Şengül Şirin
|
100 Milyar Dolarlık Mevduat Yabancılarda
100 milyar dolarlık mevduat yabancılarda
Yurtdışında mali kriz nedeniyle oldukça zor günler geçiren ve bir kısmı devlet müdahalesiyle ayakta kalan yabancı bankalar son 4 yılda Türkiye’de yaklaşık 18 milyar dolarlık banka satın aldılar
1999 yılında, Türk bankacılık sektöründe yabancıların payı sadece yüzde 1 iken bugün yüzde 42 7’ye ulaştı Habertürk'ün haberine göre Türkiye’deki toplam mevduatın yaklaşık 100 milyar doları yabancı bankaların kontrolünde bulunuyor Yaklaşık 680 milyar dolarlık aktifin de 285 milyar dolarını yabancı bankalar yönetiyor
İLK DEMİRBANK SATILDI
İlk yabancı ilgisi, ilk olarak dünyanın en büyük bankacılık gruplarından olan HSBC'nin Türkiye'ye gelmesi ile başladı Krizlerin ardından TMSF'nin el koyduğu Demirbank, 2001 yılında 350 milyon dolara HSBC'ye satıldı Sonraki dönemde piyasa hareketsiz kalırken, 2004 yılının ardından sektöre yoğun bir yabancı girişi oldu
TEB’İN YÜZDE 50’Sİ FRANSIZLAR’IN Türkiye Ekonomi Bankası ilk sahneye çıkanlar arasındaydı Fransız BNP Paribas, Türk Ekonomi Bankası'nın yüzde 84 25'ine sahip olan TEB Mali Yatırımlar'ın yüzde 50'sini 216 8 milyon dolara satın aldı 10 Şubat 2005 tarihinde gerçekleşen satışın ardından TEB çok yol kat etti Piyasa değeri satıldığı zamana oranla yüzde 451 arttı
FORTİS 1 MİLYAR EUROYA SATILMIŞTI
TEB’i daha sonra bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren Hollanda-Belçika finansal grubu Fortis takip etti ve Dışbank’ ın yüzde 89’unu 985 milyon euroya (1 milyar 280 milyon dolar) satın aldı 2007 yılına gelindiğinde piyasa değeri yüzde104 artan Fortis, çoğu bankanın aksine sermayesini ve özkaynaklarını da artırdı Şube sayısını 172’den 248’e çıkarırdı, Ancak mevduat ve kâr oranlarında satıldığı zamana oranla pek bir ilerleme kaydedemedi Fortis’in mevduatlardaki pazar payı yüzde 13 düşerken, kredilerdeki pazar payında düşüş daha dramatik bir şekilde 2007 yılında yüzde 26’ya ulaştı
GARANTİ’YE GÜÇLÜ ORTAK
Türkiye’nin büyük bankalarından Garanti Bankası’nın satış imzası 24 Ağustos 2005 tarihinde atıldı Banka, ana hissedar Doğuş Holding tarafından dünya devi General Electric (GE) iştiraki Consumer Finance ile yapılan anlaşma sonucunda, yüzde 26 oranındaki hissesini 1 55 milyar dolara sattı Garanti Bankası’nın performansı incelendiğinde ise, bankanın şube sayısını artırdığını, kredi, mevduat, özkaynak ve özellikle de kâr oranlarında gelişme olduğu görülüyor Bankanın kredilerdeki pazar payı yüzde 25 artışla yüzde 13 6’ya, mevduatlardaki pazar payı ise yüzde 16 artışla yüzde10’a ulaştı
YAPI KREDİ KOÇ’UN OLDU
Garanti Bankası’nın satışından bir ay sonra, İtalyan Unicredito ile Koç Holding'in yarı yarıya ortaklığı olan Koçbank, Yapı Kredi'nin yüzde 57' sini Çukurova Grubu'ndan 1 182 milyar euro bedelle (1 milyar 600 milyon dolar) satın alacağını açıkladı Satın alma sırasında TMSF yönetiminde bulunan bankanın negatif değerlerde seyreden özsermaye kârlılığı, satışı takip eden yıllarda pozitif rakamlara ulaştı ve yüzde 113’lük artışla yüzde 10’u buldu
2006’NIN AÇILIŞI FİNANSBANK’TAN
2005’te yaşanan yoğun banka satışları 2006 yılında da aynı hızda devam etti Yılın ilk satış haberi Finasbank’tan geldi 3 Nisan 2006’da Finansbank’ın yüzde 46'sı, Yunanistan'ın aktif büyüklüğü açısından en büyük bankası olan National Bank'a 2 3 milyar euroya ( 2 milyar 760 milyon dolar) satıldı Finansal çarpanlar bakımından çok yüksek bir değer üzerinden satılan banka, geçtiğimiz bir buçuk yıllık süreç içinde ciddi bir şubeleşme atağı yaptı Şube sayısında 378’e ulaşan Finansbank, şube sayısı pazar payında yüzde 50’den fazla bir artış kaydetti Geçtiğimiz günlerde bankanın eski patronu Hüsnü Özyeğin elinde kalan yaklaşık yüzde 10’luk hissesini de 700 milyon dolara yine Yunanlara devretti
HEMEN ARDINDAN DENİZBANK
30 Mayıs 2006 tarihinde ise Fransa-Belçika merkezli Dexia, Denizbank'ın Zorlu Holding'in elindeki yüzde 75 hissesini 2 44 milyar dolara satın aldı 2007 yılına geldiğinde banka, piyasadan aldığı payı kredilerde az da olsa artırmakla birlikte önemli ölçüde bir sermaye artırımına gitmedi Şube sayısı yüzde 10 artarak 299’a ulaştı Piyasadan mevduatlarda yüzde 2 38, kredilerde ise yüzde 2 büyümeyle yüzde 3 1 pay alırken, piyasa değeri yüzde 5 düşüş gösterdi Bankanın satış öncesi yüzde 6 üzerinde seyreden özsermaye kârlılığı, yüzde 40 artışla birlikte yüzde 9’un üzerine çıktı
ŞEKERBANK’A KAZAK ORTAK
22 Haziran 2006 tarihinde ise, Şekerbank'ın yüzde 34'ünün 255 milyon dolar bedelle Kazakistan merkezli Bank Turan-Alem'e satıldığı açıklandı Bir yıllık süreçte sermaye artırımına gitmeyen bankanın piyasa değeri yüzde 183 arttı
Pazar payları hâlâ düşük olsa da Şekerbank’ın bir yıl içerisinde büyük oranda değişim gösterdiği görülüyor Şube sayısını 203’ten 230’a çıkaran banka, önceki pazar paylarına kıyasla mevduatlarda yaklaşık yüzde 34, kredilerde ise yüzde 88 artış sağladı
AKBANK’IN YÜZDE 20’SİNE 3 MİLYAR DOLAR
17 Ekim 2006’da Citigroup, Akbank'ın yüzde 20' sini 3 1 milyar dolara satın almak üzere anlaştı Satışın üzerinden henüz çok kısa bir zaman geçse de bankanın piyasa değerinde yüzde 62 artış yaşandı Mevduatlarda ve şube sayısında artış olmasına rağmen, bankanın piyasadan aldığı paylarda çok fazla değişiklik görülmüyor Mevduat pazar payında düşüş yüzde 0,5 iken bu oran şube sayısında yüzde 2,7’ye ulaşıyor
TEKFENBANK’I DA YUNANLAR ALDI
Finansbank'tan sonra Türk bankacılık sisteminde yüzde 0 2'lik bir payı bulunan Tekfenbank da bir Yunan bankasına satıldı Yunanlı EFG Eurobank Ergasias S A (Eurobank EFG) Tekfenbank'ın yüzde 70 hissesine 182 milyon dolar ödedi Bu işlem fiyatına göre, Tekfenbank'ın toplam değeri 260 milyon dolara denk geliyor
TÜRKİYE FİNANS’I SUUDİLER'İN Ülker Grubu ile Boydak Grubu’nun ortak olduğu Türkiye Finans Katılım Bankası'nın yüzde 60'ı, Suudi Arabistan'da faaliyet gösteren The National Commercial Bank'a (NCB) satıldı NCB, bankanın yüzde 60 hissesi 1 milyar 80 milyon dolar karşılığında devredildi
Türkiye Finans Katılım Bankası’nın ortakları Ülker Grubu ile Boydak Grubu'nun ellerinde bulundurdukları yüzde 20'şer hisse ile banka yönetimindeki stratejik ortaklıkları devam ediyor
ASKERİN BANKASI YABANCI KONTROLÜNDE
Ordu Yardımlaşma Kurumu'na ait Oyakbank'ın tamamı 2 milyar 673 milyon dolara Hollandalı ING Group'a satıldı Oyakbank, bankacılık sisteminde 9 sırada yer alıyor 362 şubesi bulunan bankanın 5 bin 500'ün üstünde çalışanı var
Merkez Bankası eski Başkanı Yaman Törüner, bugünkü köşe yazısında önemi bir tespitte bulunuyor: “Bakalım, Sevgili TMSF, onları da devralabilecek mi? Onların sahiplerini de mahkemeye verebilecek mi? O bankalardaki mevduatı da tamamen ödeyebilecek mi? Yoksa, gücü sadece Türklere mi yetecek? Göreceğiz  ”
TMSF YABANCILARI DEVRALABİLECEK Mİ?
Bu konu son günlerinde finans kulislerinde de sıkça tartışılıyor 5020 sayılı Kanun’u baz alarak Türk hakim ortakların tüm varlıklarına el koyan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF), Türkiye’de banka alan yabancıların sıkıntıya girmesi ya da iflas etmesi halinde sadece ülkemizdeki varkılarına el koyacağı belirtiliyor Bu durumda da yabancı ayrıcalıklı bir konuma geliyor
Banka batıran bir Türk sermayederdan faizinin faizi tahsil edilerken, olası sıkıntı halinde kaynaklarını yurtdışına tranfer eden bankaların sadece Türkiye’deki varlıklarına el konulacak ve buradaki yöneticileri sorumlu tutulacak
PROF AYAYDIN: "TÜRKİYE İÇİN RİSK, TMSF BANKAYA EL KOYAMAZ" Türkiye’de yatırımı olan yabancı bankaların buradaki kaynaklarıyla yurtdışındaki merkezlerini finanse edebileceğini belirten Prof Aydın Ayaydın, “Bunu engelleyecek bir kanun yok Türkiye’deki banka Türk halkından elde ettiği mevduatı ülke dışındaki muhaber bankaya transfer edebilir” diye konuştu BDKK’nın şu anda sistemi denetlediğini de sözlerine ekleyen Ayaydın, kaynakların yurtdışına aktarılmasından sonra bankanın batması halinde ise TMSF’nin sadece Türkiye’deki bankayı ve yöneticilerini sorumlu tutacağını vurguladı
|