Ferman Nedir? |
05-19-2009 | #1 |
Şengül Şirin
|
Ferman Nedir?Ferman Nedir? Ferman, padişahların herhangi bir iş hakkında tuğra veya nişanını taşıyan yazılı emri Ferman; Farsça bir kelimedir Emir, irade ve buyruk demektir Ferman kelimesi, İlhanlılar tarafından, İslamiyeti kabul etmelerinden sonra kullanılmış, daha sonra da Osmanlılara geçerek yerleşmiştir Büyük Selçuklular, Anadolu Selçukluları ve Memluklerde ferman yerine tevki kullanıldığı gibi, İlhanlılar, Timurlar, Kara Koyunlu ile Akkoyunlu devletleri, Altınordu ve Kırım Hanlıklarında yarlığ kelimesi de kullanılmıştır Tevki ve yarlığ kelimeleri, padişahın tuğrası bulunan ferman anlamındadır Osmanlılarda Ferman, yedi esas üzerine yazılırdı: 1 Ferman kelimesinin anılması, 2 Ferman yazıldığı kişinin rütbe derecesine göre dua ve övgü yazılması, 3 Fermanın gönderilme sebebi, 4 Ferman gönderilen kişiye, padişah isteğinin emrolunması, 5 Yapılması istenilen işin belirtilmesi, 6 Verilen işin bitirilmesi için istek, 7 Fermanın tarihi ve gönderildiği yerin ismi Osmanlılarda iki çeşit fermana rastlanmaktadır Fermanlardan birisi, doğrudan doğruya divandan, maliyeden yazılarak üzerine hükümdarın tuğrası çekilerek, gönderilen emr-i şerif idi Diğeri ise tuğralı bir fermanın üzerine ve baş tarafına padişahın kendi el yazısıyla fermanda yazılanı teyid eden iradedir Hatt-ı Hümayûnla Muvaşşah, yani padişahın el yazısıyla tezyin edilmiş olan ikinci çeşit ferman, işin ehemmiyetini göstermek, hakkında teveccüh gösterilen zata, yahut da tehdid edici olarak bir vali veya serasker vesaireye gönderilirdi Ferman şekil olarak, divani hat denilen girift keşideli yazıyla yazılırdı |
|