Hüseyin Rahmi Gürpınar

**Şengül Şirin** · 04-28-2009

1864-1944
Roman, hikaye ve oyun yazan

İstanbul’da doğdu

Babası Mehmed Said Paşa’dır

Çok küçük yaşta annesini kaybetti, anneannesi ile teyzesinin yanında büyüdü

Mahalle mektebi ile Mahmudiye Rüştiyesi’nde okudu

Özel dersler alarak Fransızca öğrendi

1880′de Mülkiye Mektebi’ne girdi, hastalandığı için İkinci sınıftan ayrıldı

Adliye ve Nâfıa (Bayındırlık) bakanlıklarında kısa süreli memurluklarda bulundu

1908′den sonra hayatını kalemi ile kazandı

V

ve Vl’ıncı dönemlerde (1935-1943) Kütahya milletvekili olarak TBMM’nde bulundu

Hayatının son 30-31 yılını Heybeliada’da geçirdi

Kabri aynı adadadır

Hiçbir edebî topluluğa katılmayan Hüseyin Rahmi ilk romanı olan Sık ile tanınarak Tercüman-ı Hakikat gazetesinin yazarları arasına katıldı

Bir müddet tercüme ile uğraştıktan sonra kendini tamamen telif romana verdi

Sayıları altmışa yaklaşan hikâye ve roman kitapları yayımlandı

1921-1924 yıllan onun yazı hayâtının en verimli yıllandır

Eserlerinde gözleme büyük değer verdi

Yaşadığı devrin insanlarının hayatını, İnançlarını, kavgalarım, gülünç hallerini anlattı

Bilhassa sosyal problemleri, bâtıl inançları, yanlış batılılaşmanın toplum hayâtında yarattığı sarsıntıları başarılı bir şekilde tasvir etti

Kahramanları kendi dilleri ite ustalıkla konuşturarak canlı eserler verdi

Meddah, Karagöz ve Ortaoyunu geleneğinden de faydalanarak romanlarında güldürü unsuruna ağırlık verdi

Romanları:
1

Şık (1889), 2

İffet (1896), 3

Mutallaka (1998), 4

Mürebbiye (1899), 5

Bir Muadele-i Sevda (1899), 6

Metres (1900), 7

Tesadüf (1900), 8

Şıpsevdi (1911) 9

Nî-metşinas (1901), 10

Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (1912), 11

Gulyabânî (1913), 12

Cadı (1912), 13

Sevda Peşinde (1912), 14

Hayattan Sayfalar (1919), 15

Hakka Sığındık (1919), 16

Toraman (1919), 17

Son Arzu (1922), 17

Tebessüm-! Elem (1923), 18

Cehennemlik (1924), 19

Efsun-cu Baba (1924), 20

Meyhanede Hanımlar (1924), 21

Ben Deli Miyim? (1925), 22

Tutuşmuş Gönüller (1926), 23

BÎHÛr Kalp (1926), 24

Evlere Senlik, Kaynanam Nasıl Kudurdu? (1927), 25

Mezarından Kalkan Şehit (1928), 26

Kokotlar Mektebi (1928), 27

Şeytan İşi (1933), 28

Utanmaz Adam (1934), 29

Eşkıya İninde (1935), 30

Kesik Baş (1942), 31

Gönül Bir Yeldeğlrmenidfr, Sevda Öğütür (1943), 32

Ölüm Bir Kurtuluş Mudur? (1954), 33

Dlrilen İskelet (1946), 34

Dünyânın Mihveri Kadın Mı Para Mı? (1949), 35

Deli Filozof (1964), 36

Kaderin Cilvesi (1964), 37

İnsanlar Maymun Muydu? (1968), 38 Can Pazarı (1968), 39

Ölüler Yaşıyor Mu? (1973), 40

Namuslu Kokotlar (1973)

Hikaye kitapları:
1

Kadınlar Vâizf (1920), 2

Namuslu Açlık Meselesi (1933), 3

Katil Püse (1933), 4

İki Hödüğün Seyahati, 5

Tünelden lik Çıkış (1934), 6

Gönül Ticâreti (1939), 9

Meyhanede Kadınlar (İçinde birkaç hikâye var

)

Oyunları:
1

Hazan Bülbülü (1916), 2

Kadın Erkek I eğince (1933), 3

Tokuşan Kafalar (1973), 4

İki Damla Yaş (1973), 5

Gülbahar Hanım (Yandı)

Diğer eserleri:
1

Cadı Çarpışıyor (1913, tartışmalar), 2

Şekâvet-i Edebiye (1913, tartışmalar), 3

Sanat ve Edebiyat (1972, H

A

Önelçin derledi, sanat yazılarıdır

) [Külliyatı, Atlas Kitabevi tarafından 54 kitap hâlinde yayımlandı

Fazla bilgi İçin A

S

Levend'in Hüseyin Rahmi Gürpınar (TDK, 1964) adlı eseri ile M

Gökmenin Gürpınar Bibliyografyası (1966), isimli eserlere bakınız

]

04-28-2009	#1
Şengül Şirin	Hüseyin Rahmi Gürpınar 1864-1944 Roman, hikaye ve oyun yazan İstanbul’da doğdu Babası Mehmed Said Paşa’dır Çok küçük yaşta annesini kaybetti, anneannesi ile teyzesinin yanında büyüdü Mahalle mektebi ile Mahmudiye Rüştiyesi’nde okudu Özel dersler alarak Fransızca öğrendi 1880′de Mülkiye Mektebi’ne girdi, hastalandığı için İkinci sınıftan ayrıldı Adliye ve Nâfıa (Bayındırlık) bakanlıklarında kısa süreli memurluklarda bulundu 1908′den sonra hayatını kalemi ile kazandı Vve Vl’ıncı dönemlerde (1935-1943) Kütahya milletvekili olarak TBMM’nde bulunduHayatının son 30-31 yılını Heybeliada’da geçirdi Kabri aynı adadadır Hiçbir edebî topluluğa katılmayan Hüseyin Rahmi ilk romanı olan Sık ile tanınarak Tercüman-ı Hakikat gazetesinin yazarları arasına katıldı Bir müddet tercüme ile uğraştıktan sonra kendini tamamen telif romana verdi Sayıları altmışa yaklaşan hikâye ve roman kitapları yayımlandı 1921-1924 yıllan onun yazı hayâtının en verimli yıllandır Eserlerinde gözleme büyük değer verdi Yaşadığı devrin insanlarının hayatını, İnançlarını, kavgalarım, gülünç hallerini anlattı Bilhassa sosyal problemleri, bâtıl inançları, yanlış batılılaşmanın toplum hayâtında yarattığı sarsıntıları başarılı bir şekilde tasvir etti Kahramanları kendi dilleri ite ustalıkla konuşturarak canlı eserler verdi Meddah, Karagöz ve Ortaoyunu geleneğinden de faydalanarak romanlarında güldürü unsuruna ağırlık verdi Romanları: 1 Şık (1889), 2 İffet (1896), 3 Mutallaka (1998), 4 Mürebbiye (1899), 5 Bir Muadele-i Sevda (1899), 6 Metres (1900), 7 Tesadüf (1900), 8 Şıpsevdi (1911) 9 Nî-metşinas (1901), 10 Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç (1912), 11 Gulyabânî (1913), 12 Cadı (1912), 13 Sevda Peşinde (1912), 14 Hayattan Sayfalar (1919), 15 Hakka Sığındık (1919), 16 Toraman (1919), 17 Son Arzu (1922), 17 Tebessüm-! Elem (1923), 18 Cehennemlik (1924), 19 Efsun-cu Baba (1924), 20 Meyhanede Hanımlar (1924), 21 Ben Deli Miyim? (1925), 22 Tutuşmuş Gönüller (1926), 23 BÎHÛr Kalp (1926), 24 Evlere Senlik, Kaynanam Nasıl Kudurdu? (1927), 25 Mezarından Kalkan Şehit (1928), 26 Kokotlar Mektebi (1928), 27 Şeytan İşi (1933), 28 Utanmaz Adam (1934), 29 Eşkıya İninde (1935), 30 Kesik Baş (1942), 31 Gönül Bir Yeldeğlrmenidfr, Sevda Öğütür (1943), 32 Ölüm Bir Kurtuluş Mudur? (1954), 33 Dlrilen İskelet (1946), 34 Dünyânın Mihveri Kadın Mı Para Mı? (1949), 35 Deli Filozof (1964), 36 Kaderin Cilvesi (1964), 37 İnsanlar Maymun Muydu? (1968), 38 Can Pazarı (1968), 39 Ölüler Yaşıyor Mu? (1973), 40 Namuslu Kokotlar (1973) Hikaye kitapları: 1 Kadınlar Vâizf (1920), 2 Namuslu Açlık Meselesi (1933), 3 Katil Püse (1933), 4 İki Hödüğün Seyahati, 5 Tünelden lik Çıkış (1934), 6 Gönül Ticâreti (1939), 9 Meyhanede Kadınlar (İçinde birkaç hikâye var) Oyunları: 1 Hazan Bülbülü (1916), 2 Kadın Erkek I eğince (1933), 3 Tokuşan Kafalar (1973), 4 İki Damla Yaş (1973), 5 Gülbahar Hanım (Yandı) Diğer eserleri: 1 Cadı Çarpışıyor (1913, tartışmalar), 2 Şekâvet-i Edebiye (1913, tartışmalar), 3 Sanat ve Edebiyat (1972, HA Önelçin derledi, sanat yazılarıdır) [Külliyatı, Atlas Kitabevi tarafından 54 kitap hâlinde yayımlandı Fazla bilgi İçin AS Levend'in Hüseyin Rahmi Gürpınar (TDK, 1964) adlı eseri ile M Gökmenin Gürpınar Bibliyografyası (1966), isimli eserlere bakınız]