Tekke Edebiyatı Şiiri Nazım Biçimleri

Tekke edebiyatı ürünlerinden ilahi, nutuk, sathiye ve devriye, nazım biçimi özelliğinin değil; nazım türünün adıdır Dinsel konulu bu ürünler, biçim özellikleri yönünden koşmadır Bu ürünler hece ölçüsünün yedi, sekiz ve on birli kalıbıyla söylenir Dörtlük sayısı üçle yedi arasında değişir Bu ürünlerin kendilerine özgü ezgileri vardır Tekkelerde düzenlenen dinsel törenlerde saz eşliğinde söylenmiştir 1 İLAHİ:
ilahilerde, Tanrı aşkı ve ona kavuşmak İçin çekilen acı dile getirilir Bu şiirler herhangi bir tarikatın İzini taşımaz Bu nazım türü, Bektaşilerde “nefes”, Alevilerde “deme” adını alır 2 SATHİYE: , ”
Mizahi ve iğneli bir üslupla söylenen, ciddi bir duygu ve düşüncenin anlatıldığı şiirlerdir Bunlardan tasavvufla ilgili olanına, “şathiyat-ı sofiyane” denir Daha çok Alevi-Bektaşi tarikatı ozanlarınca söylenir Tanrı’yla konuşur gibi, senli benli bir hava İçinde tasavvuf düşüncesi dile getirilir
Tasavvuf ozanlarına göre Tanrı ile kul arasındaki ilişki korkuya değil sevgiye dayalıdır Onlara göre Tanrı, cezalandıran değil, bağışlayandır Namaz, oruç, İçki yasağı gibi biçimsel din anlayışına karşı olan tasavvuf ozanı her şeye hoşgörüyle yaklaşır İnsanları dil, din, ulus yönünden ayırmaz; eşit görür 3 NUTUK:
Tekke önderleri tarafından tarikata yeni giren dervişleri eğitmek, bilgilendirmek amacıyla söylenen şiirlerdir Bunlar öğretici ve öğüt vericidir 4DEVRİYE:
Tasavvufun “Devir” kuramını anlatan şiirlere denir Buna göre evrendeki canlı ve cansız her şey Tanrı’dan doğmuştur, yine Tanrı’ya dönecektir