Adrenal Korkteks:

Adrenal Korkteks: Adrenal korteks, medullandan hem anatomik ( üç tabakalı bir hücre dizilimi gösterir ) hem işlevsel olarak (etkileri farklı olan bir sürü hormon salgılar) çok daha karmaşıktır Koteks üç tabakadan meydana gelmiştir; bu tabakalar dıştan içe doğru Glomerulosa ( Sert Tabaka ), ortada Fasciculata ( Taneli tabaka ) ve içte Reticularis (Ağsı tabakadır ) Hücreler, mitozla dış tabakadan üretilir, ağ tabakaya yani içe doğru itilir ve sonunda değişikliğe uğrayarak kaybolur Taneli tabakanın hormon üretimi bakımından en aktif olduğu tabaka olduğuna inanılmaktadır İnsanın ve diğer primatların emriyonik evrelerinde korteks ile medulla arasında büyük bir hücre yığını, “Fetal Zon”, olduğu için bu evrede adrenal bezler böbrek kadar büyüktür Daha sonra, doğumu izleyen günlerde, fetal zon yavaş yavaş kaybolmaya başlar Adrenal korteks bol miktarda C vitamin içerir Adrenal korteks steroyit yapılı şu hormonları salgılar 1)Glikokortikoyit hormonlar: Poretinlerin karbondhidratlara dönüşmesini sağlarlar 2)Mineralokortikoyit hormonlar: Sodyum ve potasyum metabolizmasını düzenlerler 3)Androjen hormonlar: Erkek eşeysel hormonlardır

Glikokortikoyitler (Şeker Metabolizmasını Etkileyen Hormonlar): Bu hormonlar kan şekerini artırır, aşırı insülin dozlarından sonra hipoglisemik krampları azaltır, yağdan ve proteinden karbonhidrat yapımını ve karaciğerde glikojen depolanmasını hızlandırır Glikozun oksidasyonunu önler Proteinler ve aminoasitler üzerindeki yıkıcı etkisinden dolayı idrarda azot miktarı artar Mezenşimin tepkime yeteneği durdurulur, lenfatik dokular ve özellikler timüs körelir, eozinofil akyuvarların oluşumu önlenir

Mineralokortikoyiler: En önemlileri “Aldosteron ve II-Deoksikortikosteron” ‘dur Bu hormonlar, Na ve Cl iyonlarının böbrek tüplerinden ve keza diğer bez ve dokulardan geri emilmesini, keza potasyum salgılanmasını sağlar Kandaki, doku sıvısındaki ve hücrelerdeki iyon derişimi mineralokortikoyitler tarafından düzenlenir Yokluğu ölüme neden olur Azlığı kan basıncının düşmesine, dokulardaki sıvının azalmasına, NaCL salgılanmasının artmasına, potasyum iyonlarının çoğalmasına ve sonuç olarak Na ve K iyon değişimi bozulduğu için kasların yorulmasına neden olur Derideki pigmentleşme artar (Addison Hastalığı) Her iki hormonun da ACTH’nin salgılanmasında büyük bir etkisi yoktur

Androjen Hormonlar: Hem erkeğin, hem dişinin adrenal korteksinden salgılanan “Dehidroepiandrosteron, Adrenosteron ve Steroitler” zayıf da olsa erkek eşey hormonu görevini görürler Çok etkin olan erkek eşey hormonu “Testostron” her ne kadar büyük miktarlarda testislerden salgılanıyorsa da pek az miktarlarda adrenal korteksten de salgılanır Erkek çocuklarında adrenal korteksin aşırı çalışması, androjen hormonların üretimini çoğaltır ve bireyin normalden önce erginliğe ulaşmasını sağlar Bu çocuklar kas yapısı, kıllanma ve ses tonu bakımından ergin erkeklere benzerler Dişilerdeki adrenal korteksin fazla çalışması, erkekleşmeye neden olur; sakal çıkar, ses kalınlaşır; yumurtalıklar, vajina ve rahim körelir; klitoris bir penis gibi gelişir Streoitler yalnızca adrenal kortekste değil, keza testislerde, yumurtalıklarda ve plasentada da yine kolestrolden sentez edilir