Kuveyt

Kuveyt Kuveyt Devleti Ülkenin Resmi Tam Adı: Kuveyt Devleti
Kısa Şekli : Kuveyt
Yerel Tam Adı: Dawlat al Kuwayt
Yerel Kısa Şekli: Al Kuwayt
Yönetim biçimi: Meşruti Monarşi
Başkenti: Küveyt
İdari Bölümleri: 5 eyalet; Al Ahmadi, Al Farwaniyah, Al 'Asimah, Al Jahra', Hawalli
Bağımsızlık Günü: 19 Haziran 1961 (İngiltere'den)
Milli Bayramları: Milli gün, 25 şubat (1950)
Anayasası: 11 Kasım 1962
Üye Olduğu Uluslararası Örgüt ve Kuruluşlar: ABEDA, AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), BDEAC, CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ESCWA (Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, GCC (Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAPEC (Arap Petrol İhracatçısı Ülkeler Örgütü), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Teşkilatı), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
Basra Körfezinin üst kısmında 17818 km2lik bir alanı kaplayan bağımsız bir Arap devleti Kuzeyinde ve batısında Irak, doğusunda Basra Körfezi, güneyinde Suudi Arabistan bulunur

Târihi

On sekizinci yüzyıl başlarında, Arabistan Yarımadasının iç bölgelerindeki Anizah kabilesinden birçok âilenin göçebelikten vazgeçip, Basra Körfezi kıyılarına yerleşmesi Kuveyt şehrinin, buna bağlı olarak da devletin temelini teşkil etmiştir 1756’da halk, as-Sabah soyundan bir şeyh seçti Böylece, bağımsız Kuveyt Emirliği kurulmuş oldu
On dokuzuncu yüzyılın sonralarından îtibâren, Rusya ve zamanın diğer güçlü devletleri Kuveyt’le ilgilenmeye başladı O târihlerde Almanya, Berlin-Bağdat demiryolu hattını Kuveyt limanına kadar uzatmanın yollarını arıyordu İngiltere’nin menfaatlerine ters düştüğü için Almanya’nın emellerine karşı çıkmaktaydı Osmanlı Devletine karşı olan zamanın Kuveyt Emiri 1899’da dış ilişkilerinin kontrolunu İngiltere’ye devreden bir antlaşmayı imzâladı İngiltere 1914’te Osmanlı Devletiyle harbe girdikten sonra Kuveyt’i himâyesine aldı
Kuveyt’in Necd’le (yâni daha sonraki Suudi Arabistan’la) arasında meydana gelen meseleleri, 1922’de el-Ukayr Antlaşmasıyla çözümlendi Bu antlaşmayla tarafsız bir bölge kuruldu Irak’la olan kuzey sınırı, 1923’te belirlendi 19 Haziran 1961’de İngiltere hükûmeti, emirliğin tam bağımsızlığını tanıdığını îlân etti Altı gün sonraIrak Başbakanı Kuveyt’in Irak’ın ayrılmaz bir parçası olduğunu iddiâ etti İddiâya göre; “Kuveyt, Osmanlı Devletinin bir parçasıydı Etnik, coğrafî ve sosyal yapı bakımından Kuveyt ve Irak bütün bir ülkeydi, İngilizler tarafından geçici olarak bölünmüştü İşgal tehlikesiyle karşılaşınca Kuveyt Emîri, askerî yardım almak maksadıyla İngiltere’ye yanaşmıştı” Haziran başlarında Irak tehlikesine karşı İngilizler Kuveyt’e asker çıkardı 20 Haziran’da Arap zirvesi Kuveyt Emirliğini üyesi olarak kabul etti Böylece bağımsızlığını tanımış ve Irak’ın iddiâlarını reddetmiş oluyordu Yaklaşık iki sene sonra 14 Mayıs 1963’te Kuveyt, Birleşmiş Milletlere üye oldu Bu arada Irak’la olan anlaşmazlıkları hallolmaya başladı ve 1963 Ekiminde Irak, Kuveyt’in bağımsızlığını tanıdı 1990’a kadar bağımsız olarak kalan Kuveyt, Ağustos 1990’da Irak birlikleri tarafından işgâl edildi Bütün Müeyyidelere rağmen Irak Kuveyt’i boşaltmayınca, 15Ocak 1991’de Müttefik Birlikler, Kuveyt topraklarını kısa süren harekâttan sonra işgalden kurtardılar


Fizikî Yapı

Kuveyt toprakları genelde düz veya hafif dalgalıdır Bu monoton yapıyı tek tük tepeler veya hafif çukurluklar biraz değiştirir Deniz seviyesinden îtibâren yükseklik, güneyde 305 m’ye ulaşır Jâl az-Zawr arâzi bloku, Kuveyt Körfezinin kuzeybatı kıyılarını meydana getirir ve deniz seviyesinden en fazla 145 m yüksekliktedirKıyı kesiminde geriye kalan arâzi, büyük, tuzlu bataklıklarla kaplıdır Kuveyt’in kuzey, batı ve merkez bölgelerinde “playas” denen çöl havzaları vardır Bunlar kış yağmurlarıyla dolar Böylece Bedevîlerin önemli su kaynaklarını meydana getirirler

İklim

İklim, yarı tropikaldir Körfezin sıcak sularının özellikle kıyılarda etkisi vardır Eğer yeterince yağmur yağarsa çöl, mart ayının ortalarından nisan ayı sonuna kadar yeşillenir Fakat nisan ve eylül ayları arasındaki kurak dönemde müthiş bir sıcaklık vardır Normalde gündüz 52°C’dir Bâzan 74°C’ye kadar yükselir Hava kışın daha elverişlidir İç kesimlerde ara sıra kırağı bile yağar Ekim-nisan aylarına dağılan yıllık yağış ortalaması 3 ilâ 18 mm’dir Ama bir sağanakta günde oldukça fazla yağmur yağabilir Kuzeybatıdan sık sık esen rüzgârlar genellikle sıcak ve nemli olup, haziran ve ekim ayları arasında eser Sıcak ve kuru güney rüzgârları, ilkbahar ve yaz başlarında hâkim olan rüzgârlardır “Tauz” denen korkunç toz fırtınaları çoğunlukla kışın meydana gelir Bu fırtınalar bazen günlerce sürer

Tabiî Kaynaklar

Bitki örtüsü ve hayvanlar: Bitki örtüsünü son senelerde cadde başlarında ve parklarda yetiştirilen ve devamlı sulanan akasya ve hurma ağaçları ve Kuveyt şehrinin yeşil kuşağı hariç fundalık, küçük çalılık ve ilkbaharda çabuk gelip geçen otlar meydana getirir Tuzlu bölge bitkileri kıyıdaki bataklıklar boyunca büyür Yabanî hayvan olarak çöl ceylanı ve faresine rastlanır
Mâdenler: Ülkede petrol hariç, herhangi bir mâden yoktur Geniş bölgeleri kaplayan kumluklar ekonomik maksatlarla kullanılabilecek hâlde değildir

Nüfus ve Sosyal Hayat

Ülke nüfûsu 1190000’dir Yerli halk Arap’tır Yerli halkı, topyekûn bir âile gibidir Çalışmak için gelen yabancı işçi, teknisyen, işletmeciler, yerli halktan daha çoktur İşgücünün % 80’ini yabancı işçiler meydana getirmektedirler Bunlar Filistinliler, Suudi Arabistanlılar, Mısır, Irak, Hind ve Pakistanlılardır Yabancılar, mülk sâhibi olamadıkları gibi, siyâsî hakları da yoktur
Önemli şehirleri arasında Havalli, Salimiya yer alır Başşehir Kuveyt, dünyânın en modern şehridir Fakat 1991’de Irak’ın işgâliyle şehir büyük tahribât görmüştür Petrolden sağlanan gelir yüzünden, ülkede hayat seviyesi çok yükselmiştir Eğitim ve sağlık hizmetleri parasızdır
Eğitimi: Kuveyt’te, son zamanda gelişen eğitim imkânlarından faydalanılmış, yetişkinlere sadece okuma yazma öğretilmekle kalmayıp, faydalı bir ihtisasın da kazandırıldığı eğitim ve öğretim merkezleri kurulmuştur
Öğretim tamamıyla ücretsizdir Öğrencilere, yemek, kitap, okul elbisesi, okula gidip gelmek için araç ve sıhhî bakım da karşılıksız olarak sağlanır Devletin eğitim sistemi, anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite olarak 5 seviyede düzenlenmiştir Ülkede 1962’de kurulan bir üniversite ve bir teknik okul vardır Halkın % 36’sı okuma yazma bilmemektedir
Dîni: Kuveyt halkının büyük bir çoğunluğu Müslümandır Fakat bunun yanında Hindu ve Hıristiyanlar da vardır Anayasayla tam bir inanç hürriyeti sağlanmıştır
Dili: Halkın kullandığı dil ve resmi dil aynı olup, Arapçadır Devlet okullarında ikinci temel lisan olarak İngilizce öğretilir Hindu, Urdu ve Farisî dilleri de yaygındır

Siyâsî Hayat

Bugün Kuveyt, hem devletin hem de hükümetin başında bulunan bir şeyh tarafından yönetilir Şeyhin 14 bakanlı bir kabinesi vardır 10 tânesi tayinle 4 tanesi seçimle belirlenir 1962’de kabul edilen anayasaya göre, 21 yaşının üzerindeki bütün okur-yazar Kuveytli erkekler oy kullanabilir Şeyh, kanunları yürürlüğe koyar ve uygular 50 üyeli meclisin kısmen kanun yapma yetkisi vardır Devlet, 3 yönetim bölgesine ayrılmıştır Kuveyt, El-Ahmedi ve Havalli Meclis için 4 yılda bir seçim yapılır

Ekonomi

Kuveyt’in ekonomisine petrol hâkimdir
Tarım: Ülkede tatlı su kaynağının az olması yüzünden tarım gelişmemiştir Toprakların ancak % 3’ü tarıma elverişlidir Halkın % 2’si tarımla uğraşmaktadır Devlet tarafından desteklenen hayvancılık, ancak küçük çiftliklerde yapılmaktadır Koyun, keçi ve kümes hayvanları yetiştirilmektedir
Balıkçılık: Petrol bulunmadan önce balıkçılık başta gelen ve gelişen bir sanayi kolu idi Basra Körfezinde bol miktarda balık avlanır Halkın beslenmesinde balık önemli bir yer tutar Yakalanan karidesler, Avrupa ve Amerika’ya satılır
Sanâyi: Ülkede, petrol üretimi sanayie hâkimdir Kuveyt, ABD, Rusya Federasyonu ve Venezuella’dan sonra dördüncü en büyük petrol üreticisidir ve ihrâcâtta Venezuela’dan sonra ikinci sırayı alır Petrol rezervleri bakımından dünyâda başta gelir Sanâyi tesislerinin büyük kısmını petrol rafineleri meydana getirir Kuveyt’te yeni kurulan diğer sanayi dalları ise çimento, pil, elektrik kabloları, plastik tüpler, şekerleme, boya, sıvı, gaz ve tuğla sanâyiidir Bunların çoğu küçük çaptadır Mevcut yol, liman, santral ve su tesislerinin bulunduğu ash-Shuaybah sanâyi bölgesi inşâ hâlindedir
Deniz mahsulleri pazarlama fabrikaları, amonyak-üre fabrikaları, Petro-kimya tesisleri ve çimento fabrikaları gibi büyük kuruluşları da vardır Irak’ın 1991 işgalinden sonra bütün sanayi kuruluşları harap oldu
Ticâret: Elde edilen petrolün büyük kısmı dışarıya satılır Dışarıdan en çok besin ürünleri ve su ithal eder Ülkede su petrolden daha pahalıdır Kuveyt dış ticâretini ABD, Japonya ve Batı Avrupa ülkeleri ile yapmaktadır
Ulaşım: Ülke ulaşım bakımından düzenli bir karayolu şebekesine sâhiptir 3871 km’lik karayolunun tamamı asfalttır Ülkede her beş kişiye bir otomobil düşmektedir Demiryolu yoktur Hava ulaşımı devlete bağlı Kuveyt Havayolları ile sağlanmaktadır Deniz ulaşımı çok gelişmiş olup, büyük tonajlı tankerlerin yük alıp boşaltmak için yanaşacakları büyük limanlar vardır

Genel İstatistiki Bilgiler

Konum: Orta Doğu, Basra Körfezi kıyısında, Irak ve Suudi Arabistan arasında yer almaktadır
Coğrafi Konumu: 29 30 Kuzey derecesi, 45 45 Doğu boylamı
Bulunduğu Kıta: Orta Doğu
Yüzölçümü: 17,820 km²
Sınırları: toplam: 464 km
Sınır Komşuları: Irak 242 km, Suudi Arabistan 222 km
Denize Kıyısı (Sahil şeridi): 499 km
İklimi: Kuru çöl iklimi, aşırı sıcak yazlar ve kısa, serin kışlar
Arazi Yapısı: Düz ve hafif dalgalı çöl arazisi
Deniz Seviyesinden Yüksekliği: en alçak noktası: Basra Körfezi 0 m
en yüksek noktası: 306 m
Doğal Kaynakları: petrol, balık, karides, doğal gaz
Sulanan Arazisi: 20 km² (1993 verileri)
Nüfus: 2,041,961 (Temmuz 2001 verileri)
Nüfus Artış Oranı: %338 (2001 verileri)
Mülteci oranı: 1431 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Bebek Ölüm Oranı: 1118 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama Hayat Süresi: Toplam Nüfusun: 7627 yıl
Erkeklerde: 7542 yıl
Kadınlarda: 7715 yıl (2001 verileri)
Ortalama Çocuk Sayısı: 32 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %012 (1999 tahmini)
Ulus: Kuveytli
Nüfusun Etnik Dağılımı: Kuveytli %45, diğer Araplar %35, Güney Asya %9, İran %4, diğer %7
Din: Müslüman %85, Hıristiyan, Hindu, Pers, diğer %15
Diller: Arapça (resmi), İngilizce
Okur Yazar Oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
Toplam Nüfusta: %786
erkekler: %822
kadınlar: %749 (1995 verileri)
GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 293 milyar $ (2000 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %6 (2000 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %0
endüstri: %55
hizmet: %45 (1996)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3 (2000)
İş Gücü: 13 milyon (1998 verileri) (Temmuz 1998 verileri)
İşsizlik oranı: %18 (resmi 1996 verileri)
Endüstri: petrol, petrokimyasallar, gıda maddeleri, yapı malzemeleri
Endüstrinin büyüme oranı: %1 (1997 verileri)
Elektrik Üretimi: 31567 milyar kWh (1999)
Elektrik Tüketimi: 29357 milyar kWh (1999)
Elektrik İhracatı: 0 kWh (1999)
Elektrik İthalatı: 0 kWh (1999)
Tarım Ürünleri: Hemen hemen hiç ekin yok; balık
İhracat: 232 milyar $ (2000 verileri)
İhracat Ürünleri: Petrol ve arıtılmış ürünler, gübreler
İhracat Ortakları: Japonya %23, ABD %12, Singapur %8, Hollanda %7 (1999)
İthalat: 76 milyar $ (2000 verileri)
İthalat Ürünleri: Gıda, yapı malzemeleri, araç ve parçalar, giysi
İthalat Ortakları: ABD %15, Japonya %10, İngiltere %7, Almanya %7 (1999)
Dış Borç Tutarı: 69 milyar $ (2000 verileri)
Para Birimi: Kuveyt Dinarı (KWD)
Para Birimi Kodu: KWD
Mali Yılı: 1 Nisan - 31 Mart