Numan Paşa (Köprülüzade)

Numan Paşa (Köprülüzade) Osmanlı Devleti sadrâzamlarından Salankamen Muhârebesinde şehit olan Köprülüzâde Fâzıl Mustafa Paşanın büyük oğlu olup, ilmi, fazlı, vâliliklerinde dürüst ve âdilâne hareketi ve muvaffakiyetiyle şöhret bulmuş vezirlerdendir

Demirkapılı Fâzıl Süleyman ve Kayserili Hâfız Ahmed Efendi gibi devrinin önde gelen âlimlerinden ders aldı Babasının ölümünden sonra bir müddet Köprülü âilesinin vakıflarını mütevelli olarak idâre etti 1696’da İkinci Avusturya Seferine katıldı 1700’de altıncı vezir olarak Dîvân-ı Hümâyûna girdi 1701’de Erzurum vâliliğine, 1702’de Daltaban Mustafa Paşanın vezîriâzam olması dolayısıyla Anadolu vâliliğine getirildi Ağrıboz, muhâfızlığı ile Kandiye ve Bosna vâliliklerinde bulundu 1710’da İkinci Mustafa Hanın kızı Ayşe Sultanla evlendi Aynı yıl Çorlulu Ali Paşanın yerine vezîriâzam oldu Ancak, Numân Paşanın şöhreti dolayısıyla Anadolu ve Rumeli’den birçok dâvâ sâhibi, haklarını almak için İstanbul’u doldurdular Bu karışıklıklar sebebiyle altı ay kadar sonra azledilerek, yeniden Ağrıboz muhâfızlığına gönderildi

1714’te Bosna vâliliğine getirilen Nu’mân Paşa, Karadağlıların isyânını şiddetle bastırmak sûretiyle mühim bir gâileyi önledi 1715 Şubatında Silifke sancağıyla Anadolu’da eşkıyâ te’dibine memur oldu 1716’da Kıbrıs vâliliğine tâyin olundu Daha sonra Avusturya’nın âni bir hareketle Tuna ve Sava nehirlerini aşması ihtimâli üzerine, Kıbrıs vâliliği üzerinde kalmak üzere Bosna serdarlığına getirildi

Numân Paşa, Bosna Hersek Serdarlığı sırasında düşmana karşı muvaffakiyetle karşı koydu ve Belgrad’ın Avusturyalılar tarafından işgâli esnâsında Bosna’ya yaptıkları taarruzlara, karşı taarruzlarla cevap vererek Avusturya kuvvetlerini mağlup etti ve Bosna’ya sokmadı 1718 Ağustosunda Girit vâliliğine getirilen Numân Paşa, Şubat 1719’da Kandiye’de vefât etti Divanyolundaki Köprülü Türbesine defnedildi

Numân Paşa, ölümünde elli yaşında bulunuyordu Pek çok vilâyet ve sancakta görev yaptığından eyâlet idâresinde tecrübe sâhibiydi Âlim olup bilhassa ilm-i kelâm ve ilm-i hadiste derin araştırmaları ve ihtisası vardı Peygamber efendimizin hayatları ile İmâm Sehl bin Abdullah Tüsterî’nin sözlerini toplayarak birer eser yazmış ve bir de mantık kitabı kaleme almıştır Ayrıca, tasavvuftan İmâm Ebü’l-Kâsım Abdülkerîm Kuşeyrî’nin meşhur Risâle-i Kuşeyriye’sini hülâsa etmiştir