![]() |
Azerbaycan |
![]() |
![]() |
#1 |
Şengül Şirin
![]() |
![]() Azerbaycan![]() Ülkenin Azerbaycan Cumhuriyeti yerel adı: Azerbaycan Respublikası Eski Adı: Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet Başkenti: Bakü (Bakı) İdari Bölümleri: 59 il, 11 şehir, 1 bağımsız cumhuriyet; Abşeron, Ağcabedi, Ağdam, Ağdaş, Ağstafa, Ağsu, Ali Bayramlı, Astara, Baki, Balakan, Berde, Beylaqan, Bilasuvar, Cebrayil, Celilabad, Daşkesen, Deveci, Füzuli, Gedebey, Gence, Goranboy, Göyçay, Hacıgabul, İmişli, İsmayilli, Kelbecer, Kürdemir, Laçın, Lenkeran, Lenkeran, Lerik, Masallı, Mingeçevir, Naftalan, Naxçivan Bağımsız Cumhuriyeti, Neftçala, Oğuz, Gabala, Gakh, Gazakh, Gobustan, Guba, Gubadlı, Gusar, Saatlı, Sabirabad, Şeki, Salyan, Şamakhı, Şemkir, Samukh, Siyazan, Sumgayıt, Şuşa, Tartar, Tovuz, Ucar, Khaçmaz, Khankandi, Khanlar, Khızı, Khocalı, Khocavend, Yardımlı, Yevlakh, Zengilan, Zagatala, Zerdab Bağımsızlık Günü: 30 Ağustos 1991 Milli Bayramları: Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin Kuruluş Günü, 28 Mayıs (1918) Anayasası: 12 Kasım 1995 Hukuk Sistemi: Uygar hukuk sistemi temel alınmıştır ![]() Üye Olduğu Uluslararası Örgüt ve Kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), BSEC (Karadeniz Ekonomik İşbirliği), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) İdari bölümler: 59 il, 11 şehir, 1 bağımsız cumhuriyet; Abşeron, Ağcabedi, Ağdam, Ağdaş, Ağstafa, Ağsu, Ali Bayramlı, Astara, Baki, Balakan, Berde, Beylaqan, Bilasuvar, Cebrayil, Celilabad, Daşkesen, Deveci, Füzuli, Gedebey, Gence, Goranboy, Göyçay, Hacıgabul, İmişli, İsmayilli, Kelbecer, Kürdemir, Laçın, Lenkeran, Lenkeran, Lerik, Masallı, Mingeçevir, Naftalan, Naxçivan Bağımsız Cumhuriyeti, Neftçala, Oğuz, Gabala, Gakh, Gazakh, Gobustan, Guba, Gubadlı, Gusar, Saatlı, Sabirabad, Şeki, Salyan, Şamakhı, Şemkir, Samukh, Siyazan, Sumgayıt, Şuşa, Tartar, Tovuz, Ucar, Khaçmaz, Khankandi, Khanlar, Khızı, Khocalı, Khocavend, Yardımlı, Yevlakh, Zengilan, Zagatala, Zerdab ![]() Bağımsızlık günü: 30 Ağustos 1991 Milli bayram: Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin Kuruluş Günü, 28 Mayıs (1918) Anayasa: 12 Kasım 1995 Hukuk sistemi: Uygar hukuk sistemi temel alınmıştır ![]() Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), BSEC (Karadeniz Ekonomik İşbirliği), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Sovyetler Birliği'nin dağılması üzerine Kafkas Dağlarının Hazar Denizine bakan güneydoğu eteklerinde kurulan bir Türk ülkesi ![]() Konum: Güneybatı Asya'da, Hazar Denizi'nin kıyısında, İran ve Rusya arasında bir bölgede yer almaktadır ![]() Coğrafi konumu: 40 30 Kuzey derecesi, 47 30 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Güneybatı Asya Yüzölçümü: Toplam: 86,600 km² kara: 86,100 km² su: 500 km² Sınırları: toplam: 2,013 km Sınır komşuları: Ermenistan (Azerbaycan sınırı) 566 km, Ermenistan (Nahçıvan sınırı ) 221 km, Gürcistan 322 km, İran (Azerbaycan sınırı) 432 km, İran (Nahçıvan sınırı) 179 km, Rusya 284 km, Türkiye 9 km Sahil şeridi: 825 km İklim: Dünyadaki mevcut 11 iklim tipinden 9'unun hüküm sürdüğü Azerbaycan'da iklim oldukça çeşitlidir ![]() ![]() ![]() ![]() Arazi yapısı: Orta yükseklikte bir ülke olan Azerbaycan'ın ortalama yüksekliği 657 m ![]() ![]() ![]() Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Hazar Denizi 28 m; en yüksek noktası: Bazar düzü dağı 4,485 m Doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, demir yatakları, metaller, alüminyum Toprakları: Tarıma elverişli: %18 sürekli ekilen: %5 otlaklar: %25 ormanlık arazi: %11 diğer: %41 (1993 verileri) Sulanan arazi: 10,000 km² (1993 verileri) Doğal afetler: kuraklıklar; bazı deniz seviyesine yakın topraklarda su baskınları Akarsuları: 371 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Nüfus: 7,771,092 (Temmuz 2001 verileri) Yaş yapısı: 0-14 yaş: %28 ![]() 15-64 yaş: %63 ![]() 65 yaş ve üsleri: %7 ![]() Nüfus artış oranı: %0 ![]() Mülteci oranı: -5 ![]() Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1 ![]() 15 yaş altı: 1 ![]() 15-64 yaşlarında: 0 ![]() 65 yaş ve üzeri: 0 ![]() toplam nüfusta: 0 ![]() Bebek ölüm oranı: 83 ![]() Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 62 ![]() erkeklerde: 58 ![]() kadınlarda: 67 ![]() Ortalama çocuk sayısı: 2 ![]() Ulus: Azeri Nüfusun etnik dağılımı: Azeri %90, Dağıstanlı %3 ![]() ![]() ![]() Dinler: Müslümanlar %96, Ortodoks %2 ![]() ![]() Dil: Azeri %91, Rusya %3, diğer %6 Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri toplam nüfus: %97 erkek: %99 kadın: %96 (1989 verileri) Ekonomiye genel bakış: Azerbaycan'ın ekonomisinin temelini tarım ve hayvancılık,sanayi , doğal kaynaklar, enerji ve dış ticaret oluşturmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1 ![]() İş gücü: 2 ![]() Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım ve ormancılık %32, endüstri %15, hizmet %53 (1997) İşsizlik oranı: %20 (1999 verileri) Bütçe: gelirler: 777 milyon $; giderler: 995 milyon $ Endüstri: Petrol ve doğal gaz, petrol ürünleri, çelik, demir yatakları, çimento, kimyasallar, petrokimyasallar, tekstil Endüstrinin büyüme oranı: %6 ![]() Elektrik üretimi: 16 ![]() Elektrik üretimi için kaynaklar: Fosil yakıtlar: %86 ![]() hidro: %13 ![]() nükleer: %0 diğer: %0 (1999) Elektrik tüketimi: 15 ![]() Elektrik ihracatı: 600 milyon kWh (1999) Elektrik ithalatı: 800 milyon kWh (1999) Tarım ve hayvancılık ürünleri: Pamuk, tahıl, pirinç, üzüm, meyveler, sebzeler, çay, tütün, büyükbaş hayvancılık, domuz, koyun, keçi İhracat tutarı: 1 ![]() İhracat ürünleri: Petrol ve gaz %75, makineler, pamuk, gıda ürünleri İhracat ortakları: İtalya, Türkiye, Rusya, Gürcistan, İran İthalat tutarı: 1 ![]() İthalat ürünleri: Makine ve araç - gereçler, gıda ürünleri, metaller, kimyasallar İthalat ortakları: Rusya, Türkiye, Ukrayna, İran Dış borç tutarı: 1 milyar $ (2000) Para birimi: Azerbaycan Manatı (AZM) Para birimi kodu: AZM Mali yıl: Takvim yılı Fiziki Yapı Azerbaycan'ın topraklarının % 40'ında fazla bölümü verimli ovalardan meydana gelir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Hazar denizine ulaşan Kızılören, Urmiye Gölüne uulaşan Acıçay ve Cıgatu gibi akarsular, dağlık kütleleri derin vadilerle yararak bölgeye çarpıcı bir görünüş kazandırmıştır ![]() ![]() ![]() İklim Azerbaycan'ın, kuzeyindeki Kafkas Dağlarının rüzgarlarını kesmesi sebebiyle ılık bir iklimi vardır ![]() ![]() ![]() ![]() Tabii Kaynaklar Azerbaycan topraklarında yer alan dağların hepsinin yamaçları kayın, meşe ve çam ormanları ile kaplıdır ![]() ![]() Ormanlık bölgelerde Kafkas geyiği, karaca, Avrupa vizonu, kırkeçisi, yabandomuzu, keklik, orman tavuğu, vaşak, ayı, pars gibi hayvanlara çok bol rastlanır ![]() ![]() Nüfus ve Sosyal Hayat Azerbaycan'da yaşayan 7 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Azerbaycan'ın eğitim düzeyi çok yüksektir ![]() ![]() Ekonomi Topraklarının % 7'si tarıma elverişli olan Azerbaycan'ın ekonomisi petrole dayalıdır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Büyük bir çeşitlilik gösteren Azerbaycan sanayisinin temelini enerji, imalat ve kimya sanayi meydana getirir ![]() ![]() Dışarıya ihraç ettiği en önemli ürünlerden biri de petrol arama ve çıkartma makinalarıdır ![]() ![]() Önemli sanayi merkezleri Hazar Denizi kıyısındaki Apşeron'da toplanmıştır ![]() ![]() ![]() Dünyaca meşhur ve Rus havyarı olarak ün kazanmış olan mersin balığı havyarı sadece Azerbaycan'da üretilir ![]() ![]() Genel İstatistiki Bilgiler Konum: Güneybatı Asya'da, Hazar Denizi'nin kıyısında, İran ve Rusya arasında bir bölgede yer almaktadır ![]() Coğrafi Konumu: 40 30 Kuzey derecesi, 47 30 Doğu boylamı Bulunduğu Kıta: Güneybatı Asya Yüzölçümü: Toplam: 86,600 km² kara: 86,100 km² su: 500 km² Sınırları: toplam: 2,013 km Sınır Komşuları: Ermenistan (Azerbaycan sınırı) 566 km, Ermenistan (Nahçıvan sınırı ) 221 km, Gürcistan 322 km, İran (Azerbaycan sınırı) 432 km, İran (Nahçıvan sınırı) 179 km, Rusya 284 km, Türkiye 9 km Denize Kıyısı (Sahil şeridi): 825 km İklim: Dünyadaki mevcut 11 iklim tipinden 9'unun hüküm sürdüğü Azerbaycan'da iklim oldukça çeşitlidir ![]() ![]() ![]() ![]() Arazi Yapısı: Orta yükseklikte bir ülke olan Azerbaycan'ın ortalama yüksekliği 657 m ![]() ![]() ![]() Deniz Seviyesinden Yüksekliği: en alçak noktası: Hazar Denizi 28 m; en yüksek noktası: Bazar düzü dağı 4,485 m Doğal Kaynakları: petrol, doğal gaz, demir yatakları, metaller, alüminyum Toprakları: Tarıma elverişli: %18 sürekli ekilen: %5 Otlakları: %25 Ormanlık Arazisi: %11 Diğer Arazileri: %41 (1993 verileri) Sulanan Arazisi: 10,000 km² (1993 verileri) Ülkede Görülme Olasılığı Olan Doğal Afetler: kuraklıklar; bazı deniz seviyesine yakın topraklarda su baskınları Akarsuları: 371 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Nüfus: 7,771,092 (Temmuz 2001 verileri) Yaş Yapısı: 0-14 yaş: %28 ![]() 15-64 yaş: %63 ![]() 65 yaş ve üsleri: %7 ![]() Nüfus Artış Oranı: %0 ![]() Mülteci oranı: -5 ![]() Cinsiyet Oranı: doğumlarda: 1 ![]() 15 yaş altı: 1 ![]() 15-64 yaşlarında: 0 ![]() 65 yaş ve üzeri: 0 ![]() Toplam Nüfusta: 0 ![]() Bebek Ölüm Oranı: 83 ![]() Ortalama Hayat Süresi: Toplam Nüfusun: 62 ![]() Erkeklerde: 58 ![]() Kadınlarda: 67 ![]() Ortalama Çocuk Sayısı: 2 ![]() Ulus: Azeri Nüfusun Etnik Dağılımı: Azeri %90, Dağıstanlı %3 ![]() ![]() ![]() Dinler: Müslümanlar %96, Ortodoks %2 ![]() ![]() Dil: Azeri %91, Rusya %3, diğer %6 Okur Yazar Oranı: 15 yaş ve üzeri Toplam Nüfusun: %97 Erkek: %99 Kadın: %96 (1989 verileri) Ekonomiye Genel Bakış: Azerbaycan'ın ekonomisinin temelini tarım ve hayvancılık,sanayi , doğal kaynaklar, enerji ve dış ticaret oluşturmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %1 ![]() İş Gücü: 2 ![]() Sektörlere Göre İşgücü Dağılımı: tarım ve ormancılık %32, endüstri %15, hizmet %53 (1997) İşsizlik oranı: %20 (1999 verileri) Bütçe: gelirler: 777 milyon $; giderler: 995 milyon $ Endüstri: Petrol ve doğal gaz, petrol ürünleri, çelik, demir yatakları, çimento, kimyasallar, petrokimyasallar, tekstil Endüstrinin büyüme oranı: %6 ![]() Elektrik Üretimi: 16 ![]() Elektrik üretimi için kaynaklar: Fosil yakıtlar: %86 ![]() hidro: %13 ![]() nükleer: %0 Diğer Arazileri: %0 (1999) Elektrik Tüketimi: 15 ![]() Elektrik İhracatı: 600 milyon kWh (1999) Elektrik İthalatı: 800 milyon kWh (1999) Tarım ve Hayvancılık Ürünleri: Pamuk, tahıl, pirinç, üzüm, meyveler, sebzeler, çay, tütün, büyükbaş hayvancılık, domuz, koyun, keçi İhracat Tutarı: 1 ![]() İhracat Ürünleri: Petrol ve gaz %75, makineler, pamuk, gıda ürünleri İhracat Ortakları: İtalya, Türkiye, Rusya, Gürcistan, İran İthalat Tutarı: 1 ![]() İthalat Ürünleri: Makine ve araç - gereçler, gıda ürünleri, metaller, kimyasallar İthalat Ortakları: Rusya, Türkiye, Ukrayna, İran Dış Borç Tutarı: 1 milyar $ (2000) Para Birimi: Azerbaycan Manatı (AZM) Para Birimi Kodu: AZM Mali Yılı: Takvim yılı |
![]() |
![]() |
|