İlyada Destanı |
04-28-2009 | #1 |
Şengül Şirin
|
İlyada DestanıHomeros’un Truva savaşını anlatan destanıdır Yunancada Odise ile birlikte en eski edebiyat olduğu düşünülen epik bir şiirdirEldeki veriler ışığında Hesiod tarafından MÖ 7 yy yada 8 yy’da yazıldığı düşünülmektedir Homeros, “İlyada”sında Truva savaşını ayrıntılarıyla anlatmaktadır Sözlü gelenekten yazıya nasıl geçtiğini bilemediğimiz gibi, metinde geç dönemde yapılan değişikliklerin kesin amacını kestirmek bizim için güçtür Ama Homeros bir savaşın ‘toprağı bereketli Truva’da geçtiğini söylüyor KİŞİLERİ: Achilles (Αχιλλεύς),Myrmidons’un lideri ve Yunan Şampiyonlarının en önemlisi, hikayenin ana karakterlerinden biridir Briseis, Lyrnessos şehrinin rahibinin kızydı Babasının katili Akhilleus’un sevgilisi olmuştur Agamemnon (Αγαμέμνων),Mycenae’in kralı, Achilles’le kan davasını tahrik eden Achaean ordularının en yüksek kumandanı; Kralın erkek kardeşi (Kral) Menelaus, Menelaus’tur Menelaus (Μενέλαος), Helen’in terkettiği kocası,Sparta Kralı Agamemnon’un kardeşidir Odysseus (Οδυσσεύς),Odise adlı epik destanın ana karakteri, kurnazlığı ile ünlüdür Calchas (Κάλχας), Güçlü Yunan rahip ve kehanetleri verdır Patroclus (Πάτροκλος), Achilles’in yardımcısıdır Nestor (Νέστωρ), Diomedes (Διομήδης), Idomeneus (Ιδομενεύς) veTelamonian Ajax (Αίας ο Τελαμώνιος), Yunanistan’ın başlıca şehir devletlerinin kralları, kendi ordularını yöneten fakat Agamemnon’un emri altında olanlar Priam (Πρίαμος), Truvalıların kralı, Truvalı kumandanlarının birçoğu, onun elli oğludur Hector (Έκτωρ), Kral Priam’in ilk doğan oğlu, Truva’nın lideri ve müttefik ordular kumandanı Tahtın varisi Paris (Πάρις), Truva Prensi ve Hector’un kardeşi, Alexander diye de bilinir; Helen’i kaçırdı Casus belli ilan edildi Bir bebek katili olarak görüldü Cassandra Truva’nın yokolmasına önceden sebep olacağını gördü Bir çoban tarafından büyütüldü Aeneas (Αινείας), Hector’un kuzeni ve en önemli teğmenlerden biri, Aphrodite’in oğlu, Truva savaşında sağ kalan figürlerden en önemlisi Glaucus ve Sarpedon, Likya’nın liderleri Truva kadınları Hecuba (Εκάβη), Truva Kraliçesi, Priam’ın karısı, Hector, Cassandra ve Paris’in annesi Helen (Ελένη), Sparta Sparta Kraliçesi ve Menelaus’un karısı, Paris’i destekleyenlerden Andromache, (Ανδρομάχη),Apollo tarafından lanetlendi Kendisinin ve ailesinin ölümünü daha önce görmekle cezalandırıldı KONUSU Her şey, Tanrıça Kavga’nın şölen masasına üstünde “En güzele” yazan bir elma atmasıyla başlar Hera, Athena ve Afrodit bu elmayı almak isterler Hakem ise İda Dağı’ndaki çoban Paris olur Paris, Afrodit’i seçer Ödülü ise Spartalı Helena olacaktır Hemen Sparta’ya gidip onu kocası Menelaos’tan kaçırır Ünlü Truva savaşı bu yüzden başlar İlk çarpışmalar kamp ile kent arasındaki Truva ovasında olmuştur Menelaos kardeşi Agamemnon’u da çağırmıştırMiken kralı Agamemnon’un tek derdi Truva’yı almaktır Savaşa seve seve katılmıştır Iolkos kralı Pelans ile Thetis in oğulları Akhilleus (Aşil), Aias isimli arkadaşıyla savaşa katılmıştır Akhalar arasında kurnaz Odysseus da vardır Akhilleus çok güçlüdür ve Truvalılar ondan çok korkmaktadırlar Akhilleus ve Aias bazı köyleri yağmalamışlar, Briseis diye bir kız ve Apollon rahibi Chrises’in kızı Astynome’yi esir almışlardır Astynome Agamemnonun payına düşmüştür Rahip Chrises, Apollon’dan kızının intikamı için Akhalara veba göndermesini diler ve Apollon Akha düşmanı oluverir Apollon’un veba oklarıyla birçok Akhalı can verir Agamemnon ısrarlar üzerine Astynome’yu Chrises’e verir; Akha ordusu felaketten kurtulur Ama Agamemnon bunu hazmedemeyip karizmasını bozmamak için Akhilleus’un payına düşen Briseis i alır Akhilleus küser ve savaştan çekilir Akhilleus’un savaştan çekilmesi Truvalılar için fırsattır ve saldırıya geçerlerAgamemnon yaptığı hatayı anlamıştır ama çok geçtir Hektor ve Aineas Akha saflarını kırıp geçirmektedirler Agamemnon ne hediye verse de Akhilleus orduya geri dönmez Akhilleus’un kuzeni Patroklos onun zırhını gizlice alır ve ben Akhilleus’um diye Truvalıların karşısına çıkar Amacı Truvalıları korkutup uzaklaştırmaktır Hektor ortaya atılır ve sahte Akhilleus ile dövüşür Onu öldürüp zırhını alır ve giyer Onun Akhilleus olmadığı ortaya çıkar ama Hektor öyle ya da böyle, zırhı ele geçirmiştir Akhilleus Patroklos’un ölüm haberini duyunca hem çok üzülür hem de çok öfkelenir En çok sevdiği akrabası ölmüştür çünkü Derhal annesi su perisi Thetis’e yeni bir zırh yaptırmasını ister Thetis de Heptaistos’tan tanrı elinden çıkma zırhlar ister Zırhlar bitince onları Akhilleus’a verir Akhilleus’un ilk işi Hektor’la savaşmak olur ve Hektor’u öldürür Bu sırada tanrılar devreye girer Ares, Phoibos Apollon, Artemis, Afrodit ve Xantos Truvalıların yanındadır Ama Pallas Athena, Hera, Poseidon, Hermes ve Hephaistos da Akhaların yanındadır Zeus keyfine göre taraf değiştirmektedir Tanrılar da savaşa katılmışlar, cepheler canlanmıştır Akhilleus kendinde büyük bir motivasyon hissederek Truva surlarına dayanır ama karşısına Phoibos Apollon Paris’e yardım ederek ve kaşla göz arasında paris Akhilleus’u topuğundan bir okla vururAşil tendonu kavramı burdan gelir Akhilleus kan kaybından oracıkta ölür ve Apollon tanrılar katına çıkarKuralı bozmuştur ama tanrılara bunun olmadığına inandırmıştır Truvalılardan Hektor, Akhalardan Akhilleus ölmüştür Nestor yaşlı bir kraldır Konuşmalarıyla ünlüdür ve askerlere motivasyon vermekle görevlidir Ne yazık ki o da ölürAkhilleus’un arkadaşı Aias ise iftiraya kurban gitmiştir, hem de Odysseus tarafından; delirir ve canına kıyıp intihar eder Odysseus ise bunun cezasını dönüş yolunda çekecektir Odysseus bu kentin kurnazlıktan başka yolla ele geçirilemeyeceğini anlamıştır Ünlü bir zanaatkara o meşhur Truva Atı’nı yaptırır İçine gizlice askerleri yerleştirir ve Truva kentinin önüne bırakır Truvalılar sanar ki Yunanlılar çekilmişTahta atı içeriye alırlar ve şenlik yaparlar Sonra da uykuya çekilirler Aralarından bir Truvalı vatan haini “sözde” çekilmiş Akha gemilerine dumanla işaret verir ve attakileri uyarır Atın içindekiler çıkıp Truva kapılarını içeriden açarlar, Akha ordusu da bu kapılardan saldırırParis ve Priamos öldürülür ve Helena Menelaos’a geri verilir Helena anlamıştır ki Menelaos daha güçlü Onun yanında yaşamaya karar verir ve yeniden evlenirler |
|