Çalışanların Net Ücretlerinin Hesaplanma Şekli/

Çalışanların Net Ücretlerinin Hesaplanma Şekli

ÖNSÖZ

ülkemizde milyonlarca işçi SGK kapsamında çalışmaktadır Çalışanların her ay sonunda çalıştıkları işletmede insan kaynakları departmanı veya muhasebe departmanı tarafından işçilerin brüt ücreti üzerinden gerekli prim ve vergi kesintileri yapılıp işçilerin net ücretleri bulunmaktadır Her ay sonunda ücret hesaplamaları yapıldıktan sonra ücret bodrosu dökümü alınarak bir nüshası muhasebe departmanına verilmektedir Muhasebe departmanı da kendisine verilen ücret bodrosu listesine dayanarak gerekli muhasebesel kayıtları düzenlemektedir

Bu makale yazısında sizlere brüt ücret ve brüt ücret üzerinden yapılan kesintiler ile net ücretin bulunması hakkında bilgiler vereceğim Ayrıca keniniz de bir önceki ücret pusulanıza bakarak bundan sonraki maaşlarınızı nasıl hesaplayacağınız ile ilgili örnek bir uygulama üzerinde ayrıntılı ve anlaşılır bir şekilde bilgiler vereceğim

01- ASGARİ BRÜT ÜCRETİN ANLAMI

Ülkemizde resmi olarak çalıştırılan işçiye işveren tarafından en az asgari brüt ücret yani 2017 yılı için geçerli olan 1,777,50 TL üzerinden ödeme yapılır Bu bürüt rakam üzerinden gerekli SGK primleri ve vergiler düşürüldükten sonra kalan tutar işçinin net ücreti olacaktır Bulunan net ücrete Asgari Geçim İndirimi yani kısaca AGİ eklenerek bulunan toplam tutar işçinin bankada adına açılan hesaba yatırılır

Ülkemizde asgari ücretin altında işçi çalıştırılması yasaktır Belki de asgari ücretin altında çalışan işçi vardım ama işveren bu işçilerin SGK primlerini ve vergilerini keserken mutlaka asgari brüt ücret üzerinden göstermek zorundadırlar Bazı durumlarda ise yine çalışan asgari brüt ücret üzerinden 1,777,50 TL üzerinden gösterilmekte ama ay içinda çalıştığı gün sayısı 30 günden az gösterilmektedir Bu durumda asgari brüt ücret olan 1,777,50 TL 30 güne bölünüp işçinin ay içinde çalıştığı gün sayısına çarpılarak o ayki brüt ücret kazancı bulunmaktadır Brüt ücret tespit edildikten sonra SGK ve vergi kesintileri bulunan bu rakam üzerinden hesaplanıp işçinin net ücretine ulaşılmaktadır Gelin şimdi bürüt ücret üzerinden net ücretin nasıl bulunduğunu adım adım uygulamalı olarak görüp konun anlaşılmasını sağlayalım

02- ÜCRETLER ÜZERİNDEN HANGİ KURUMLARA VERGİ VE PRİM VERİLİR

Brüt ücret işveren tarafından yapılan ve vergi ver prim ayrılmamış ücrettir Kısacası kesintilerden önceki işçinin bürüt kazançlarının içinde yer aldığı ücrettir diyebiliriz Brüt ücret üzerinden gerekli kesintiler yapılmakta ve yapılan bu kesintiler işveren tarafından ilgili kurumlara verilmektedir Bürüt işçi ücreti üzerinden aşağıdaki kurumalara kesinti yoluyla vergi ve prim ödemesi yapılmaktadır

02- 01- SGK

İşveren tarafından işçinin brüt ücreti üzerinden
Genel Sağlık Sigortası % 5
Uzun Vadeli Sigorta Kolları % 9 olmak üzere toplamda % 14 İşçi Primi kesintisi yapılmaktadır

SGK’ya işçi prim ödediği gibi işveren de prim ödemektedir İşveren işçinin brüt ücreti üzerinden


Kısa Vadeli Sigorta Kolları % 2
Genel Sağlık Sigortası % 7,50
Uzun Vadeli Sigorta Kolları % 11 olmak üzere toplamda % 20,50 kesinti yapılarak işçi primleri ile birlikte SGK’ya takip eden ay içinde aylık bildirge ile ödenmektedir

02-02- İŞ-KUR

İşçinin brüt ücreti üzerinden hem işçi ve hem de işveren tarafından işsizlik sigortası kesintisi yapılmaktadır Bu durumda
İşçi İşsizlik Sigortası % 1
İşveren İşsizlik Sigortası % 2 olmak üzere toplamda % 3 oranında işsizlik sigortası kesintisi yapılmaktadır İşçiszlik sigortası da aylık bildirge üzerinden SGK’ya ödenmektedir

02-03- VERGİ DAİRESİ

İşçinin brüt ücretinden işçi primi ve işçi işsizlik sigortası düşürüldükten sonra kalan tutar üzerinden vergi daresine hem Gelir Vergisi ve Hem de Damga Vergisi ödenemktedir Bu durumda


Gelir Vergisi % 15
Damga Vergisi 0,00759 (Binde Elli Dokuz) vergi ödenmektedit

03- BÜRÜT ÜCRETE EKLENECEK KAZANÇLAR

İşyerinde çalışan işçinin kazançları sadece brüt ücretten oluşmamaktadır Bürüt ücret dışında aşağıda sayılanlar da çalışan için bir kazanç olup bu kazançlar da bürüt ücret üzerine eklenerek işçinin çalıştığı ay için toplam bürüt kazancı bulunur İşçi için kazanç olan değerler aşağıdaki gibidir

01- Bürüt ücret

02- Mesai

03- İkramiye

04- Prim



04- SOSYAL YARDIMLAR NET MAAŞA EKLENECEKTİR

İşveren tarafından çalışan işçiye yapılan sosyal yardımlardan kesinti yapılmaz bu yardımlar işçinin net maaşı bulunduktan sonra net maaş üzerine eklenecektir İşveren tarafından yapılacak sosyal yardımları aşağıdaki gibidir:

01- Yol

02- Yemek

03- Yakacak

04- Eğitim Yardımı
05- Kumanya yani Erzak yardımı

Elbise yardımı ve buna benzer her türlü yardımlar sosyal yardımlar adı altında toplanıp işverene ödendiğinde yapılan bu yardımlarda kesinti olmayıp net ücretin üzerine eklenmektedir



05- NET MAAŞTAN YAPILACAK BAŞLICA KESİNTİLER

Çalışan personelin ay sonunda net maaşı hesaplandıktan sonra net maaştan düşürülmesi gereken kesintiler var ise bu kesintiler net maaştan düşürülerek işçinin eline geçecek net maaş bulunur Net maaştan düşürülecek kesintileri şöyle sıralayabilirizi;

01- Personele ay içinde verilen avanslar

02- Personele verilen cezalar

03- Taksit

06- ADIM ADIM BÜRÜT ÜCRETTEN NET ÜCRETE MAAŞ HESAPLAMASI

Brüt ücret üzerinden gerekli vergi ve SGK primlerinin nasıl kesilip net ücrete ulaşıldığını adım adım belirleyelim Sizde çalıştığınız aya ait toplam brüt kazancınızı tespit ettikten sonra aşağıda yazı ile yazdığımız bölümlere rakamsal değer olan çalıştığınız aya ait brüt ücretinizi yazarak gerekli hesaplamaları yapıp net ücretinizi bulabilirsiniz Yapmanız gereken tek şey çalıştığınız aya ait toplam bürüt kazancınızı bulmaktır Toplam bürüt kazancınızı tespit ettikten sonra aşağıda sıralamada yer alan bölümlere yazı yerine brüt kazancınızı yazıp gerekli hesaplamaları yaparak net ücretinizi tespit edip işveren tarafından her ay size verilen ücret pusulası bilgileri ile karşılaştırıp doğruluğunu tespit edebilirsiniz Aşağıdaki sıralamada işçi ücretinin hesaplanması bir şablon olarak hiç değişmemektedir Oranlar da sabittir Oranlar ancak bakanlar kurulu tarafından değiştirilir Eğer oranlar değişirse sizde değişen oranları dikkate alacaksınız Şimdi brüt ücret üzerinden net ücret ulaşmak için hani aşamaları takip edeceğimizi aşağıya sıralayalım:




01- Brüt Ücret x % 14 = İşçi Primi
01- Brüt Ücret x % 14 = SGK İşçi Primi
02- Brüt Ücret x % 1 = İşçi İşsizlik Sigortası
=================
Vergi Dışı Kazançlar Toplamı
03- Brüt Ücret – Vergi Dışı Kazançlar = Gelir Vergisi Matrahı
04- Gelir Vergisi Matrahı x % 15 = Gelir Vergisi Kesintisi
05- Brüt Ücret x 0,00759 = Damga Vergisi
06- Brüt Ücret – (İşçi Primi + İşçi İşsizlik Sig Gelir Vergisi + Damga Vergisi = Kesintiler Tpolamı
07- Bürüt Ücret – Kesintiler Toplamı = Net Ücret
Net Ücret + AGİ = Toplam Ödenecek Ücret


07- ÜCRET HESAPLAMASI İLE İLGİLİ ÖRNEK UYGULAMA

Bay Hakan Taşçı X Ticaret Şirketinde çalışmakta olup brüt ücreti 1,800,00 TL’dir Ay içinde 50 saat % 50 mesai yapmıştır Ay içinde 30 gün çalıştığına göre işçinin net ücreti aşağıdaki gibi hesaplanacaktır

ÇÖZÜM



Bay Hakan Taşçı ay içinde mesai yapmış olup öncelikle işçinin günlük ve saatlik brüt ücretini hesaplamamız gerekmektedir

1 Saatlik Brüt Kazancın Tespiti

Hesaplama Sonuç Açıklama1 1800,00 /30 60,00 Günlük Brüt Ücret2 60,00 /7,50 8,00 1 Saatlik Brüt Kazanç
İşçinin 1 günlük ve 1 saatlik brüt ücretini bulduktan sonra artık işinin 50 saatlik % 50 mesai ücretini aşağıdaki gibi hesaplarız

Mesai Kazancının Tespiti

Hesaplama
Sonuç
Açıklama

1 50 Saat x 8,00 400,00 Normal Mesai Kazancı2 400,00 x %50 200,00 Fazla Mesai Kazancı3 400,00 + 200,00 600,00 Toplam Mesai Kazancı
Hakan Taşçı’nın 50 saatlik Brüt ücretini 600,00 TL olarak bulduktan sonra artık toplam brüt kazançlarını hesaplamamız g erekmektedir Bürüt

Brüt Kazançların Tespiti

1

Kazançlar

Açıklam2 1800,00 Brüt Ücret3 600,00 Mesai4 2400,00 Brüt Kazançlar Toplamı
İşçinin bürüt kazançları bürüt ücrtet ve mesaiden oluşmaktadır Eğer Hakan Taşçı ay içinde ikramiye elde etseydi veya işveren tarafından işçiye prim verilseydi, bu durumda ikramiye ve primleri de işçi için bir kazanç olarak düşünüp yukarıdaki bürüt kazançlar toplamına eklememiz gerekecekti

Hakan Taşçı’nın aylık brüt kazançlar toplamını 2,400,00 TL olarak bulduktan sonra artık bu rakam üzerinde net ücreti aşağıdaki gibi hesaplayacağız

Brüt Ücret Üzerinden Net Ücretin Hesaplanılması

Hesaplama
Sonuç
Açıklama

1 2400,00 x %14 336,00 SGK İşçi Primi2 2400,00 x % 1 24,00 SGK İşçi İşsizlik Sigortası 336,00 + 24 360,00 Vergi Dışı Kazançlar Toplamı3 2400,00 - 360,00 2040,00 Gelir Vergisi Matrahı4 2040 x % 15 306,00 Gelir Vergisi Kesintisi5 2400,00 x0,00759 18,22 Damga Vergisi Kesintisi6 336,00 + 24,00 + 306,00 + 18,22 684,22 Kesintiler Toplamı7 2400,00 - 684,22 1715,78 Net Ücret 133,31 Agi 1715,78 +133,31 1849,09 Agi Dahil Net Ücret8 2400 x %20,50 492,00 SGK İşveren Primi9 2400,00 x % 2 48,00 SGK İşveren İşsizlik Sigortası
Bay Hakan Taşçının Brüt 2,400,00 TL’lik brüt kazancı üzerinden gerekli prim ve vergileri ayırdıktan sonra net ücreti 1,715,50 TL olacaktır Hakan Taşçı bekar olduğu için bekar işçiler için AGİ 133,31 TL net ücret üzerine ekleyip işçiye ödenecek toplam net ücret yukarıdaki gibi hesaplanılacaktır

SONUÇ

Çalışanalar işyerlerinde çalışmakta olup her ay sonunda işçinin brüt kazançları belirlenip brüt kazançlar üzerinden gerekli vergi ve primler ayrıldıktan sonra kalan tutar işçinin net ücreti olarak belirlenip işçinin bankada hesabında açılan hesabına net ücret olarak yatırılmakta ve ücret pusulasının bir nüshası çalışana verilmektedir

Çalışan eline aldığı ücret pusulasını gerekli bilgiye sahip değilse imzalayıp almakta ve inceleme gereği duymamaktadır Yukarıdaki hesaplamalar ve örnek uygulama ışığında çalışanlar her ay sonunda çalıştığı işyerinin muhasebe veya insan kaynakları departmanı tarafından kendisine verilen ücret pusulasını yukarıda yapılan açıklamalar ve uygulamalar ışığında inceleyip gerekli yanlışlıklar olması durumunda itiraz etme şansına sahip olacak ve kendi net maaşını hesaplayabilecektir


MEHMET ERAY

Muhasebe ve Denetim Uzmanı

Öğretim Görevlisi

19072017