 |
Karacaoğlan Şiirlerinin Açıklaması |
 |
10-21-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Karacaoğlan Şiirlerinin AçıklamasıKaracaoğlan şiirlerinin açıklaması KARACAOĞLAN/KOŞMA Koşma Evvel sen de yücelerden uçardın Şimdi enginlere indin mi gönül? Derya deniz dağ taş demez geçerdin Karadan menzilin aldın mı gönül? Yiğitliğim elden gitti yel gibi Damağımda tadı kaldı bal gibi Hoyrat eli değmiş gonca gül gibi Bozulmuş bağlara döndün mü gönül? Hasta oldun yastığını istersin Kadir Mevlâm sağlığını göstersin Cennet-i âlâdan bir köşk dilersin Boynunun farzını kıldın mı gönül? Karac’oğlan der ki söyle sözünü Hakk’a teslim eyle kendi özünü Nâs işine karalama yüzünü Yolun doğrusunu buldun mu gönül?  Şiirin kafiye düzeni aşağıdaki gibidir: 1  Dörtlük: Birinci ve üçüncü mısraların sonlarındaki, “-ardın ve -erdin” ekleri redif oluşturmuşlardır Bu eklerden önce gelen “ç” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardır İkinci ve dördüncü mısraların sonlarındaki “gönül” kelimeleri, bu kelimelerden önce gelen “mı, mi” soru ekleri ve bu eklerden önce gelen “-dın, -din” ekleri redif oluşturmuşlardır Dörtlüğün kafiye şeması “abab” şeklindedir2 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki, “gibi” kelimeleri redif oluşturmuşlardır Bu kelimelerden önce gelen “l” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardırDörtlüğün kafiye şeması “cccb” şeklindedir3 Dörtlük: Birinci ve üçüncü mısraların sonlarındaki, “-r” ve “-sin” ekleri redif oluşturmuşlardır Bu eklerden önce gelen “e” harfleri tam kafiye oluşturmuşlardırDörtlüğün kafiye şeması “dddb” şeklindedir4 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki “-ünü” ekleri redif oluşturmuşlardır Bu eklerden önce gelen “z” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardırDörtlüğün kafiye şeması “eeeb” şeklindedirNOT: 2, 3, ve 4 dörtlüklerin son mısralarının sonlarındaki, “gönül” kelimeleri ve “-dün mü” “-dın mı” “-dun mu” ekleri redif oluşturmuşlardır Son iki dörtlüğün son mısralarında, bu eklerden önce gelen “l” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardırKONU: Şiirin konusu, hayatın son dönemlerindeki duygulardır TEMA: Ömür gelip geçicidir ŞİİRE GENEL BAKIŞ: Karacaoğlan bu şiirinde, aşk şiirlerindeki çapkın ve uçarı söyleyişten uzaklaşmış, hikmetli sözler söyleyen bilge bir kişiliğe bürünmüştür Karacaoğlan, yaşlılık döneminde yazdığı şiirlerinde, kendisiyle hesaplaşır, hayatının bir öz eleştirisini yapar Şâir burada gönlü ile dertleşmekte, gençliğinin gittiğini, artık özünü Allah’a vermesi gerektiğini söylemektedirBu sözler, şâirin içinde bulunduğu toplumun inanç sistemi ile de alakalıdırŞâir, gönlüne seslenmek sureti ile gençlik dönemlerini anlatır O dönemlerde dağ,taş,deniz demeden geçtiğini, ilk dörtlükten anlıyoruzAncak yavaş yavaş gençlik elden gider ve şâir, ölüme yaklaştığını mısralarda âdeta hissettirirYaşlılık belirtilerinden olan hastalıktan bahsederSon dörtlükte, özünü Allah’ teslim etmesi gerektiğini, doğru olanın bu olduğunu belirtir Zaten bu düşünce, şiirin özünü oluştururŞiir, 11’li hece vezni ile yazılmıştır KARACAOĞLAN/SEMÂİ Elif İncecikten bir kar yağar, Tozar Elif, Elif deyi… **** gönül abdal olmuş, Gezer Elif, Elif deyi… Elif’in uğru nakışlı, Yavrı balaban bakışlı, Yayla çiçeği kokuşlu, Kokar Elif, Elif deyi… Elif kaşlarını çatar, Gamzesi sîneme batar, Ak elleri kalem tutar, Yazar Elif, Elif deyi… Evlerinin önü çardak, Elif’in elinde bardak, Sanki yeşil başlı ördek, Yüzer Elif, Elif deyi… Karac’oğlan eğmelerin, Gönül sevmez değmelerin, İliklemiş düğmelerin, Çözer Elif, Elif deyi… Şiirin kafiye düzeni aşağıdaki gibidir: 1 Dörtlük: 2 ve 4 mısraların sonlarındaki, “Elif, Elif deyi” tekrarları ve bu tekrarlardan önce gelen “-ar” ve “-er” ekleri redif oluşturmuşlardırBu eklerden önce gelen “z” harfleri, yarım kafiye oluşturmuşlardır Dörtlüğün kafiye şeması “abcb” şeklindedir2 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki, “-lı” ekleri redif oluşturmuşlardır Bu eklerden önce gelen “ş” harfleri, yarım kafiye oluşturmuşlardırDörtlüğün kafiye şeması “dddb” şeklindedirNOT: 2,3,4 ve 5 dörtlüklerin son mısraları beraber ele alınacaktır3 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki, “-ar” ekleri redif oluşturmuşlardır Bu eklerden önce gelen “t” harfleri, yarım kafiye oluşturmuşlardır Dörtlüğün kafiye şeması “aaab” şeklindedir4 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki, “k” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardır Dörtlüğün kafiye şeması “eeeb” şeklindedir5 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki, “-ler” ve “-in” ekleri ile, “-me” ler redif oluşturmuşlardır Bu eklerden önce gelen “ğ” harfleri, yarım kafiye oluşturmuşlardır Dörtlüğün kafiye şeması “fffb” şeklindedirSon 4 Dörtlüğün Son Mısraları: Mısraların sonlarındaki, “Elif, Elif deyi” tekrarları ve bu tekrarlardan önce gelen “-ar” ve “-er” ekleri redif oluşturmuşlardır Ayrıca son üç dörtlüğün son mısralarında, eklerden önce gelen “z” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardırKONU: Şiirin konusu, aşk duygusudur TEMA: Âşık, nereye baksa sevdiğini görür ŞİİRE GENEL BAKIŞ: Şâirin bu şiiri, gençlik döneminde yazdığı muhtemeldir Çünkü Karacaoğlan yaşlılık döneminde, yazdığı şiirlerinde kendisi ile hesaplaşır, hayatının muhakemesini yaparBu şiirinde, yaşlılık dönemindeki şiirlerinde görülmeyen, çapkın ve uçarı bir söyleyiş vardır Şâir sevgiliye çok güçlü bir aşk duygusu ile bağlıdır Kendisini ondan ayrı göremez ve düşünemezSevgili yanında olmadığında âşık onu, karın yağışında, ördeğin yüzüşünde ve yayla çiçeğinin kokusunda bulur Burada görünen aşk, neredeyse beşerî duyguları aşmış, ilâhî aşka yaklaşmıştırÂşık her yerde onu görür, onu duyar ve hâyâl ederŞiir, nazım birimi ve ölçü bakımından âşık edebiyatı geleneğine uygun olarak yazılmıştır Şiirin nazım birimi dörtlük, ölçüsü ise 8’li hece ölçüsüdürKARACAOĞLAN/VARSAĞI Varsağı Bre ağalar bre beğler **meden bir dem sürelim Gözümüze kara toprak Dolmadan bir dem sürelim Aman hey Allah’ım aman Ne aman bilir ne zaman Üstümüzde çayır çemen Bitmeden bir dem sürelim Buna felek derler felek Ne aman bilir ne dilek Âhir ömrümüzü helâk Etmeden bir dem sürelim Karacaoğlan der cânân Güzelim sözüme inan Bu ayrılık bize heman Ermeden bir dem sürelim Şiirin kafiye düzeni aşağıdaki gibidir: 1 Dörtlük: 2 ve 4 mısralarda, “bir dem sürelim” tekrarları ve bu tekrarlardan önce gelen “-madan, -meden” ekleri redif oluşturmuşlardır Bu eklerden önce gelen, “l” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardırDörtlüğün kafiye şeması “abcb” şeklindedir2 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki “n” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardır Dörtlüğün kafiye şeması “dddb” şeklindedir3 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki “k” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardır Dörtlüğün kafiye şeması “eeeb” şeklindedir4 Dörtlük: İlk üç mısra sonlarındaki “-an” lar tam kafiye oluşturmuşlardır Dörtlüğün kafiye şeması “dddb” şeklindedirSon 3 Dörtlüğün Son Mısraları: Mısra sonlarındaki “bir dem sürelim” tekrarları ve bu tekrarlardan önce gelen “-meden” ekleri redif oluşturmuşlardır 2 ve 3 dörtlüğün son mısralarında, eklerden önce gelen “t” harfleri yarım kafiye oluşturmuşlardırKONU: Şiirin konusu, dünya hayatının fânîliğidir TEMA: Dünya hayatı gelip geçici olduğundan, ölüm gelmeden insan ahiretine zarar vermeden hayatının yaşamalıdır ŞİİRE GENEL BAKIŞ: Varsağı, Güney Anadolu bölgesinde yaşayan Varsak Türklerinin, özel bir ezgiyle söyledikleri türkülerden gelişmiş bir biçimdir Varsağılar, yiğitçe, mertçe bir üslûpla söylenir Bu da varsağı içinde, “”behey, bre, hey, hey gidi” gibi ünlemlerle sağlanırİçinde bu ünlemler bulunmayan varsağılar, ezgilerinden anlaşılırHalk edebiyatında en çok varsağı söylemiş şâir, Karacaoğlan’dır Şâir burada, dünya hayatı sona ermeden iyi bir hayat yaşamak gerektiğine işaret eder İlk iki dörtlükte, sözü edilen yaşamak, dünya haline bağlı kalmak onun nimetlerinden faydalanmaktırÜçüncü dörtlükte bu görüş tekrarlanırAma önemli bir unsur da eklenirBu unsur, dünya hayatında sürülen zamanların, ahiret hayatına zarar vermemesi gerektiğidirŞâir, son dörtlükte sevgilisine seslenir Ona “Dünya hayatı gelip geçicidirAramıza ayrılık girmeden, iyi zaman geçirelim” derŞâir burada, sürekli iyi zaman geçirmekten, dem sürmekten bahsederAncak dünya hayatının sona ereceğinin de farkındadırBu yüzden, yaşayacağı hayatın ahiretine zarar vermesini istememektedirŞiir, nazım birimi ve ölçü bakımından âşık edebiyatı geleneğine uygun olarak yazılmıştır Şiirin nazım birimi dörtlük, ölçüsü ise 8’li hece ölçüsüdür |
|
 |
|
Cevap : Karacaoğlan Şiirlerinin Açıklaması |
|
|
03-01-2015
|
#2 |
|
Kayıtsız
|
Cevap : Karacaoğlan Şiirlerinin Açıklamasıyaw şu spam koruma sorusunu değiştirin basit olsun 2 saat bulamadım koşmanın söz sanatı acil:( |
|
|
|
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.