Harita Türleri

Harita Türleri
Harita yaşamın her alanında yardımcı araçlar olarak kullanılır
Bir kentin imar planının çıkarılması, karayolu, demiryolu ya da köprü yapımı için en uygun yerin belirlenmesi, arkeoloji, coğrafya gibi birçok alanda araştırma yapılması sırasında haritalardan yararlanılır Haritalar konularına ve ölçeklerine göre ikiye ayrılır

Konularına Göre Haritalar

Konularına göre haritalar, kullanım amaçlarına göre genel haritalar ve özel haritalar olarak ikiye ayrılır

Genel Haritalar

Toplumun geniş kesimi tarafından kullanılabilen haritalardır

- Topoğrafya Haritaları

İzohips (eş yükselti) eğrisi yöntemi ile yapılır Araziyi ölçekleri oranında ayrıntıları ile gösterirler Ölçekleri 1 / 20000 ile 1 / 500000 arasında değişir 1 / 20000'den büyük ölçekli olanlar kadastro işlerinde ve askeri amaçlarla kullanılır Bu haritalardan ölçek, uzunluk alan ve eğim hesaplamada yararlanılır

- Fiziki Haritalar

Fiziki haritalar, yeryüzünün kabartı ve çukurluklarını gösteren orta ya da büyük ölçekli haritalardır
Fiziki haritalar hazırlanırken eş yükselti ve eş derinlik eğrileri geniş aralıklarla geçirilir Bu aralıklar çeşitli renklerle boyanır Yükseltiler genellikle yeşil, sarı ve kahverenginin çeşitli tonları ile, derinlikler ise açıktan koyuya mavi rengin tonları ile gösterilir

- Siyasi ve İdari Haritalar

Yeryüzünde veya bir kıtada bulunan ülkeleri, bir ülkenin idari bölünüşünü, yerleşim merkezlerini gösteren haritalardır Bu haritalardan uzunluk ve alan bulmada yararlanılır Ancak yer şekilleri hakkında bilgi edinilemez

- Duvar ve Atlas Haritaları

Eğitim ve öğretim amacına yönelik haritalardır Ölçekleri 1 / 1100000'dan daha küçüktür Dünya'nın tümünü, kıtaları veya ülkeleri gösterirler

Özel Haritalar

Belirli bir konu için hazırlanmış haritalardır Bu haritalardan bazıları şunlardır:

- Araziden Yararlanma Haritaları

Bir bölgede arazinin nasıl kullanıldığını gösteren haritalardır Bu haritalar yardımıyla ekili-dikili alanların, çayır ve mera alanlarının, orman alanlarının, bölünüşü ile kayalık, bataklık gibi kullanılmayan alanlar hakkında bilgi edinilir Tarımın türü ve tarım ürünleri de bu haritalarda gösterilir

- Ekonomi Haritaları

Dünya'nın bütününün ya da bir bölümünün ekonomik özelliklerini gösteren haritalardır Bu haritalar yardımıyla endüstri kuruluşlarının türü, sayısı, dağılışı, çalışanların sayısı hakkında bilgi edinilir

- Hidrografya Haritaları

Bir bölgenin su potansiyeli (akarsular, göller, yeraltı suları, kaynaklar) hakkında bilgi veren haritalardır Bu haritalar yardımıyla akarsuların drenaj tipi, akım miktarı, kanallar, göl sularının özellikleri, yeraltı sularının türü, kaynakların türü sayısı ve verimlilik derecesi hakkında bilgi edinilir

- İzoterm Haritaları

Bir bölgede, eş sıcaklıktaki noktaları birleştiren eğriye izoterm denir
İzotermler yardımıyla çizilen izoterm haritalarından, bir bölgedeki sıcaklık dağılışı hakkında bilgi edinilir
Sıcaklık dağılışını daha iyi gösterebilmek için, bu haritalar sıcaklık basamaklarına uygun olarak renklendirilir Sıcak yerler için kırmızının tonları soğuk yerler için mavinin tonları kullanılır

- Jeomorfoloji Haritaları

Bir bölgedeki şekillenme süreci yani iç ve dış güçlerin etkisiyle oluşan yer şekilleri hakkında bilgi veren haritalardır
Bu haritalarda faylar, yamaçlar, vadi türleri, birikinti konileri, sekiler, ovalar ve daha bir çok yer şekli taranarak gösterilir Yer şekillerinin kolay ayırt edilmesi amacıyla bu haritalar renklendirilir

- Nüfus Haritaları

Dünya'nın bütününde ya da bir bölümündeki nüfusun dağılışı ve özellikleri hakkında bilgi veren haritalardır Bu haritalarda nüfus dağılışı noktalama ile gösterilir Nüfus yoğunluğu haritaları ise renklendirilir

- Toprak Haritaları

Bir bölgenin toprak özellikleri ve dağılışları hakkında bilgi veren haritalardır Bu haritalardan, yetiştirilecek ürünlerin belirlenmesi, buna bağlı olarak topraklardan daha iyi verim alınabilmesi gibi bir çok konuda yararlanılır

Ölçeklerine Göre Haritalar

- Büyük Ölçekli Haritalar

Ölçekleri 1 / 200000'e kadar olan bu haritalarda :

• Küçültme oranı azdır
• Ayrıntı fazladır
• Birim düzlemde gösterilen gerçek alan küçüktür
• Eşyükselti eğrileri arasındaki yükselti farkı azdır

Planlar ve topoğrafya haritaları bu gruba girer

- Orta Ölçekli Haritalar

Ölçekleri 1 / 200000 ile 1 / 1000000 arasında olan haritalardır

Ayrıntılar, büyük ölçekli haritalar göre daha azdır

- Küçük Ölçekli Haritalar

Ölçekleri 1 / 1000000'dan daha küçük olan haritalarda;

• Ayrıntı en azdır
• Küçültme oranı en fazladır
• Birim düzlemde gösterilen gerçek alan büyüktür
• Eşyükselti eğrileri arasındaki farkı fazladır

Duvar ve atlas haritaları bu gruba girer