Büyük Okyanus

Büyük Okyanus veya Pasifik Okyanusu, Amerika ve Asya kıtaları arasında ve dünyanın en büyük okyanusu İsmini İspanya krallığı adına Dünya'yı dolaşan Portekizli denizci Ferdinand Magellan vermiştir Magellan, günler süren zorlu ve fırtınalı şartlar altında adını verdiği Macellan Boğazı'ndan geçip bu okyanusa açıldığında, fırtınaların dinmesinden ve kendisini sakin suların karşılamasından dolayı Portekizcede "sakin" anlamına gelen "Pasifico" kelimesinden yola çıkarak bu ismi vermiştir


Büyük Okyanus


Büyük Okyanus (Alm Pazifischer Ozean (m), Pazifik (m), Fr Ocean Pacifique (m), İng Pacific Ocean), dünyadaki Dünya, Güneş Sisteminde bir gezegen Çapı 12756km, kütlesi 5,97x1024 kg’dir Güneş’e uzaklığı 149597890 km’dir Güneş’in etrafında 365,25, kendi etrafında ise 1 günde döner Ortalama yüzey sıcaklığı 15 derecedir

okyanusların en büyüğü Kuzey kutbundan

güney kutbuna kadar uzanan Büyük Okyanus, Güney Kutbu, Dünya ekseninin alt kısmında (Güney ucunda) kalan noktayı tanımlar “Güneydeki efsanevi kıta”nın bulunması 200 yıllık bir arayıştan sonra, ancak 1840’ta başarıyla sonuçlanmıştır Yelkenlisiyle kıyılar boyunca yaklaşık 2000 km yol alan Charles Wilkes, denizlerden oluşan Kuzey Kutbu’nun tersine, Güney Kutbu’nun olduğu yerde gerçekten bir kıta bulunduğunu kanıtlamıştır

Asya kıtasının ve

Avustralya’nın doğu sınırları ile Avustralya, güney yarımkürede yer alan bir ülkedir Hint ve Pasifik Okyanusları arasında uzanır Tüm bir kıtayı kaplayan tek ülkedir Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır En küçük kıtanın büyük bir bölümü üzerinde kurulan bir devlet Asya'nın güneydoğusuna doğru, Güney Yarımküresinde uzanır ve dünya milletleri arasında arazi bakımından altıncı sırada yer alır 10°-44° güney enlemleri ile 112°-154° doğu boylamları a

Amerika kıtasının batı kıyıları tarafından çevrilmiştir 166000000 km2 olan yüzölçümü, kıyı denizleriyle beraber 180130000 km2yi bulur Bu rakam dünyâdaki sularla kaplı sahanın yaklaşık yarısını teşkil eder Kuzey-güney doğrultusunda en uzun mesafesi 16000 km olmasına karşılık, doğu-batı doğrultusundaki en uzun mesafesi 17000 kilometredir

Büyük Okyanus'un 708000000 km³ su hacmi vardır ve kapladığı alan Dünya'daki toplam karaların alanından biraz daha büyüktür Okyanusun 3000-3500 m'den derin her yerinde ısı 2 ºC derecenin altındadır Amerika Kıtası dünyanın ikinci büyük kıtası Kuzey ve güney kutuplar arasında yer alan, doğusunda Atlas Okyanusu, batısında Büyük Okyanus, kuzeyinde Kuzey Buz denizi bulunan kara parçasıdır Kuzeyden güneye olan uzunluğu 16000 kilometre olup, yüzölçümü ise 42000000 kilometrekaredir

Japonya, Japonya (Japonca'da Nihon veya Nippon, (güneş) (kaynak), kelime anlamı "güneşin kaynağı"), Uzak Doğu'da adalardan oluşan bir ülkedir Hiçbir ülke ile kara sınırı yoktur Kuzeyinde Kore Yarımadası (Güney Kore ve Kuzey Kore) ve Rusya ile sınırlanan Japon Denizi bulunur Batıda deniz ötesinde Tayvan ve Çin ile komşu olan Japonya'nın doğu ve güneyinde ise Büyük Okyanus bulunur

Endonezya ve Güneydoğu Asya'da yer alan dünya'nın en kalabalık Müslüman (200 Milyon) ülkesidir Hollanda'nın geçmiş sömürgelerinden biridir 17 Ağustos 1945 yılında bağımsızlığını kazanmıştır 17000 adadan oluşan ülke dünyanın en büyük takımada devletidir Aynı zamanda ASEAN ve İKÖ üyesidir

Yeni Gine gibi volkanik adalarla çevrilmiştir Bu adalara "ateş kemeri" adı verilir

1513 senesinde Panama Tepelerinden burayı gören ilk Ada

Avrupalı olan Avrasya olarak bilinen eski dünya kıtasının batısındaki büyük yarımada olan Avrupa, Sami dillerde Erep (yahut Irib) Güneşin Battığı taraf anlamına gelir Fenikelilerden Yunanlılara geçen bu ad, Yunanca'da Europa olmuş ve Ege Denizi'ne göre batıda bulunan ülkelere bu ad verilmiştir

Vasco Nunez de Balboa "Güney Denizi" ismini vermiştir 1520’de Vasco Nunez de Balboa de los Caballeres’de soylu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen bu adam, sıradan bir asker olarak Rodrigo de Bastidas’la birlikte Yeni Dünya’ya yelken açmış ve pek çok serüven yaşadıktan sonra Espanola’da karaya çıkmıştır Ada valisinin, Nunez de Balboa’yı iyi bir sömürgeci yapma çabası başarılı olmadı; valinin verdiği çiftliği birkaç ay sonra yüzüstü bıraktı ve alacaklılardan yakasını nasıl kurtaracağını bilmeyecek kadar beş parasız kaldı

Magellan kendi ismini verdiği boğazı aşıp buraya açıldığında, suların sıcak olması sebebiyle buraya "Pasifik" adını vermiştir

Kuzeyde

Bering Boğazı ile BERİNG BOĞAZI Alm Bering-See, Fr Mer de Bering, İng Bering Sea Kuzey Pasifik Okyanusundaki Bering Denizi ile Kuzey Buz Denizi ve Chukchi Denizini birleştiren boğaz Batısında Sibirya ve Asya'daki Kamchatka Yarımadası, doğusunda Alaska ve güneyinde Aleut Adaları bulunur Kuzeyden güneye 1500 km, doğudan batıya 2000 km uzunluğundadır 2266250 km2lik bir alanı vardır En geniş körfezleri batıdaki Anadyr ve Norton Souhd ve doğuda Bristol körfezidir Başlıca

Kuzey Buz Denizine, güney-batı ve batıda Kuzey Buz Denizi Kuzey Kutbu ve Kutup dönencesi arasında, birkaç denizden meydana gelmiş, bir büyük denizdir İçinde bulunan denizler, özellikle Beyaz Deniz, Barent Denizi, Kara Denizi, Beaufort Denizi, Grönland Denizi ve Bering Denizidir Avrupa, Asya, Amerika’nın kuzey kıyıları ile sınırlanmıştır Büyüklüğü takriben 12257000 km2dir En derin yeri (Lena Çukuru) 5502 m’dir Büyüklüğünün mühim bir kısmını buzullar kaplar Şubat ayında buzların yoğunluğu artar, haziran ayında buzlar erime

Endonezya, Güneydoğu Asya'da yer alan dünya'nın en kalabalık Müslüman (200 Milyon) ülkesidir Hollanda'nın geçmiş sömürgelerinden biridir 17 Ağustos 1945 yılında bağımsızlığını kazanmıştır 17000 adadan oluşan ülke dünyanın en büyük takımada devletidir Aynı zamanda ASEAN ve İKÖ üyesidir

Malezya, DEVLETİN ADI: Malezya Sultanlığı BAŞŞEHRİ: Kuala Lumpur YÜZÖLÇÜMÜ: 330434 Km2 NÜFUSU: 18630000 RESMİ DİLİ: Malayca (Bahasa) ve İngilizce DİNİ: İslâm PARA BİRİMİ: Malezya Doları (Ringgiti)

Güneydoğu Asya’da bir ülke Hint Okyanusu ile Büyük Okyanus arasında, Malay (Kra) Yarımadasının güney ucu ve büyük Borneo Adasının kuzey bölgesinde 13 eyâletten meydana gelmiştir

Târihi

Malezya’nın ilk insanları olan Malayalılar, târihin ilk çağlarından îtibâren yüzyıllarc

Avustralya Adaları ile Avustralya, güney yarımkürede yer alan bir ülkedir Hint ve Pasifik Okyanusları arasında uzanır Tüm bir kıtayı kaplayan tek ülkedir Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır En küçük kıtanın büyük bir bölümü üzerinde kurulan bir devlet Asya'nın güneydoğusuna doğru, Güney Yarımküresinde uzanır ve dünya milletleri arasında arazi bakımından altıncı sırada yer alır 10°-44° güney enlemleri ile 112°-154° doğu boylamları a

Hint Okyanusuna, doğuda Hindistan, Afrika ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusu Asya’nın güneyinde, Afrika ile Avustralya arasında kalan deniz 20° doğu boylamıyla Atlantik’ten, 147° doğu boylamıyla Büyük Okyanustan ayrılır Bu deniz, okyanuslar içinde en küçük olanıdır Avustralya ile Afrika arasındaki uzaklık yaklaşık olarak 10000 kilometredir Yüzölçümü kollarıyla berâber 74900000 km2yi bulur

Panama Kanalı, Panama Kanalı, Orta Amerika'nın en güney ülkesi Panama topraklarında yer alır ve Atlantik Okyanusu ile Pasifik Okyanusu'nu birbirine bağlar

Magellan ve Drake boğazları ile

Atlas Okyanusuna bağlanan Büyük Okyanusun güneyinde ATLAS OKYANUSU Alm atlantischer Ozean, Fr Océan Atlantique, İng Atlantic Ocean Dünyanın ikinci büyük denizi Büyüklük bakımından Büyük Okyanustan sonra gelir Doğusunda Avrasya ve Afrika, batısında Amerika (kuzey ve güney) bulunur Bu okyanus, eski dünya ile yeni dünyayı birbirinden ayırır

Bazıları Kuzey Buz Denizi ile Antarktika Okyanusunu da Atlas Okyanusuna dahil ederler Umumi kanaat, Kuzey Buz Denizi ile Antarktika Okyanusunun buraya dahil olmadığı

Antarktika kıtası yer almaktadır

Jeolojik çağlardan Dünyanın beşinci büyük kıtası Yüzölçümü 14107637 kilometrekaredir Güney kutbu etrafında her tarafı karla kaplı, daima fırtınalı ve buz kütleleri ile çevrili bir kara parçasıdır Antarktika, Ross ve Wendel deniz körfezleri ile Antarktika Yarımadası hariç ana hatlarıyle hemen hemen çember şeklindedir

Paleozoik çağda meydana geldiği birçok araştırmacı tarafından iddiâ edilen Büyük Okyanusta günümüzde bile deprem ve yanardağ patlaması hâdiseleri vukû bulmaktadır Okyanus tabanı bazaltık kayalardan meydana gelmiş olup, böyle dış tabakalara "Sima" adı verilir Büyük Okyanus "ateş kuşağını" meydana getiren pekçok yanardağ halen faaliyetlerini sürdürmektedir

Karalarla olan sınırları doğu ve batıda oldukça birbirine zıt bir görünüm arz eder Güneyde Antarktika, doğuda Amerika kıtası ile olan sınırları girintisi ve çıkıntısı az olan bir yapıya sâhiptir Bu durumu bozan tek yer Amerika kıtası ile olan sınırındaki Kaliforniya Körfezidir Batı ile kuzey sınırları doğu ve güney sınırlarının aksine çok girintili-çıkıntılı bir yapıya sâhiptir Girinti ve çıkıntılarının çok olması birçok kıyı denizinin teşekkül etmesine sebeb olmuştur Bunlardan, kuzeydeki Bering Denizi, batıda Japon, Sarı, Doğu Çin, Güney Çin, Asya ile Amerika kıtaları arasında Büyük Okyanus'un bir kolu olan deniz Bering boğaz ile Kuzey buzdenizine bağlıdır Yüzölçümü 2270000 kilometrekaredir İklim çok serttir Kıyılar, genel olarak buz tutar

Filipinler, Endonezya, Mercan ve

Tasmanya denizleri en çok bilinenlerindendir Büyük Okyanusun ada ve adacıklarının en yoğun olduğu bölge orta kesimlerdir Bu adalar genellikle volkanik veya mercan adalarıdır Bunun yanında okyanus dibindeki sıradağların su yüzeyine çıkması netîcesinde meydana gelmiş olan adalar da vardı Hawaii,

Galapagos, Galapagos Adaları - Büyük Okyanus`unun batısında Ekvador`a bağlı takımadalar

Yeni Kaledonya,

Paskalya adaları bu tip adalardandır

Kıyı şekillerinde olduğu gibi dipleri de oldukça çeşitli görünümlere sahip olan Büyük Okyanusun derinliği ortalama 4000 metre civarındadır Dip kısımlarında yer yer bulunan sıradağlar sık sık sivri tepeler hâlinde yükselerek okyanus yüzeyine yaklaşırlar Bâzan da derin çukurlar meydana gelmektedir Aleut Çukuru (7822 m), Kuruli Çukuru (10542 m) Japon Çukuru (10230 m), Marianne Çukuru (11022 m), Filipinler Çukuru ise Büyük Okyanustaki ölçülebilen en derin çukurdur ki, derinliği 11521 metredir 200 metrelik kıyı sahanlıkları doğu kıyılarına nazaran batı kıyılarında daha gelişmiştir Dibi okyanus tortularıyla kaplı olan Büyük Okyanusta bu durum özellikle orta kısımlarda yoğundur Genellikle bu tortular kırmızı kil şeklindedir Kuzey kesimlerinde kalkerli tortular, kıyı denizlerinde ise kara tortuları bulunur

Büyük Okyanusta iki büyük akıntı mevcuttur Biri kuzey, diğeri ise güney yarımkürede bulunan bu akıntılardan birincisi saat istikâmetinde, diğeri ise ters istikâmette meydana gelmektedir Kuzeydeki akıntı 10° kuzey enleminde sıcak su akıntısı olarak doğu-batı istikâmetinde yol aldıktan sonra, doğuda Filipin Adalarından kuzeye doğru yönelerek Kuroşuvo akıntısı ismiyle 40° kuzey enlemine kadar akar Tekrar doğuya dönerek Amerika kıyılarına varır Burada güneye doğru dönerek Soğuk Kaliforniya Akıntısı ismiyle başladığı yere inerek devrini tamamlar Ayrıca Bering Denizinden gelip bu büyük kuzey yarımküre akıntısına katılan soğuk su akıntısı da kuzey yarımküresindeki diğer önemli bir akıntıdır Bu akıntı Oyaşivo Soğuksu Akıntısı olarak bilinir

Güney yarımküredeki akıntılar ise Güney Ekvator Akıntısı ismi ile doğudan batıya doğru ekvatora çok yakın olarak akar Sonra doğuda Süleyman Adaları civarında pekçok yönde akıntılar halinde kollara ayrılsa da, bunlardan en önemli olanı Doğu Avustralya Akıntısı ismiyle güneye akandır Bu akıntı Avustralya’nın güneydoğu ucundan doğuya dönerek akarken yaklaşık 40° güney enlemi civârında batıdan gelen Soğuk Antarktik Akıntısıyla birleşir Amerika kıtasının batı sâhillerine yetişen bu akıntı, buradan tekrar kuzeye dönerken bir başka soğuk su akıntısı ile daha birleşir Birleştiği bu soğuk su akıntısı Peru veya Humboldt Soğuk Su Akıntısı ismiyle bilinirler Ekvator civarında tekrar batıya dönerken akıntı dönme dâiresini tamamlamış olur Bu iki büyük akıntı arasında kalan tam ekvator üzerinde bulunan dar bir sahada batı-doğu istikâmetinde, diğer iki akıntıya ters bir yönde akan sıcak ekvator akıntısı da mevcuttur

Büyük Okyanusta tuzluluk oranı ve deniz suyu sıcaklıkları bölgelere göre değişir Tuzluluk oranının en yüksek olduğu yerler tropik bölgelerdir Buralarda binde otuz altıyı bulan tuzluluk oranı bu iki tropik bölgeler arasında yer alan ekvator bölgesinde düşüş gösterir Kuzey bölgelerine doğru gittikçe yükselmeye başlarsa da Bering Denizinde binde otuz iki gibi bir değer alır Buharlaşma, yağış ve akıntıların tesiriyle değişiklik arz eden tuzluluk oranı Büyük Okyanusta buraya dökülen büyük nehirler sebebiyle de (döküldükleri bölgede olsa da) değişiklik gösterir ve buralarda tuz oranı düşer Böyle durumlara yol açan nehirlerden bâzıları; Amerika kıtasındaki Yukon, Columbia, Calarado ile Asya’daki Amur, Hoang, Ho ve Yongçe’dir

Su sıcaklığı ekvator bölgelerinde ortalama 26-27 °C iken, kutup bölgelerine doğru gidildikçe, çizilen izotermler enlemlere çakışacakmış gibi olurlar Kutup bölgelerine doğru gidildikçe deniz suyu sıcaklıklarındaki düşüş, kuzey bölgelerinde güney bölgelerine nisbetle daha süratli olur Bunun sebebi ise kuzeyde karaların çok olması ve sıcaklığa tesir etmesidir Su sıcaklığına tesir eden bir diğer faktör ise akıntılardır Soğuk su akıntılarının olduğu yerler sıcak su akıntılarının olduğu bölgelere nazaran aynı enlemlerde olmasına rağmen daha soğuktur Derinlik bölgelerine göre de farklı sıcaklıklarda bulunan Büyük Okyanusta dip sularının sıcaklığı 1-15°C arasında değişmektedir

Yağış miktarının doğu bölgelerine nisbetle batıda daha çok olduğu okyanusta bu miktar güney-kuzey istikametinde artış gösterir

Büyük Okyanus suları canlıların yaşamalarına elverişlidir Bol balık ve plankton çeşitleri, yosunlar, mercan ve madreporların bulunduğu okyanus sularında, mercan adaları ve setleri oldukça çoktur Her bölgesinde balıkçılığın yapıldığı Büyük Okyanusun aşağı enlem bölgelerinde inci, mercan avcılığı önemlidir Balıkçılığın her bölgede yapılmasının bir netîcesi olarak kıyılarda balık ürünleri sanayii gelişmiştir

Yoğun bir deniz trafiğine sâhip olan Okyanus’un önemli limanları; Yokohama, Şanghay, Hong-Kong, Kanton, Manila, Singapur, Cakarta, Sidney, Honolulu, Los Angeles, San Francisco, Panama, Vladivostok’tur