Tarihe Geçmek Üzereler!...

Dünyada bir ilki başarmaya hazırlanan Türk bilimadamları, suni kalp damarı üretecekler

Uludağ Üniversitesi (UÜ) ve İstanbul Teknik Üniversitesi'nde (İTÜ) görev yapan bilim adamları, nanolif kullanarak, dünyada ilk kez 3 milimetre çapında suni kalp damarı üretmek için çalışma başlattı

Proje sorumlusu UÜ Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Tekstil Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı Prof Dr Yusuf Ulcay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ilk defa 1952 yılında ABD'de bir doktorun eşinin evindeki dikiş makinesiyle kumaşı katlayarak başlattığı suni damar uygulamasının, bugün hem birçok hayatı kurtardığını hem de büyük bir sektör haline gelen teknik tekstilin bir kolu olduğunu söyledi

Türkiye'de suni damarla ilgili çalışmaların çok kısıtlı olduğunu belirten Ulcay, şöyle konuştu:

"Türkiye'de suni damar, yurt dışından ithal edilerek kullanılıyor Bugün 30 santimetrelik bir suni damar, 500 doların üzerinde fiyatla satılıyor Bunların yapımında kullanılan hammadde birkaç dolarlıktır Gerçi her birinde belki 100 dolarlık bir Ar-Ge maliyeti bulunmaktadır, ama bu maliyetle bile oldukça karlı bir yatırımdır Bu teknolojiyi Türkiye'de üretebilecek durumdayız Suni damar üretebilir, kendi doktorlarımıza kullandırabilir, hatta bunları başka ülkelere de ihraç edebiliriz Üniversite-sanayi işbirliğiyle bunu gerçekleştirmek istiyoruz"

-"DÜNYADA YAPILAMAYANI GERÇEKLEŞTİRMEK İSTİYORUZ"-

Tıbbi nedenlerden dolayı bugün sadece 6 milimetrenin üzerindeki suni damarların cerrahi müdahalelerde kullanılabildiğine işaret eden Ulcay, "Suni
damar üretiminin ilerisine de geçerek, bugüne kadar dünyada yapılamayanı gerçekleştirmek istiyoruz By-pass ameliyatlarında kalbi besleyen damarların
yerine geçebilecek 3 milimetre çapında suni damar üretmek amacıyla 'Nanoliflerden Suni Damar Geliştirilmesi Projesi'ni başlattık" dedi

Fiziksel olarak 2-3 milimetre çapında damar yapmanın mümkün olduğuna, ancak kolajen dokunun içte ve dışta büyümesi sonucu tıkanmalar yaşandığına
dikkati çeken Ulcay, şöyle konuştu:

"3 milimetrelik bir damarın iç kısmında, kolajen doku, 6 ay-1 yıl içinde 2 milimetreye kadar büyüyebiliyor Bu da hastanın 1 yıl içinde eski haline
gelmesine yol açıyor Bu nedenle by-pass ameliyatlarında suni damar kullanılamıyor Kişi, bacak veya koldan alınan damarlarla tedavi ediliyor"

-"PROJEDE 3'TE 2'LİK BAŞARIYA ULAŞILDI"-

Projenin 3'te 2'lik kısmında başarıya ulaştıklarını dile getiren Prof Dr Yusuf Ulcay, şöyle devam etti:

"Kolajen dokunun, suni damarın dış bölümünde, büyümesini istediğimiz ortamda istediğimiz kadar büyümesini yaptığımız çalışmalarla başardık Damar
kalınlığının ikinci yarısında, kolajen yapının büyümesini bloke edebildik Şu an çalıştığımız nokta, kan ile temas eden iç yapının thrombosis oluşumuna
(pıhtılaşma) engel olacak yapıyı sürekli kılabilmek Birkaç ilaçla geçici süreli başarıyı elde ettik, ancak bunu sürekli hale getirmeye çalışıyoruz"
Kullanacakları "elektrospinning" yöntemiyle birden fazla kimyasalı sürekli, kalıcı ve etkileyici şekilde suni damarın iç duvarlarına monte etmeyi
planladıklarını anlatan Ulcay, şu bilgileri verdi:

"Nanolif kullanımıyla lif arasındaki boşluklar kan hücrelerinden küçük olacağı için kanın dışarıya çıkış hareketini başka blokaja lüzum kalmadan
engelleyebilmek mümkün 'Elektrospinning' yöntemiyle şırınga adını verdiğimiz ve malzemeyi depoladığımız kısımdan büyük voltaj uygulayarak, malzemeyi nano boyutta bir lif haline getirerek, düz satıhlar elde edilebiliyoruz Bu yapı içerisinde belirttiğimiz kalınlığı üç farklı aşamada gerçekleştireceğimiz için 3 farklı malzeme ilavesiyle damarın dış, orta ve iç yapısını oluşturabiliriz Bu konuda sanayicilerin dikkatini çekmeyi ve projeyi onlarla birlikte gerçekleştirmeyi arzuluyoruz"

-"MEVCUT UYGULAMADA DA İYİLEŞME SAĞLAYACAK"-

Aort gibi damarlar yerine kullanılan suni damarların ömrünün 20 yılın biraz üzerinde olduğunu dile getiren Ulcay, çalışmanın başarıya ulaşması halinde,
diğer alanlarda kullanılan suni damarların ömrünün de artacağını vurguladı

Aort damarı yerine kullanılan suni damarın, 60'lı yaşlarda takılması halinde bir daha yenilenmesinin mümkün olmadığını ifade eden Ulcay, "Eğer
istediğimizi gerçekleştirirsek, bu hastaların belki daha uzun seneler yaşamaları mümkün olabilecektir" dedi

İlaç statüsünde bulunduğu için belli periyotta hayvan deneylerinin tamamlanması gerektiğini belirten Ulcay, "Etik Kurulundan aldığımız izinle
çalışmalarımız devam ediyor En az 5-6 yıllık süreyi tamamlamamız lazım, belki biz bunun yarısındayız Ancak bu tamamlandıktan sonra insanlar üzerinde gerçek biyolojik ortamda çalışılması lazım Bizim şu an iddiamız, bunu hayvanlar üzerinde başarılı şekilde tamamlamak" diye konuştu

Projede, Prof Dr Yusuf Ulcay'ın yanı sıra İTÜ Tekstil Teknolojileri ve Tasarımı Fakültesi'nden Prof Dr Ali Demir ile İTÜ'de Polimer Bilim ve Teknoloji Programında yüksek lisans öğrenimi yapan UÜ Tekstil Mühendisliği Bölümünden mezun Nur Baycular da görev alıyor