Halit Ziya Uşaklıgil

HALİT ZİYA UŞAKLIGİL

1867'de İstanbul�da doğdu 23 Mayıs 1945�te İstanbul�da yaşamını yitirdi "Uşakizadeler" olarak tanınan İstanbullu bir aileden Hacı Halit Efendi'nin oğlu Fatih Askeri Rüştiyesi'nde öğrenime başladı Babasının işleri bozulunca ailesi İzmir�e taşındı İzmir Rüştiyesi'ne girdi Özel Fransızca dersler aldı Avusturyalı Katolik rahiplerin yönettiği Mechitariste Okulu'na devam etti 1884'te son sınıftan ayrılarak babasının ticarethanesinde çalışmaya başladı İzmir Rüştiyesi'nde Fransızca öğretmenliği yaptı Osmanlı Bankası'nda çalıştı İzmir İdadisi'nde Fransızca ve edebiyat dersleriverdi 1893'te İstanbul Reji İdaresi'nde Başkatip oldu, İstanbul�a taşındı 2'nci Meşrutiyet'in ilanından sonra reji komiserliğine getirildi Darülfünun'da (İstanbul Üniversitesi) Batı edebiyatı ve estetik dersleri verdi 1909'da İttihat ve Terakki'nin önerisiyle Mabeyn Başkatibi oldu 1911'de Meclis-i Âyan üyeliğine seçildi Daha sonra üniversiteye döndü Siyasi görevlerle Fransa, Almanya ve Romanya'ya gitti İttihat ve Terakki'nin iktidardan düşmesinden sonra Reji İdaresi Yönetim Kurulu Başkanlığı'na getirildi Cumhuriyet'ten sonra Yeşilköy'deki yalısına çekildi
Edebiyatyaşamına çeviriler ve şiirle başladı İzmir'de 1884-1885 arasında Nevruz dergisini, 1886�da Hizmet gazetesini çıkardı 1896'da Edebiyat-ı Cedide topluluğuna katıldı Servet-i Fünun dergisinde kendisine büyük ün sağlayan romanları tefrika halinde yayınlandı 1901'de yazarlığı bıraktı 2'nci Meşrutiyet'ten sonra tekrar yazmaya başladı ama 1923'e kadar bunları yayınlamadı İzmir'de yazdığı ilk kısa romanlarda acıklı, duygusal bir anlatımla karşılıksız sevgiyi konu aldı 1895'te yayınlanan "Mai ve Siyah" romanında aşk serüvenleri ikinci planda kaldı Şairler, gazeteciler, yazarlar, yayıncılar arasında geçen olaylar çerçevesinde o dönemin basın dünyasını anlattı 1925'te yayınlanan "Aşk-ı Memnu" ilk büyük Türk romanıkabul edilir Sağlam bir kurgusu ve tekniği olan bu romanda, genç ve güzel bir kadının, zengin ama yaşlı kocasına sadık kalma kararına karşın, elinde olmaksızın yasak bir aşka sürüklenmesi, olayın psikolojik nedenleri üzerinde de durularak gerçekçi bir yaklaşımla anlatılır Romanda olay, kişiler arasındaki maddi ve manevi bağlantılarla ustaca örülmüş, hareket, betimleme ve ruh çözümlemeleri ölçülü ve dengeli olarak işlenmiştir
ESERLERİ

ROMAN:
Nemide (1889)
Bir Ölünün Defteri (1890)
Ferdi ve Şürekası (1894-1985)
Mai ve Siyah (1895-1988)
Aşk-ı Memnu (1925-1987)
Kırık Hayatlar(1924-1989)
Sefile (1886)

ÖYKÜ:
Bir İzdivacın Tarih-i Muâşakası (1889)
Bir Muhtıranın Son Yaprakları (1889)
Küçük Fıkralar (3 Cilt) (1896)
Bir Yazın Tarihi (1898-1988)
Solgun Demet (1901)
Sepette Bulunmuş (1920)
Bir Hikâye-i Sevda (1922-1987)
Hepsinden Acı (1934-1984)
Onu Beklerken (1935-1940)
Aşka Dair (1935-1986)
İhtiyar Dost (1939)
Kadın Pençesi (1039-1987)
İzmir Hikâyeleri (1950)

ANILAR:
Kırk Yıl (1936-1969)
Bir Acı Hikaye (1942)
Saray ve Ötesi (1942-1981)

DENEME:
Fransız Edebiyatının Numune ve Tarihi (1885)
Hikaye ve Temaşa (1889)
Yunan Edebiyatı (1912)
Latin Edebiyatı(1912)
Alman Tarihi Edebiyatı (1912)
Fransız Tarihi Edebiyatı (1912)
Sanata Dair (1938-1955)

OYUN:
Kabus (1959)