Acaristan

Acaristan (veya Acara, Acarya), Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Artvin ve Ardahan illerimizin sınırında ve Gürcistan’ın batısında yer alan; tarihi, coğrafi, dini ve kültürel yakınlığımız olan, siyasi olarak garantörü olduğumuz özerk bir cumhuriyettir Yönetim Merkezi, Karadeniz kıyısında bir liman şehri olan Batum’dur Artvin'in Hopa ilçesinde bulunan Sarp sınır kapısı Batum'a açılır



Acaristan (veya Acara, Acarya), Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Artvin ve Ardahan illerimizin sınırında ve Gürcistan’ın batısında yer alan; tarihi, coğrafi, dini ve kültürel yakınlığımız olan, siyasi olarak garantörü olduğumuz özerk bir cumhuriyettir Yönetim Merkezi Karadeniz kıyısında bir liman şehri olan Batum’dur Artvin'in Hopa ilçesinde bulunan Sarp sınır kapısı Batum'a açılır

Nüfus

Acaristan’nın nüfusu 376016’dır Acaristan'ın yerli halkı ( Acarlar), etnik olarak kendilerini Acar (Acar-el-i) olarak tanımlar ve bu kimlik tarih içerisinde Müslümanlıkla özdeşleşmiştir Günlük yaşamda Gürcüce'nin farklı bir lehçesini ( Acarca-Acar-ul-i) konuşurlar Ancak Acaristan'ın yukarı kesimi, Türkçe de konuşur Yazı ve eğitim dili Gürcüce’dir

Acarlar 4 yüzyılda Romalılar aracılığıyla Hıristiyanlığı kabul ettiler Fatih Sultan Mehmet ve Yavuz Sultan Selim dönemlerinde Osmanlı'nın Kafkasya bölgesini fethiyle birlikte, 15 yüzyıldan itibaren halkın tamamına yakını Müslümanlığı benimsedi Halkın önemli bir bölümü, 1878-1879 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından bölgenin Rusya’nın eline geçmesinden sonra Anadolu’ya göç etti Bölgede kalan Müslüman halk, dini, kültürel ve arazi özerkliğiyle birlikte 1921'de Sovyet sosyalist cumhuriyeti olan Gürcistan yönetimine bırakıldı

Sovyetler Birliği döneminde bütün dinlerin yanı sıra, özellikle Müslümanlık baskı gördü ve bu konuda bilinçsizlik oluştu Bununla birlikte günümüzde Acaristan’nın nüfusunun çoğunluğu halen Müslümandır

Acaristan’da ayrıca az sayıda Hıristiyan Gürcü, Ahıska Türkleri, Ermeni, Laz, Yunan, Azeri ve Rus da yaşamaktadır

Tarih

Antik çağlarda Acaristan, Kolhis ve Kartl-i’nin bir parçasıydı MÖ 5 yüzyılda Yunanlılar tarafından kolonileştirildi ve Batum (''Batis'') kenti de muhtemelen Yunanlı koloniciler tarafından kuruldu Bölge MÖ 2 yüzyılda Romalılar ve daha sonra Bizanslıların eline geçti V yüzyılda Bizans’ın çekilmesiyle bölgede Lazistan, Kılarçetya ve Meshetya adlarında üç devlet ortaya çıktı Hazreti Osman zamanında (MS VI yüzyılın başlarında) İslâm ordusunun hâkimiyetine girdi İlk defa bu devirde İslâmiyet yayıldı Bölge, Araplardan sonra Selçuklu Türklerinin idaresine geçti 1064 yılında Kars’ı zapt eden Selçuklu Türkleri, 1080 yılında, Batum ve Acaristan’ı da topraklarına kattılar Kıpçakların, Kür ve Çoruh boylarına gelişlerine kadar (1124), buralar Selçukluların elinde kaldı 13 yüzyılın ortalarından başlayarak Acaristan, Ortodoks Kıpçak Atabeklerine (Samtshe-Saatabego) bağlı bir beylik olarak yönetildi

1508 yılında Kıpçak Atabeğinin kılavuzluğunda Kutayıs üzerine bir sefer yapan Osmanlılar, bölgeyi Osmanlı Devleti’ne tâbi kıldı; Batum’u da Trabzon Sancağına bağladı Osmanlılar bölgede, Acara-yı Ulya (Yukarı Acaristan) ve Acara-yı Süfla (Aşağı Acaristan) sancaklarını kurdu Bu sancaklar Çıldır Eyaleti’ne bağlıydı Bu eyaletin merkezi de bazen Çıldır, bazen Ahıska

1801 yılında, Tiflis ve Kutayıs arasından bulunan Gürcü Krallığının Ruslar tarafından ele geçirilmesi üzerine, defalarca Ahıska üzerinden Anadolu'ya doğru harekete geçen Ruslar, nihayet 1828 harekâtında Fırat nehrine kadar geldiler Acaristan halkı, bu savaşlarda, Osmanlılarla birlikte bu güçlere karşı savaştılar Hatta Rus istilâsına uğrayan Ahıska’nın kurtarılması için bütün güçleriyle Ahıska üzerine yürüyerek şehri kuşattılar

Acaristan, 1878 yılına kadar kesintisiz olarak Osmanlı Devleti hâkimiyetinde yaşadı Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1877-78) ( 93 Harbi)Ruslara ve hakimiyetindeki kuvvetlere karşı kahramanca savaşan Acaristan, Berlin Antlaşması’yla savaş tazminatı yerine (Üç Sancak: Kars, Ardahan, Batum) Rusya’ya terk edildi Bu dönemde Acaristan halkının büyük bir bölümü Anadolu’nun çeşitli şehirlerine göç etti Rus Çarlık yönetimi tarafından burada Batum Okruğu kuruldu 1883 yılında Batum Okruğu ve Artvin Okruğu birleştirilerek Batum yönetim bölgesi oluşturuldu Bölge, 3 Mart 1918 tarihli Brest-Litovsk Antlaşması’yla Türkiye'ye iade edildi Yapılan halk oylamasında halkın büyük çoğunluğu, Türkiye’ye katılma lehinde oy kullandı

30 Ekim 1918 tarihli Mondros Mütarekesi’yle ordumuz Batum’u boşaltmaya başladı Acarlar, Kars'ta kurulan Millî İslâm Şûrası'na katıldılar Batum’da çıkan Sadayi Millet gazetesi, Kars Millî İslâm Şûrası’nın yayın organıydı thumb|200px|right|Batum Camii

Sınırlarımızın dışında kalan Acaristan halkı, 1919 Aralık ayında beş milletvekili seçerek, son Osmanlı Meclisine gönderdiler İngilizler, 1920 Temmuzunda Batum'u Gürcülere teslim ederek çekildiler 1918- 1921 arasında bu topraklar bağımsız Gürcistan sınırları içinde kaldı Atatürk, Misak-ı Millî sınırları içindeki Batum’un bu şekilde elden çıkmasını protesto etti Gürcistan, 25 Şubat 1921 tarihinde Bolşevikler tarafından işgal edilerek Sovyetler Birliği’ne katıldı Türk askeri, 11 Mart 1921’de Batum’a girdi 16 Mart’ta imzalanan Moskova Antlaşması’yla ve nihayet 13 Ekim 1921 tarihli Kars Antlaşmasıyla Acaristan, özerk statüyle Sovyet Gürcistan’ına bırakıldı TBMM’de bulunan Batum milletvekilleri, Moskova antlaşmasını “muzır ve âmâl-i milliyeye aykırı” bularak karşı çıktılar

Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan arasında imzalanan Kars Antlaşmasının 6 maddesine göre, Türkiye, Batum ve çevresini (Acaristan’ı), buradaki halkın dini ve kültürel haklarını gözeten bir özerk yönetim sağlanmak ve burada halkın rızasına uygun bir arazi kullanımına imkan vermek, ayrıca Batum limanından serbestçe yararlanmak şartlarıyla Gürcistan'ın yönetimine devretmiştir Bu şartlar nedeniyle Türkiye, Acaristan’ın özerkliğinin garantörü konumundadır

Sovyetler Birliği’nin çözülmesinden sonra Acaristan, 1991’de bağımsızlığını ilan eden Gürcistan’ın içinde kaldı Acaristan’nın bu tarihte başına geçerek otoriter bir yönetim kuran Aslan Abaşidze, bölgeyi Gürcistan’daki iç savaşın dışında tuttu Ancak Abaşidze, kişisel servet edinmek, insan haklarının ihlali, suç örgütlerine göz yummak gibi konularda suçlandı Eduard Şevardnadze’nin devlet başkanlığı boyunca Tiflis yönetiminin fiilen denetimi dışında kaldı ABD ve Soros destekli Gül Devrimi olarak adlandırılan darbeyle 2004 yılında Şevarnadze’yi deviren Miheil Saakaşvili yönetimindeki muhalefet, Saakşvili’nin devlet başkanı seçilmesinden sonra bu soruna da el attı Merkezi yönetimin arkasındaki destek sonucu Abaşidze, Mayıs 2004’te ülkeyi terk edip Rusya’ya gitmek zorunda kaldı Abaşidze’nin devrilmesinden sonra, merkezi yönetim bölgenin özerkliğine müdahale ederek, özerk yönetimin birtakım yetkilerini kıstı, yönetimin belirlenmesinde değişikliğe gidildi (Ahaltsihe) idi Yasama ve yönetim

Aslan Abaşidze’nin devrilmesinden sonra Acaristan Özerk Cumhuriyeti’nin statüsü Gürcistan anayasasında yapılan değişikliklerle kısıtlandı Yeni statüye göre bölgesel yasama organı olan Yüksek Konsey (parlamento) 30 üyeden oluşur ve 5 yılda bir yenilenir Acaristan Bakanlar Konseyi – bölgesel hükümet başkanının Gürcistan devlet başkanı tarafından belirleneceği öngörüldü Devlet Başkanına bölgesel hükümeti ve parlamentoyu feshetme yetkisi de verilmiştir

Yönetim bölgeleri

Acaristan, 6 yönetim bölgesine ayrılmıştır: # Batum kenti # Keda ilçesi # Kobulet ilçesi # Helvaçaur ilçesi # Şuahev ilçesi # Hulo ilçesi