Müstahsil Makbuzu Düzenlenmesi Sırasında Dikkat Edilecek Noktalar

Müstahsil Makbuzu Düzenlenmesi Sırasında Dikkat Edilecek Noktalar



Bilindiği gibi, müstahsil makbuzu, bilindiği gibi üreticiden tarımsal ürün alınması sırasında tüccar tarafından 213 sayılı VUK md 235 hükmüne göre düzenlenen bir belgedir Madde hükmünde hangi hallerde ve kimler tarafından bu makbuzun düzenleneceği açıkça belirtilmiştir


Buna göre;

1)Müstahsil makbuzu tüccarlar tarafından üreticilerden sadece tarımsal ürün alımı esnasında (2) nüsha düzenlenen kıymetli bir evraktır

2)Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden tüccarların satın aldıkları malların bedellerini ödeme esnasında (2) nüsha, müstahsil makbuzu düzenlenir

3)Müstahsil makbuzu (2) nüsha düzenlenir Taraflarca imzalanır (1) nüshası, alıcı tarafından satıcıya verilir Avanslarda stopaj yapılmaz

4)Müstahsil makbuzlarında satıcı çiftçinin veya üreticinin adı, soyadı, adresi ve TC kimli no, sosyal güvenlik no ve durumu, vs bilgiler mutlaka gösterilmelidir

5)Satın alma işlemi tüccar adına bir vekili veya temsilcisi tarafından gerçekleştiriliyor ise, bu durumda müstahsil makbuzu temsilci tarafından tüccar adına imzalanabilir

6)Çiftçi’den avans üzerine yapılan alımlarda ise, müstahsil makbuzu düzenlenmez Müstahsil makbuzu ancak malın teslimi esnasında düzenlenir

7)Müstahsil makbuzları, damga vergisi veya harç, resim, vb vergilere tabii değildir Müstahsil makbuzları üzerinden sadece GVK md 90 hükmüne göre zirai stopaj yapılır [1]

8)Müstahsil makbuzlarının mutlak surette anlaşmalı matbaadan veya noterden tasdiki zorunludur Tasdiksiz makbuzlar geçerli değildir Kapsamı ve diğer hususları yasalara aykırı olan müstahsil makbuzları hakkında tespit yapılması halinde bunlar geçersiz sayılır İçeriği ise, yanıltıcı olması halinde sahte olabileceği iddia edilebilir Bu durumda, alıcı ve satıcıların beyan ve ifadeleri önemlidir Gerçeğe ve fiili duruma aykırı olarak düzenlenen müstahsil makbuzları hakkında “Sahte Makbuz” iddiası ileri sürülebilir [2]

9)Üreticiden zirai ürün dışında alınan herhangi bir eşya hakkında, müstahsil makbuzu düzenlenmez Sadece tarımsal ürün alımı esnasında müstahsil makbuzu düzenlenir Müstahsil makbuzu üzerinden gerekli olan hallerde SGK prim kesintisi yapılır

10)Müstahsil makbuzlarında, satıcı üreticinin adresinde olması ve fiilen bu kişiden alınması gerekir Satıcının bu ürünü yetiştirebilecek kapasite ve arazi büyüklüğü veya yetiştirme kapasitesine sahip olması gereklidir [3]



[1] Çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden, (Hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı ürünleri dahil, oram idaresine veya orman idaresine karşı taahhütte bulunan kurumlara yapılan ormanların ağaçlandırılması, bakımı, kesimi, ürünlerin toplanması, nakliyesi ve benzeri hizmetler dahil, çiftçilere yapılan doğrudan gelir desteği ve alternatif ürün ödemeleri dahil)GVK md 94/11-a-i bendine göre %1 ila %4 nispetinde zirai stopaj yapılır Bu stopajlar için, bkz 2009/14592 s BKK; yürürlük tarihi, 03022009 olup, ayrıntılar ilgili kararnamede bulunmaktadır Doğrudan gelir desteği ile ilgili olarak tevkifat nispeti, GVK md 94/11-d uyarınca tevkifat oranı 0 (sıfır) olarak tespit edilmiştir
[2] Müstahsil makbuzunda bazı bilgiler eksik olması halinde veya hiç bilgi bulunmaması halinde 213 sayılı VUK md 353/1 hükmüne göre özel usulsüzlük cezası ile cezalandırılır
[3] Bkz 213 sayılı VUK GT 141, 159, 164 ve 3349 sayılı GVK GT 215

AVNAZLI GAYE ALPASLAN GÜVEN