04-28-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Öykü Türleri (Çeşitleri)
Öyküler çeşitli açılardan sınıflandırılabilir Öyküyü oluşturan öğelerin düzenlenişi yönünden öyküler iki türlüdür:
Olay Öyküsü
Bu tür öyküde yazar okuyucuyu “çarpıcı” bir olayla öyküye bağlamaya çalışır Öykücü, giriş, gelişme ve sonuç bölümleri içinde olayı aktarır; önce gerilimi artırır, sonra düşürür
Olay öyküsünün dünya edebiyatındaki öncüsü Fransız sanatçı Maupassant’tır Bizim edebiyatımızda olay öyküsünün önde gelen bazı sanatçıları şunlardır: Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay, Reşat Nuri Güntekin, Y Kadri Karaosmanoğ-lu, Sabahattin Ali vb…
Durum / Kesit Öyküsü
Bu tür öyküde yazar, ya yaşamdan okuyucuya bir kesit sunar ya da bir insanlık durumunu belli bir ortam içinde aktarır Kesit öyküsünde “olay”ın ve “gerilim”in yerini belli bir ortamdan kaynaklanan izlenimler, çağrışımlar almıştır Konular günlük yaşamın içinden gelişi güzel çıkarılır Sıradan insanlar kendi ortamı içinde, değişik açılardan yansıtılır Bu tür öykülerde serim, düğüm, çözüm gibi bölümlere rastlanmaz
Durum / Kesit öyküsünün dünya edebiyatındaki öncüsü, ünlü Rus sanatçı A Çehov’dur Bizim edebiyatımızda Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal gibi sanatçılar bu türün başarılı örneklerini vermişlerdir
Günümüzde olay öyküsünün sınırları iyice daralmış, durum ve kesit öyküsü ağırlık kazanmıştır Her öyküyü “olay” ya da “kesit” öyküsü diye nitelemek her zaman doğru olmaz; çünkü kimi öykülerde iki türün nitelikleri de bulunabilmektedir
|
|
|