Ali Fuad Cebesoy

ALİ FUAD CEBESOY Türk asker ve siyaset adamı 1882’de İstanbul’da doğdu Ferik İsmail Fazıl Paşanın oğlu, 93 Harbi komutanlarından Müşir Mehmed Ali Paşanın torunudur 1902’de Harp Okulunu, 1905’te Harp Akademisini bitirdi 1907’de kolağası (önyüzbaşı) oldu Rumeli’de, meşrutiyeti yeniden kurmak için ordu içinde yapılan gizli çalışmalara katıldı 1909-1911 yılları arasında Roma’da askeri ateşe olarak bulundu Balkan Savaşları sırasında Yanya Savunmasında gösterdiğ



T ürk asker ve siyaset adamı 1882’de İstanbul’da doğdu Ferik İsmail Fazıl Paşanın oğlu, 93 Harbi komutanlarından Müşir Mehmed Ali Paşanın torunudur 1902’de Harp Okulunu, 1905’te Harp Akademisini bitirdi 1907’de kolağası (önyüzbaşı) oldu Rumeli’de, meşrutiyeti yeniden kurmak için ordu içinde yapılan gizli çalışmalara katıldı 1909-1911 yılları arasında Roma’da askeri ateşe olarak bulundu Balkan Savaşları sırasında Yanya Savunmasında gösterdiği üstün gayret sonucu kaymakamlığa (yarbay) yükseltildi Birinci Dünya Savaşında önce miralay (1915), Sina cephesinde İngilizlerin Tellü’ş-Şeria saldırısına karşı gösterdiği başarılı savunmayla da mirliva (tuğgeneral) oldu Kafkas ve Filistin cephelerinde savaştı

Birinci Dünya Savaşının mağlubiyet ile neticelenmesi ve vatanın düşman işgaline uğramasından sonra Anadolu’nun kurtuluş hareketine katıldı Anadolu’da ilerleyen Yunan kuvvetleri karşısında ilk çete birliklerini kurdurarak savunma cephelerinin ortaya çıkmasında büyük rol oynadı Sivas Kongresi sonunda (9 Eylül 1919) Batı Anadolu Umum Kuva-i Milliye Komutanlığına getirildi TBMM açılınca (23 Nisan 1920) Ankara’dan milletvekili seçildi 24-25 Haziran 1920’de teşkil olunan Batı Cephesinin ilk komutanlığına getirildi Ancak Yunanlılara karşı başlattığı bir taarruzun başarısızlıkla neticelenmesi üzerine bu görevden alınarak Moskova büyükelçiliğine getirildi 16 Mart 1921’de TBMM hükumeti adına Moskova Antlaşmasını imzaladı Ankara’ya döndükten sonra (2 Haziran 1922) TBMM ikinci başkanı seçildi 1923’te ikinci defa Ankara milletvekili olarak meclise girdi 23 Ekim 1923’te meclisten izinli sayılarak, Konya’da 2 Ordu Müfettişliğine tayin oldu

Cumhuriyetin ilanı ile asker milletvekillerinden siyasi ve askeri görevlerinden birini seçmeleri istendiği zaman Ali Fuad Cebesoy, 30 Ekim 1924’te 2 Ordu Müfettişliğinden ayrılarak meclise döndü 17 Kasım 1924’te Kazım Karabekir Paşa, Refet Bele, Adnan Adıvar ve Rauf Orbay beylerle birlikte Cumhuriyet döneminin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasını kurdu 3 Haziran 1925’te partinin kapatılmasından sonra bir süre siyasetten uzak kaldı 15 Haziran 1926’da Kemal Atatürk’e karşı girişilen İzmir Suikastıyla ilişkili olduğu iddiasıyla tutuklandı İstiklal Mahkemesinde görülen muhakemesi sonucu beraat etti

1933’te Konya’dan milletvekili seçilerek yeniden meclise girdi 1950 yılına kadar Konya ve Eskişehir milletvekilliği ile bu arada bayındırlık (1939-1943) ve ulaştırma (1943-1946) bakanlıkları görevlerinde bulundu 1950 seçimlerinde Demokrat Parti listesinden bağımsız aday oldu Önce Eskişehir, sonra da Demokrat Parti İstanbul milletvekili seçildi (1950-1960) 27 Mayıs ihtilalinden sonra siyasi hayattan çekildi 10 Ocak 1968’de İstanbul’da vefat etti Vasiyeti üzerine Geyve yakınında adını taşıyan kasabanın tren istasyonu yanındaki cami avlusuna gömüldü

Başlıca eserleri: Birüssebi-Gazze Meydan Muharebesi ve 20 Kolordu, Milli Mücadele Hatıraları, Moskova Hatıraları, General Ali Fuad Cebesoy’un Siyasi Hatıraları, Sınıf Arkadaşım Atatürk