şeklindedirYani çekirdek reaksiyonları sonucunda Hidrojen çekirdeklerinin birleşmesi ile Helyum çekirdeğine dönüşürAradaki kütle kaybı de ısı ve ışık enerjisine dönüşmüş olurNükleer füzyon gerçekleşmesi için büyük bir sıcaklık gerekirBu sıcaklıkta yıdızlarda vardırYıldızların sıcaklığı 3000 santıgratderece ile 50 000 santıgratderece cıvarındadır
Bu yüksek enerjili ışın güneş yüzeyine yaklaşık 2 milyon yılda çıkarDünyaya da 8 dakikada ulşır

-Güneşin Çapı,1392000 Km dirAlan büyüklüğü Dünyanın 1 300 000 katı,yaşı 5 milyar yıl,sıcaklığı yüzeyde 5500,merkezde 15 000 000 santigrat dercedir
-Güneşin içinde çok yüksek basınç ve manyetik etkiyle patlamalar oluşurGüneşte patlamalar,burgaçlar Dünyanın manyetik alanını etkilerRadyo,telsiz benzeri araçların yayın dalgalarını zayıflatırAtmosferde yer yer ışınım olur
-Güneşin hem kendi ekseni hemde sanman yolu galaksisi içinde hareket eder
Güneş,güneş sistemi ile birlikte 20Km/saniyelik hızla smamanyolu galaksisi içinde hareket ederGüneş yaklaşık olarak 220 yılda bir galaksi merkezinin etrafında bir tur atar
Kendi ekseni çevresinde ekvatorda 25 kutuplarda 33 günde döner
Güneş samanyolu galaksisinin merkezine 30 000 ışık yılı uzakata yer alır

•

Güneş nasıl oluşmuştur?
Günümüz teorileri Güneş’in yaklaşık 46 milyar yıl önce, yıldız patlamalarından arda kalan toz ve gazı da içeren muazzam büyüklükteki bir yıldızlararası gaz bulutun çökmesiyle oluştuğunu kabul eder Kütle çekiminin etkisi altında kalan bulut büzüşmeye ve yoğunlaşmanın büyük olduğu yerlerde dönmeye başlar İlk birkaç milyon yıl içinde çökme sırasında dönme hızı çok büyüktür ve bundan dolayı da manyetik olarak son derece aktiftir Açısal momentumun korunması prensibine göre rotasyon hızı gittikçe büyümekte ve dış kısımlar yassılaşmaktadır Zamanla merkezi bölgenin çevresinde yassı bir disk oluşur Bu diskin dış kısımlarındaki gaz ve toz küçük yoğunlaşmalar gösterir Her bir yoğun bölge ana diskle aynı yönde kendi eksenleri etrafında döner Bu senaryo Dünya’nın ve diğer gezegenlerinin nasıl oluştuğu açıklayan oldukça makul bir senaryodur

Oluşum sırasında bir çok yıldız iki veya üç kısma parçalanarak çift yıldız veya çoklu yıldız sistemlerini oluştururlar Son zamanlarda yapılan uydu gözlemlerinden bir çok yıldızda gezegen olduğuna dair ipuçları gelmekte fakat bunların büyüklükleri ve yıldızına olan uzaklıkları henüz Güneş Sistemi’nde olduğu gibi dizilim göstermemektedir

Hızla büzüşen bulutun merkezi kısmında yoğunluk, dolayısıyla basınç artar ve bir zaman sonra da ışmıaya başlar İçten dışa doğru olan ışınım basınca, içe doğru olan kütle çekim kuvveti tarafından nötürlenmeye çalışılır ve sonunda denge sağlanır Işıldayan çekirdek, bir yıldızın yıldız öncesi (protostar) evresidir Güneş'in normal ışımasına başlayıncaya kadar bu evrede yaklaşık 10 milyon yıl kaldığı düşünülmektedir Bu aşamadan sonra Güneş ısısını merkezdeki nükleer yakıttan sağlamaya başlar Artık içten dışa doğru olan radyasyon basıncı, dıştan içe doğru olan gravitasyonel kuvvete karşı koyarak büzüşmeyi durdur ve bir denge hali oluşur Güneşimiz yaklaşık 45 milyar yıldır bu kararlı halini sürdürmektedir Gelecekte zamanla dönme hızı yavaşlayacak ve ışıma gücü artacaktır Bu arada çapı da büyüyecektir Işıma gücünün oluşum döneminde bugünkü değerinin yaklaşık %70’i olduğuna, ve dönmenin de 9 gün kadar olduğu tahmin edilmektedir Aslında dönmenin bugünkü değeri 27 gündür 15 milyar yıl sonra güneş 6 milyar yaşına geldiğinde parlaklığı bugünkü değerinden yaklaşık % 15 daha fazla olacaktır 10 milyar yaşına geldiğinde ise, parlaklığı bugünkü değerinin iki katına çıkacak ve yarıçapı % 40 artacaktır Güneş, çap ve ışımagücü artışını bir kırmızı-dev yıldız oluncaya kadar sürdürür Kırmızı dev evresinde yarıçap 100 kat artar Bu durumda Merkür gezegeni, genişleyen sıcak plazmanın içinde kalarak buharlaşır Çaptaki 100 katlık artıp ışımagücünde 500 katlık bir artışa neden olur