04-28-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
İslamiyet Öncesi Türk Şiiri Nazım Biçimleri
1 Koşuk: Konusu genellikle sevgi, doğa ve kahramanlıktır Hece ölçüsüyle ve dörtlükler halinde söylenir Uyak düzeni (aaab/ cccb/ dddb) biçimindedir
2 Destan: Ulusların geçmişini derinden etkileyen, savaş, göç, açlık… gibi konularda söylenen, olağanüstü kişi ile olayların yer aldığı uzun şiirlerdir
3 Sagu: “Yuğ” adı verilen cenaze törenlerinde ölen kişiler üzerine söylenen yas şiirleridir Halk edebiyatındaki ağıtın, Divan edebiyatındaki mersiyenin, İslamiyet öncesi Türk edebiyatındaki karşılığıdır Sagularda ölüm acısının yanında, ölenin değeri, yaptığı iyilikler de dile getirilirdi
4 Sav: İslamiyet öncesi Türk edebiyatında atasözü karşılığı olarak söylenmiştir Savlar, özlü sözlerdir Bir düşünceyi, yaşam deneyimini az sözcükle anlatır; insanlara yol gösterir, öğüt verir
Arpasız at aşumas /Arpasızat koşamaz
Yılan kendi eğrisin bilmes, tevi boynun eğri tir / Yılan kendi eğriliğini bilmez, “Deve boynun eğri ” der
Ulugnı uluglasa kut bolur Yaslılara saygı gösterenler uğur bulurlar
Arkasız alp cerig suyumas/Arkasız yiğit geriyi bozamaz
Uyarı: Savlara, burada, nazım biçimi ya da türü olduğu İçin değil, İslamiyet öncesi Türk edebiyatına ait ürünlerden olduğu için yer verilmiştir
|
|
|