Yıpranma Payından Hangi Sağlık çalışanı Yararlanabilecek?

Yıpranma payından hangi sağlık çalışanı yararlanabilecek?

Sağlık Bakanlığı’nın çalışmasına göre doktor ve hemşireler sadece mesai saatleri dışında nöbet süresi için ‘yıpranma hakkından’ yararlanabilecek

Sağlık çalışanlarına sağlanacak yıpranma hakkının detayları ortaya çıkmaya başladı Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı hazırlıklara göre, sağlık çalışanları sadece mesai saatleri dışında tuttukları nöbetler için yıpranma hakkından yararlanabilecekler Ayda ortalama 7 gün mesai saatleri dışında 8 saat çalışan bir sağlıkçının 25 yıl erken emeklilik hakkı elde edebilmesi için 82 yıl çalışması gerekecek



Başbakan Ahmet Davutoğlu, geçen hafta sonu Van’da 14 Mart Tıp Bayramı müjdesi vererek, sağlık çalışanlarının haklarını iyileştirmeye yönelik düzenlemeler hakkında bilgi verdi Davutoğlu, sağlık çalışanlarının tuttukları nöbet saatine göre 15 gün ile 90 gün arasında fiili hizmet zammından yararlandırılacaklarını, bu yolla 3 yıla kadar erken emeklilik hakkı elde edeceklerini söyledi

Uzun süredir bu haberi bekleyen sağlık çalışanları, Davutoğlu’nun açıklamasıyla mutlu oldular Ancak, Sağlık Bakanlığı’nın yürüttüğü hazırlıklar hayal kırıklığı yaratacak görünüyor Bakanlığın yürüttüğü hazırlık çalışmasını iyi anlayabilmek için önce fiili hizmet zammı sisteminin nasıl işlediğine bakmak gerekiyor


YARISI ORANINDA YAŞTAN DÜŞÜLÜYOR



5510 sayılı sosyal güvenlik yasası uyarınca fiili hizmet zammı uygulamasında, risk grubuna göre, çalışılan her 360 gün için prim ödeme süresine 60 ile 180 gün arasında ilave yapılıyor Örneğin 60 gün yıpranma hakkı olan kişi normalde 360 gün çalışmışsa 420 gün; 180 gün yıpranma hakkı olan da 540 gün çalışmış kabul ediliyor Bu şekilde kazanılabilecek fiili hizmet zammı süreleri yeraltı maden işçileri hariç 5 yılı geçemiyor

2008’e kadarki uygulamada, fiili hizmet zammı süresinin tamamı emeklilik yaşından düşülebiliyordu 2008’den sonra bu “yarıya” indirildi Dolayısıyla asker, polis ve yeraltı maden işçileri hariç olmak üzere, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra işe başlayanlar en fazla 25 yıl erken emekli olabilecekler Emekli aylıkları ise 5 yıl daha fazla çalışmış gibi hesaplanarak, daha yüksek bir rakam üzerinden bağlanıyor Sağlık Bakanlığı’nın yürüttüğü çalışmaya göre, nöbet tutmayan sağlık çalışanları yıpranma hakkından yararlanamayacak Nöbet tutan sağlık çalışanları ise sadece mesai dışındaki nöbetleri için yıpranma hakkından yararlanacak Örneğin, 1600 ile 2400 saatleri arasında nöbet tutan bir kişi için saat 1800’den sonraki (6 saatlik) kısım hesaplamaya dahil edilecek 2400-0800 saatleri arasında nöbet tutanların ise 8 saat çalıştığı kabul edilecek Asistan doktorlarda yaygın olan 24 saat esasına göre nöbet tutanlar ise mesai dışındaki 15 saatlik bölüm için yıpranmadan yararlanacak



10 YILDA KAZANMAK İÇİN 192 GÜN NÖBET


Ayda 7 gün mesai saati dışında 8 saat nöbet tutan bir sağlık çalışanının elde ettiği yıpranma süreleri, bir gün kabul edilecek Ayda 7 günden yılda 84 gün nöbet tutan bir kişi, bu sürenin 1/4’ü oranında, yani 21 gün yıpranma hakkı elde edecek Emeklilik yaşı ise yıpranma süresinin yarısı olan 11 gün öne çekilecek Bu şekilde ayda 7 gün nöbet tutan bir sağlık çalışanının toplam 25 yıl erken emeklilik için tam 82 yıl çalışması gerekecek 1 yıl erkene almak için bu süre 33 yıl Yılda 90 gün yıpranma hakkı elde edebilmek için ise her yıl 192 gün 24 saat esasına göre nöbet tutmak gerekecek Bu tempoyla aralıksız 10 yıl çalışan sağlıkçının emeklilik yaşı 25 yıl öne çekilecek Bu da sürdürülebilir bir çalışma temposu olarak görülmüyor


72‘YE KADAR ÇALIŞABİLECEK


Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerdeki doktorlar 67 yaşına kadar çalışabilecekler 67 yaşından sonra ise işyeri ve hekim isterse birer yıllık uzatmalarla 72 yaşına kadar çalışma imkânı olacak



SADECE NÖBET BEKLENTİLERİMİZİ KARŞILAMAZ’



Sağlık Sen Başkanı Metin Memiş, “Sadece nöbet tutan sağlık personeline, yıpranma payı verilecek olması, sağlık çalışanlarının beklentilerini karşılamayacaktır Yıpranma herkesin hakkıdır” dedi



112 DOKTORLARINA 45 SAATİ AŞMA KOŞULU



112 acil sağlık hizmetlerinde çalışanları ise ayrı bir sürpriz bekliyor 112 görevlileri 24 saat çalışıp 48 saat dinlendikleri için mesai dışında da olsa haftada ilk 45 saatlik bölüm normal çalışma kabul edilecek Bu rakamı aşan süreler yıpranma hesabında dikkate alınacak Doktorların her an hastaneye gelmek üzere evde tuttuğu “icap nöbetleri” de yıpranma hesabına dahil edilecek



EN ÇOK YIPRANMA YERATI İŞÇİLERİNDE


360 gün çalışma karşılığı kim ne kadar yıpranma hakkı elde ediyor? 60 GÜN: Kurşun ve arsenik işleri, cam fabrikası ve atölyeleri, çimento fabrikaları, kok fabrikalarıyla termik santrallar, alüminyum fabrikaları, döküm fabrikaları, su altı işçileri, itfaiye ve yangın söndürme işlerinde çalışanlar

90 GÜN: Cıva üretimi işleri, demir ve çelik fabrikaları, asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler, radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler, Türk Silahlı Kuvvetleri, Emniyet Genel Müdürlüğü, Milli İstihbarat Teşkilatı, basın ve gazetecilik mesleğinde çalışanlar, milletvekilleri


ASKER 3 YIL ERKEN EMEKLİ 1 80 GÜN: Maden ocakları, kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yeraltı işlerinde çalışanlar Fiili hizmet zammına tabi bir işte 1 Ekim 2008 tarihinden sonra çalışmaya başlayan; asker, polis ve yeraltı maden işçileri 8 yıla kadar, diğerleri ise 5 yıla kadar yıpranma hakkı elde ediyorlar Ancak, elde ettikleri yıpranma sürelerinin yarısı emeklilik yaşından düşülüyor Emeklilik yaşından düşülebilecek azami süre asker, polis ve madencilerde 3 yıl, diğer çalışanlarda ise 25 yıl olarak uygulanıyor



‘ÖZEL’DE ÇALIŞAN DA YARARLANABİLECEK


Sağlık çalışanlarına sağlanan yıpranma hakkı özel hastanelerde veya vakıf üniversitesi hastanelerinde görev yapanları da kapsayacak Onlar da nöbet tuttukları saatlere göre yıpranma hakkı elde edecekler



KAMUDA ÇALIŞANIN İKRAMİYESİNE YANSIR


Yıpranma süreleri, kamuda görev yapan sağlık çalışanlarının emekli ikramiyelerine de yansıyacak Örneğin 5 yıl yıpranma hakkı elde eden ve normalde 30 yıl çalışan birisi, 35 yıl üzerinden emekli ikramiyesi alacak



ZAMDAN ESKİ EMEKLİLER DE YARARLANACAK


Doktorların emekli aylıklarında yapılacak iyileştirmelerden, daha önce emekli olmuş kişiler de yararlanacak Kamudan emekli olan hekim ve diş hekimlerinin aylıkları 2 bin 100 liradan 3 bin 100 liraya, uzman hekimlerin emekli aylıkları ise 2 bin 580 liradan 3 bin 250 liraya çıkarılacak Ancak, bunun için yasal düzenleme gerekecek



EN AZ 10 YIL ÇALIŞMAYANA YIPRANMA YOK


Yıpranma hakkından yararlanabilmek için, yıpranmaya tabi işte en az 3 bin 600 gün (10 yıl) çalışmak gerekiyor Yeraltı maden işçilerinde bu süre bin 800 gün (5 yıl) olarak uygulanıyor