Şirket Ortaklarına Huzur Hakkı Ödenir Mi ?

Şirket Ortaklarına Huzur Hakkı Ödenir Mi ?


Yeni Türk Ticaret Kanunu; şirket ortaklarının şirketten borç almasını yasaklaması, şirket ortaklarına huzur hakkı Ödenir mi? Sorusu akla getirmiştir Bu makalemde Şirket Ortaklarına huzur hakkı ödenir mi? Huzur hakkı Nedir? Yeni Türk Ticaret Kanunu, Vergi Kanunları ve Sosyal Güvenlik Kanununda huzur hakkı ile ilgili düzenlemelerin neler olduğunu ele almaya çalışacağım
Şirket ortakları, şirket müdürleri ve yönetim kurullu üyeleri kanunlar açısından belirli sorumluluk ve yükümlülük bulunmaktadır Bu kişilerin aldıkları bu sorumluluk ve yükümlülükler nedeni ile karşı karşıya kaldıkları riskleri azaltmak amacı ile belirlenen maddi karşılığa huzur hakkı denmektedir

Huzur Hakkının Yeni Türk Ticaret Kanunun Açısından Değerlendirilmesi

ü Huzur hakkı Yeni Türk Ticaret Kanunun 394 Maddesinde düzenlenmiş olup huzur hakkı olarak belirlenen bedellerin Şirketin mali yapısı ile doğru orantılı olmasına dikkat edilmelidir Şirketin mali yapısına uymayan huzur hakları ile ilgili şirket ortaklarına borç para verildiği iddiası ile karşı karşıya kalınabileceği göz önünde bulundurulmalıdır

· MADDE 394- (1) Yönetim kurulu üyelerine, tutarı esas sözleşmeyle veya genel kurul kararıyla belirlenmiş olmak şartıyla huzur hakkı, ücret, ikramiye, prim ve yıllık kârdan pay ödenebilir

ü Yeni Türk Ticaret Kanununa göre huzur hakkı ödemelerinin yapılabilmesi için huzur hakkı ödenmesi ve tutarlarının esas sözleşmeye yazılması ya da genel kurul kararı alınması gereklidir

ü Huzur Hakkı ödemesi; Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerine ve limited şirketler için müdür sıfatına sahip ortaklar ve müdür olmayan ortaklara yapılabilmekte olup diğer tüzel kişileri kapsamamaktadır

Vergi Kanunları Açısından Değerlendirilmesi

ü Huzur Hakkı; Gelir Vergisi Kanunun 61 maddesinde tanımlamış olup ödenen bu ücretler üzerinden Gelir Vergisi Kanunun 94/1 maddesine göre stopaj kesintisi yapılması gerekmektedir

· Madde No 61 :(2361 sayılı Kanunun 43'üncü maddesiyle değişen madde) Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir

Ø Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez

Ø Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılır:

Ø 4 Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;

· Madde No 94: (3946 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle değişen madde Yürürlük; 111994) Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar

Ø Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,

ü 265 seri nolu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin uygulama başlıklı 3 Bölümüne istinaden ödenen Huzur haklarına asgari geçim indirimi uygulaması yapılabilmektedir

ü Yapılan Huzur Hakkı ödemeleri Kurum kazancıdan indirim konusu yapılabilmekte olup yapılan bu ödemler şirketin mali yapısına uygun ve makul olmalıdır Bu ölçütlere uymayan huzur hakkı ödemeleri, Kurum kazancıdan indirim konusu yapılsa bile Vergi incelemelerinde kabul edilmemekte ve 5520 sayılı Kurumlar vergisi Kanunun 13maddesine istinaden örtülü kazanç sayılmakta ve vergisel açıdan cezai müeyyide uygulanmaktadır

· Madde No 13 :(1) Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir

ü Yapılan Huzur Hakkı ödemeleri için Vergi Usul Kanun 238 Maddesine istinaden Huzur Hakkı Bordrosu düzenlenmelidir

· Madde No 238: İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olan ücretlerle (4369 sayılı Kanunun 81/A-8 inci maddesiyle değiştirilen ibare) diğer ücret(*) üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz

Sosyal Güvenlik Kanunu Açısından Değerlendirilmesi
ü Huzur hakkı ödemesi yapılan kişilerin şirketteki konumu ve şirketin türüne göre prime tabi olup olmadığı tespit edilmektedir

· Anonim şirketlerde; yönetim kurulu üyeleri, 5510 sayılı Kanunun 4-1/a maddesi kapsamında yani iş akdine bağlı olarak, yönetim kurulu üyesi olduğu şirkette çalışıyorlarsa, bu kişilere yapılan huzur hakkı ödemeleri sigorta primine tabi tutulması gerekir,

· Anonim şirketlerde; yönetim kurulu üyeleri, 5510 sayılı Kanunun 4-1/b maddesi kapsamında yani bağ kurlu ise bu kişilere yapılan huzur hakkı ödemeleri sigorta primine tabi tutulmasına gerek bulunmamaktadır

· Limited şirketler içinde bağ kurlu olan müdür sıfatına sahip ortaklar ve müdür olmayan ortaklara yapılan huzur hakkı ödemeleri sigorta primine tabi tutulmasına gerek bulunmamaktadır

· Limited şirketler içinde iş akdine bağlı olarak çalışan müdür sıfatına sahip kişilere yapılan huzur hakkı ödemeleri sigorta primine tabi tutulmasına gerekmektedir
Sonuç itibari ile; Anonim şirketlerin ve Limited şirketlerin Huzur hakkı ödemeleri yaparken Yeni Türk Ticaret Kanunu, Vergi Kanunları ve Sosyal Güvenlik Kanunu çerçevesinde işlemlerini yapmaları gerekmekte olup bu konuda yapılan yanlışlar nedeni ile üç kanun mevzuatında yer alan cezai işlemlerle karşı karşıya kalacaklarını göz önünde bulundurmaları gerekmektedir

SEDAT ERYÜREK

SMMM - BAĞIMSIZ DENETCİ