Sanat Eseri Nedir? Sanat Eseri Neye Denir? Sanat Eserleri Hakkında

Sanat Eseri Nedir? Sanat Eseri Neye Denir? Sanat Eserleri Hakkında
Sanat Eseri Nedir? Sanat Eseri Neye Denir? Sanat Eserleri Hakkında

sanat
isim Arapça ¹an¤at

1 Bir duygu, tasarı, güzellik vbnin anlatımında kullanılan yöntemlerin tamamı veya bu anlatım sonucunda ortaya çıkan üstün yaratıcılık:
"Bir oyunun on beş gün sürmesi bir sanat hadisesi olduğunu gösterirdi"- T Buğra
2 Belli bir uygarlığın veya topluluğun anlayış ve zevk ölçülerine uygun olarak yaratılmış anlatım:
"Caz ve caz havaları ne yazık ki bizim çok verimli o millî halk sanatımızı da baltaladı"- R H Karay
3 Bir şey yapmada gösterilen ustalık:
"Konuşma sanatı"-
4 Bir meslekte uyulması gereken kuralların tümü:
"Askerlik sanatı"-
5 Zanaat

Sanat eseri nedir?

Sanat eseri; İnsanlarda güzel çağrışımlar uyanduran, sanatçının kendine özgü duyguları, heyecanları, hayal gücü ve yeteneklerini yansıttığı, insanın duygu düşünce ve hayal dünyasını geliştiren eserlere sanat eserleri denilmektedir Resim mimari, heykel hat görsel, edebiyat ve müzik fonetik, tiyatro, dans, sinema, bale gibi sanat dalları ise dramatik sanat dalları arasına girmektedir
Sanat eserleri kaça ayrılır?

1- Görsel (plastik) sanat eserleri,
2- fonetik sanat eserleri,
3- Dramatik (ritmik) sanat eserleri olmak üzere 3'e ayrılmaktadır
Sanat eserlerinin amacı nedir?

Sanat eserlerinin amacı öncelikle doğruluk ve fayda değil güzelliktir Sanat eserleri insanlara duygu ve düşünceleri anlatmaktadır Bilgilendirici ve nesnel değildir Sanat eserinin en önemli özelliği tek olmasıdır Çünkü sanatçı eserini oluştururken oluşan duyguları ve hayal gücünü bir kez daha aynen yaşayamaz
Bir ürünün sanat eseri sayılabilmesi gerekli öğeler nelerdir?

1- Estetik süje (Sanatçı)
2- Estetik obje (Sanatçının sanat eserine dönüştürmek istediği her şey)
3- Estetik yargıdır (Sanat eseri hakkında ortaya konan beğeni değeri, yani güzel ya da güzel olmamayı belirten yargı)
Sanat eserlerinin özellikleri nelerdir?

1- Sanat eserlerini ortaya çıkartabilmek için yaratıcılık gerekmektedir Birçok insan sanat ilgi duysada o sanatı yapmak, bir sanat eseri ortaya çıkartmak sanatçı adı verilen özel yeteneğe sahip olunması gerekir
2- Sanat serleri evrenseldir Birçok insan evrensellik kavramına tüm dünyada yayılan herkez tarafından sevilen bir anlam yüklemektedirler Bir bilginin evren olabilmesi ona sahip olmakta olan veya onu kullanmakta olan herkezin malı olması demektir
3- Sanat eserleri kalıcıdır Bu olayda sanat eserlerinden alınan hazla diğer hazlar arasındaki ayrımı açıklamaktadır
4- Hemen hemen bütün sanat eserleri kişiseldir Kişisellik sanat serinin önemli bir kriteri olsada aşırı öznelikle ortaya konulan bir eserdir Sadece eseri ortaya çıkartan kişinin, kimsenin kolaylıkla anlayamacağı dünyasından bir parça olduğu için diğer dünyalar için pek bir anlam taşımaz
5- Sanat eserleri özgündür
6- Sanat eserleri genellikle estetik bir kaygı ile ortaya çıkmaktadır Başka bir kaygıyla yola çıkmak eseri git gide sanattan uzaklaştırır
Sanat eserlerine örnekler

Eser Adı: Mona Lisa Bulunduğu Yer: Musée du Louvre / Paris - Fransa
Eser Adı: Meryem Bulunduğu Yer: Musée du Louvre / Paris - Fransa
Eser Adı: Cecilia Gallerani'nin Portresi Bulunduğu Yer: Czartoryski Museum / Cracow - Polonya

SANAT ESERİ:


Bir müzik bestesi, bir mimari yapı, sahnelenen bir tiyatro da, gösterilen bir film de sanat eseri sayılır Sanat eseri için herkesin kabul ettiği bir ”tanım” yapmak oldukça zordur Ancak sanat eseri olarak kabul edilen şeylerin neler olduğuna bakarak bir tanıma ulaşılabilir
"Ben yürürüm yana yana
Aşk boyadı beni kana
ne akilem ne divane
Gel gör beni aşk neyledi" (Yunus Emre)







Sanat eseri, insan eliyle oluşturulmuş insanlarda estetik hazlar, heyecanlar ve tepkiler uyandıran yapıtlara denir


Bir sanat eserinin temel işlevi, izleyicide estetik tepki doğurmasıdır Sanatçı tarafından bir estetik tavır sonucu oluşan bir eserdir
Her sanat eserinin bu nedenle estetik değeri vardır Çünkü sanatçının kendine özgü duyguları, heyecanları, hayal gücü ve yetenekleri eserinde birleşmiştir



Sanat eserinin en önemli özelliği tek olmasıdır Çünkü sanatçı eserini oluştururken oluşan duyguları ve hayal gücünü bir kez daha aynen yaşayamaz Bir ürünün sanat eseri olarak belirlenmesinde üç temel öğe etkendir Bunlar, estetik süje (sanatçı) , estetik obje (sanatçının sanat eserine dönüştürmek istediği her şey) ve estetik yargıdır (sanat eseri hakkında ortaya konan beğeni değeri, yani güzel ya da güzel olmamayı belirten yargı)


Sanat eserlerini şöyle sınıflandırabiliriz:


1-Görsel sanatlar (resim, heykel, mimari gibi)



2-İşitsel sanatlar (müzik)



3- Sahne sanatları (tiyatro, opera gibi)



4- Edebiyat (roman, öykü, şiir gibi)




Sanat eserinin belli başlı nitelikleri: Özgün olması, estetik değer tasıması, biriciklik, yaratıcılık, duyusallık, kişisellik, ölçülülük, kalıcılık, hayal gücüne dayanma, yerellik ve evrensellik

• Tek tip üretim değildir, bu anlamda zanaat ve teknolojiden farklıdır
• Doğuştan getirdiğimiz ancak zamanla gelişen, ilerleyen ve güçlenen beğeni yeteneğimize hitap eder ve beğeni yeteneğini geliştirir
• Üretildiği kültürün dışındaki izleyiciyi de etkiler
• Sanatçının özgün kişiliğinden doğar
• Duyu organlarına hitap eder
• Benzersiz ve tektir
• Onu izleyene estetik bir haz verir
• Duygusal zeka ve bedensel yetenekler gerektirir
• Sanat, hayal gücüne dayanır
• Her gerçek sanat eseri, geleneğe bağlılığı oranında, onu yadsıyıcı bir özellik taşır
• Orantılılık, uyum,simetri,hacim,ahenk ve bütünlük gibi özellikler taşır
• Başka bir eserin taklidi değildir Bazı güzel eserler kopyalanıp birçok insana ulaştırılır Kopyalama yani reprodüksiyon ise sanatsal değil teknik üretimdir
• Bir grubun, cemaatin veya toplumun bir özelliğini yansıtsa da dünyadaki tüm gruplarda ortak olan öğeyi yansıtır
• Z amanın yok ediciliğine direnir, geçmişten günümüze, günümüzden geleceğe kalır
• Sanatçı kendi hissettiklerini, algıladıklarını ve önemsediklerini sanat eserine yansıtır
• Bakır bir ibriği, bir otomobili, bir kılıcı tıpatıp yeniden üretebiliriz Fakat bir sanatçının bir eseri kaybolsa, aynı sanatçı onun tıpatıp aynısını yapamaz (Zambak Yayınları, Ortaöğretim Felsefe Ders Kitabından derlenmiştir)

Türkiye'nin Paha Biçilmez
Kültür Sanat Eserleri

Üçüncü Dünya Savaşı çıksa ya da doğal bir afetten mustarip olsak hangi milli hazinelerimizi, sanat eserlerimizi kurtaracağız? Soru aslında basit ama cevabı bir o kadar zor Hangisini söyleseniz, diğerinin hatırı kalacak cevaplar için, sanat tarihçilerinin kapısını çaldık İşte, Türkiye’nin yangında ilk kurtarılacak hazineleri

ABD’nin ünlü sanat müzesi National Gallery’nin yöneticileri, geçen günlerde müzenin küratörüne zor bir görev verdi: Üçüncü Dünya Savaşı çıksa neleri kurtarırsın?

Aslında bu sorunun kaynağı, II Dünya Savaşı sırasında Nazilerin talan ettiği sanat eserleriydi

O günden sonra, böyle bir felakete hazırlıklı olmak isteyen ülkeler kendi ‘Yangında ilk kurtarılacaklar’ listesini hazırladı Peki, Türkiye’de neler kurtarılmalı? Aradığım bazı özel ve devlet müzelerinin yetkilileri bazı çalışmalar yaptıklarını, ancak bu bilgileri paylaşamayacaklarını, ayrıca listelerini açıklarlarsa diğer önemli eserlere haksızlık edeceklerini söyledi

Bunun üzerine, Türkiye’de alanında uzmanlaşmış sanat tarihi profesörleri Prof Dr Nurhan Atasoy, Prof Dr Jale Erzen, Prof Dr Kaya Özsezgin, Prof Dr Gül İrepoğlu, Prof Dr Kıymet Giray, Doç Dr Ahmet Kamil Gören ve Sanat Tarihi Derneği Başkanı Nazan Atasoy’a objektif bir ‘Yangında Kurtarılacaklar’ listesi yapıp yapamayacaklarını sordum Hepsinin istisnasız tek kaygısı vardı: Türkiye gibi kültürü geniş ve zengin bir ülkede, bu seçimi yapmanın dünyanın en zor işi olması Hitit’ten söyleseniz, Perslerin, Bizans’tan söylesiniz Osmanlı’nın hatırı kalacaktı Ama yine de, listeye bir yerlerden başlamak lazımdı Bu mütevazı listeye giremeyen ama kıymeti paha biçilmez başka eserlere de selam göndererek, üzerlerinde mutabık kaldıkları bu eserler ortaya çıktı

Hem kim bilir, bakarsınız bu liste, Kültür Bakanlığı tarafından oluşturulacak bir yüksek sanat kurulu tarafından, Türkiye’nin ‘kurtarılacak’ hazinelerinin sıralanması için kıvılcım olur

FATİH SULTAN MEHMET PORTRESİ

15 yy’a ait Fatih Sultan Mehmet portresi, Osmanlı kültüründe padişah portreciliğinin başlangıcı sayıldığı için büyük önem taşıyor Şiblizade Ahmed’e atfedilen portre, Topkapı Sarayı Müzesi’nde muhafaza ediliyor

MATRAKÇI NASUH MENAZİLNAMESİ

Kanuni Sultan Süleyman’ın Doğu seferi sırasında geçtiği her menzil, Matrakçı Nasuh tarafından tüm coğrafi özellikleri ve belli başlı binalarıyla resmedilmiş ve bu eşsiz yazma ortaya çıkmış 16 yy’a ait sanatsal ve belgesel değeri çok yüksek bu yazma, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde

I AHMED’İN TAHTI

Sultanahmet Camii mimarı Sedefkâr Mehmet Ağa tarafından yapılan ahşap malzemeli taht, sedef, zümrüt, yeşim, elmas, firüze gibi değerli taşlarla, bağa (kaplumbağa kabuğu) ve kakma tekniğiyle işlenmiş Osmanlı zevkini yansıtması açısından çok önemli bulunan 17 yy’a ait taht, Topkapı Sarayı Müzesi’nde sergileniyor

HIRKA-İ ŞERİF

Hz Muhammed’in miraca çıkarken üzerinde olduğu kabul edilen Hırka-i Şerif, kendisinin vasiyeti üzerine Hz Ali ve Hz Ömer tarafından Veysel Karani’ye hediye edilmiş 1611 yılında, padişah I Ahmed’in talimatıyla İstanbul’a getirilen ve İslam dünyasında eşsiz değerdeki hırka, Fatih’teki Hırka-i Şerif Camii’nde

KADEŞ ANTLAŞMASI

MÖ 13 yüzyıl ortalarında, Hitit İmparatorluk dönemine ait, tarihteki ilk yazılı barış antlaşması olarak bilinen Kadeş Antlaşması, İstanbul Arkeoloji Müzesi kompleksindeki Eski Şark Eserleri Müzesi’nde sergileniyor

ÇİN PORSELENLERİ

Topkapı Sarayı’ndaki 12 bin parçalık Çin porselenlerinin dünyada eşi yok Bu porselenlerin saraya girişi, meraklısı olan Kanuni’nin sofrasıyla başladı Müzede sergilenen nadide porselenlerin hepsi zamanında sarayda kullanılmış parçalar

İSKENDER LAHDİ

MÖ 4 yy’a ait lahit, Lübnan’ın Sayda kentinde, Türk müzeciliğinin öncüsü Osman Hamdi tarafından bulundu Her ne kadar İskender Lahdi olarak anılsa da, İskender’e değil, Sayda Kralı Abdalonymos’a ait olduğu düşünülüyor İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen lahit, yüksek kabartma tekniği, boyalar ve eşsiz incelikteki süslemeler nedeniyle müzenin en önemli parçası

İZNİK ÇİNİ KANDİL

16 yy’a ait kandil, İznik çiniciliğinin en parlak örneği olduğu ve aynı zamanda yaşam kültürü hakkında bilgi verdiği için büyük önem taşıyor İstanbul Arkeoloji Müzesi, Çinili Köşk’te sergileniyor

SURNAME-İ VEHBİ

Lale Devri’nin en önemli minyatürcülerinden Levnî tarafından yapılan surnamede, Sultan III Ahmet’in şehzadelerinin sünnet düğünü müthiş bir görsellikle anlatılıyor Aynı zamanda 18 yüzyılın tüm esnaf loncaları ve eğlencelerini de belgeliyor Topkapı Sarayı’nda

SELÇUKLU HALISI

13 yy Selçuklu halıları, dünya halı tarihinde çok önemli bir yere sahip Kûfi (Kur’an harfleri çevresinde oluşan güzel yazılar) harflerin de kullanıldığı yün halı, 1911 yılında Konya Alaaddin Keykubad Türbesi’nden, Türk İslam Eserleri Müzesi’ne getirildi

KARAHİSARİ’NİN KUR’AN’I

Hattat Ahmed Karahisari tarafından, 16 yy’da yazılan Kur’an, hat sanatının eşsiz bir örneği olarak kabul ediliyor Sultan I Mahmud’un vakıf mührünü taşıyan Kur’an-Kerim, 1914 yılında Ayasofya I Mahmud Kütüphanesi’nden, Türk İslam Eserleri Müzesi’ne getirildi

DİVANÜ LUGATİ’T TÜRK

Kaşgarlı Mahmud tarafından, Bağdat’ta 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça sözlük, Türkçe’nin bilinen en eski sözlüğü Batı Asya yazı Türkçesi’nin, dünya üstündeki en önemli dil anıtı İstanbul’daki Millet Kütüphanesi’nde korunuyor

EFES ARTEMİS HEYKELİ

Tabiatın ve hayvanların tanrıçası, özellikle de genç kızların koruyucu anası olarak bilinen Efes Artemisi, MÖ I yy’a ait bir Roma eseri Üzerindeki şekillerin bereketi, doğurganlığı ve gücü simgelediği heykel, Efes Müzesi’nde

PİRİ REİS HARİTASI

1513’te Osmanlı amirali Piri Reis tarafından çizilen ve Avrupa ile Afrika’nın batı kıyıları ve Güney Amerika’nın doğu kıyılarını gösteren harita, dünya denizcilik tarihi açısından eşsiz bir eser Parşömen üzerine çizilen, tek kopya olan harita Topkapı Sarayı Müzesi’nde

Osman Hamdi’nin Kaplumbağa Terbiyecisi

Listede dünya sanatı açısından önemli eserlerin yanı sıra ulusal kültür değerleri de var Türk resim sanatına dair Osman Hamdi Bey’in 1906’da yaptığı, önce ‘Kaplumbağalı Adam’, daha sonra ‘Kaplumbağa Terbiyecisi’ olarak anılan resim bu değerlerden en önemlisi Halen Pera Müzesi’nde sergileniyor

Halife Abdülmecid’in resimleri hem halife hem de şehzade olması sebebiyle önem taşıyor Özellikle ‘Harem’de Beethoven’ resmi, sarayda batılı müzisyenlerin dinlendiğini de gösteriyor Hüseyin Avni Lifij’in, ‘Kadehli Pipolu Otoportre’si, Fikret Mualla’nın tüm eserleri, Şeker Ahmet Ali Paşa’nın ‘Otoportre’si ve ‘Orman’ resmi, Burhan Uygur’un ‘Kapı’sı, Sabri Berkel’in soyut resimleri ve Süleyman Seyyit’in ‘Dilimlenmiş Portakal’ı önemli yer tutanlar arasında

Kaynak: hürriyet