Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Devri

Osmanlı Devleti’nin Kuruluş Devri

Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu

İlhanlıların zayıflamasından faydalanan Osman Bey, bağımsız hareket ederek Osmanlı Devleti’ni kurmuştur (1299)

Osman Gazi’nin, Ahi şeyhlerinden Edebali’nin kızıyla evlenmesi Anadolu halkı tarafından kabullenilmesini ve desteklenmesini sağlamıştır

Osmanlı Devleti’nin Kısa Sürede Gelişmesini Sağlayan Etkenler

Osmanlı Devleti’nin kısa sürede gelişmesinde;

Anadolu’da ve Balkanlarda siyasal birliğin bulunmaması
Merkeziyetçi bir devlet anlayışı benimsenerek hakimiyetin tek elde toplanması
Devletin Bizans sınırında kurulması, ticaret ve göç yolları üzerinde bulunması
Doğudan gelen yoğun Türkmen göçleriyle nüfus üstünlüğünün sağlanması ve asker ihtiyacının karşılanması
Düzenli ve güçlü orduların kurulması
gibi faktörler etkili olmuştur

Balkanlardaki Gelişmeler Türklerin Rumeli’ye Geçişi

Bizans İmparatoru, Osmanlı Devleti’nden aldığı yardımlara karşılık Osmanlı Devleti’ne Gelibolu’daki Çimpe Kalesi’ni verdi Böylece Türkler Rumeli’de toprak sahibi olmuşlar ve Balkan fetihlerinde bu kaleyi üs olarak kullanmışlardır

Osmanlı Devleti’nin Rumeli’de Uyguladığı İskan Siyaseti

Osmanlıların Balkanlarda takip ettikleri iskan politikasının temel amacı; yeni fethedilen topraklara Anadolu’dan getirilecek Türk halkı yerleştirmek, bunun için özellikle konar-göçerleri tercih etmek ve fethedilen yerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma ihtimali bulunanları başka yerlere göç ettirmekti

Anadolu’dan Rumeli’ye götürülen halk, büyük yollar üzerinde bulunan ve askeri yönden önemli şehir ve kasabalara yerleştirilmiştir İskan politikasının sonucunda;

Balkanların Türkleşmesi ve bölgede Türk kültürünün yerleşmesi sağlanmıştır
Geride düşman kuvveti bırakılmadığı için Osmanlıların Rumeli’de güvenle ilerlemesi sağlanmıştır
Anadolu’daki yurtsuz Türkmenlere yeni yurtlar bulunmuştur
Osmanlılar Balkanlarda ele geçirdikleri yerlerde halka hoşgörülü ve adaletli davranmışlar, halkın inançlarına, geleneklerine, dillerine ve kutsal saydıkları değerlere dokunmamışlardır Osmanlı Devleti’nin bu şekilde davranması Balkanlara yerleşmesini ve ele geçirdiği topraklarda tutunmasını kolaylaştırmıştır

Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda Genişlemesi ve Haçlı Seferleri’nin Başlaması

XIV yüzyılın ikinci yarısından itibaren Türklerin Balkanlara yerleşmeye başlaması üzerine Balkan uluslarının birleşerek Osmanlı Devleti’yle yaptığı savaşlara Haçlı Savaşları denilmiştir XIV ve XV yüzyıllarda Haçlı Seferlerinin düzenlenmesinde;

Türklerin Balkan topraklarından atılmak istenmesi
Papa’nın Hristiyan dünyasını Türkler üzerine kışkırtması
Türkler karşısında başarısız olan Bizans İmparatorluğu’nun Hristiyan dünyasından yardım istemesi
gibi nedenler etkili olmuştur

Osmanlılarla yapılan Haçlı Savaşlarına Macarlar, Sırplar, Bulgarlar, Eflaklılar, Bosnalılar gibi uluslar katılmıştır

Osmanlı Devleti’nin Anadolu’da Türk Siyasal Birliğini Sağlaması

Osmanlı Devleti, Orhan Bey döneminde Karesi Beyliği’ni, I Murat döneminde Germiyanoğullarının topraklarının bir kısmı çeyiz yoluyla Osmanlı Devleti’ne katılmıştır Ayrıca, Hamitoğulları Beyliği’nden satın alma yoluyla toprak kazanılmıştır Germiyanoğulları ve Hamitoğullarından savaş yapmadan toprak alan I Murat döneminde Karamanoğulları Beyliği’yle savaşlar yapılmıştır

Anadolu’da siyasal birliği sağlayan asıl faaliyetler Yıldırım Bayezid döneminde başlamıştır

Anadolu beyliklerinin Osmanlı Devleti’ne katılmasıyla;

Anadolu’da Türk siyasal birliği kurulmuştur
Marmara, Ege, Akdeniz ve Karadeniz sahillerinin bir bölümü Osmanlıların eline geçmiş, Osmanlı denizciliği güçlenmiştir Adalar Denizi’ndeki gaza faaliyetlerini Osmanlılar üstlenmiştir
Ankara Savaşı (1402)

Ankara Savaşı’nın yapılmasında;

Topraklarını kaybeden Anadolu beylerinin Timur’a sığınarak Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtmaları
Yıldırım Bayezid’in Timur’dan kaçan Bağdat ve Karakoyunlu hükümdarlarını himaye etmesi
Çin üzerine sefere çıkmaya hazırlanan Timur’un arkasında güçlü bir Osmanlı Devleti’nin kalmasını istememesi
Doğu - Batı ticaret yollarını ele geçirmek isteyen Timur’un Anadolu’ya girerek Erzincan ve Sivas’ta katliam yapması
gibi nedenler etkili olmuştur

1402 yılında Ankara yakınlarında yapılan savaşı Timur kazanmıştır

Ankara Savaşı’nın Sonuçları

Savaşı kazanan Timur, Anadolu beyliklerinin topraklarını tekrar eski sahiplerine geri vermiştir Böylece, Yıldırım Bayezid’in Anadolu’da önemli ölçüde kurduğu siyasal birlik Timur tarafından bozulmuştur Timur bu davranışıyla Anadolu’da güçlü bir devletin bulunmasını engellemeyi amaçlamıştır
Osmanlı Devleti’nin batı yönündeki ilerleyişi bir süre durmuştur Dolayısıyla Bizans İmparatorluğu’nun yıkılması gecikmiş ve Balkanlarda Osmanlı hakimiyeti sarsılmıştır
Timur’un Anadolu’dan çekilmesinden sonra Osmanlı Devleti’nde Yıldırım Bayezid’in oğulları arasında taht kavgaları başlamıştır Osmanlı tarihinde “Fetret Devri” olarak bilinen ve 11 yıl süren bu dönemde Osmanlı Devleti dağılmakla karşı karşıya kalmıştır
Fetret Devri (1402 – 1413)

Osmanlı tarihinde Ankara Savaşı’ndan sonra padişahsız geçen 11 yıla (1402 – 1413) Fetret Devri denilmiştir

Fetret Devri’nde yaşanan taht kavgaları Osmanlı Devleti’ni maddi-manevi zarara uğratmıştır Ancak, Osmanlı Devleti kurmuş olduğu sağlam devlet örgütü ve güçlü sosyal kurumlar sayesinde tamamen parçalanıp dağılmaktan kurtulabilmiştir

Balkanlarda Sarsılan Hakimiyetin Pekiştirilmesi

Osmanlı Devleti’nin taht kavgalarına ve zayıflamasına rağmen Balkanlarda tutunabilmesinde;

Tımar sisteminin ve planlı şekilde iskan politikasının uygulanması
Timur’un Osmanlı ordusunu tamamen imha edememesi
Osmanlıların Balkanlarda takip ettiği hoşgörülü ve adaletli politikanın Balkan halkını memnun etmesi
gibi nedenler etkili olmuştur

Osmanlı Devleti, 1440 – 1444 yılları arasında Balkan ulusları karşısında zor duruma düşmüş ve üst üste mağlubiyetler almıştır II Murat, bu gelişmeler üzerine Osmanlıların aleyhine olan Edirne – Segedin Antlaşması’nı imzalamak zorunda kalmıştır (1444)

Balkanlardaki başarısızlıklardan dolayı II Murat tahttan çekilerek yerine 12 yaşındaki oğlu II Mehmet’i tahta çıkarmıştır Bu durumdan faydalanarak Türkleri Balkanlardan atmak isteyen Balkan ulusları yeni bir Haçlı ordusu hazırlayarak Osmanlı Devleti’ne saldırdılar Haçlılarla Osmanlı Devleti arasında yapılan Varna Savaşı Türklerin galibiyetiyle sonuçlanmıştır (1444)

Osmanlı Devleti’nin Varna Savaşı’nı kazanması, Ankara Savaşı’ndan önceki gücüne ulaştığını ve Balkanlardaki başarısızlıklara son verdiğini göstermektedir

Macar Kralı Hünyadi Yanoş liderliğinde kurulan yeni bir Haçlı ordusu hem Varna Savaşı’nın intikamını almak hem de Türkleri Balkanlardan atmak amacıyla saldırıya geçti Yapılan II Kosova Savaşı’nı Osmanlı Devleti kazanmıştır (1448)

Bu savaştan sonra;

Türkler Balkanlara kesin olarak yerleşmiştir Böylece Türklerin Balkanlardaki hakimiyeti pekiştirilmiştir
Haçlılar uzun yıllar Osmanlı Devleti’ne saldırmaya cesaret edememişler ve Türklerin Avrupa’daki hakimiyet alanları sürekli genişlemiştir