12-17-2014
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Yüksek Aylık Almanın Yolu
Yüksek aylık almanın yolu
Avrupa’dan borçlanarak veya ülkemizdeki sigorta hizmeti karşılığı emekli olanların en çok sorduğu konulardan birinin başında, “Nasıl yüksek aylık alırım?” sorusu gelmekte
TÜRKİYE’DE yaşayan vatandaşlarımızın yanı sıra Avrupalı Türklerin de en büyük arzusu emekliye ayrıldıklarında aylıklarının kendilerine yetecek kadar ve de düzenli olmasıdır Kaygı ve dilekleri hem kendileri hem de eş ve çocuklarını rahat ettirme sorumluluğundan kaynaklanmakta İşte bizde bu noktada sizlerin ileriye yönelik kaygılarınızı asgari düzeye indirmek, atacağınız adımlara ışık tutmak gayesiyle bu yazıyı kaleme aldık Biliyorsunuz emekli olabilmek için öncelikle prim gün sayısı, yaş ve sigortalılık süresini tamamlaması gerektiğini bir an için aklımızdan çıkarmıyoruz
Avrupalı Türkler için ikinci kayda değer husus ise, aylık talep ettiğinizde ve aylık aldığınız sürece çalışmamak gerektiğini unutmamak gerekir Yurtdışı borçlanma yoluyla aylık talep ettiğimizde çalışmama şartına ilave sosyal yardım almama ile ikamete bağlı sigorta ödeneği almama şartının yerine gelmesi gerektiği de bir başka hukuki hükümdür Esas konumuz ise emekli aylığımızın yüksek olması için hangi kriterlere dikkat etmek gerektiğidir Burada üç ayrı konudan bahsetmekte yarar bulunmaktadır
Yüksek aylık almanın temel öğeleri
Çalışma dönemi ve kazançlar
Yurtdışı Borçlanılan süre/prim ödeme miktarı
Aylık talep dilekçesinde bakmakla yükümlü kişi/kişiler
Bu konuları tek tek sizler için açacak olursak dikkate değer bulduğumuz noktaları sıralayalım
Çalışma dönemi ile ilintili hangi kriterler önemli?
Geçen yazımızda ifade ettiğimiz üzere;
• Ödeme süreleri
• Ödenen prime esas kazanç
• Borçlanılan veya çalışılan toplam süre
• Yaş
• İstisnai durumlar
Emekli hesabınızda dikkate alınan temel barametrelerdir
Hangi süreler aylık yükseltir?
2000 yılı öncesine ait sürelerinizi borçlanmak maaşınız yükselteceğini peşinen vurgulayalım Diğer yandan ülkemizde yurtdışına gitmeden önce sigortalılığınız var ise başta askerlik, doğum ve yurtdışı borçlanmasını ülkemizdeki çalışma tarihi sonrasına gelecek şekilde talepte bulunmanız aylığınızın bağlanması sırasında size yüksek aylık olarak dönecektir Burada dikkat edilmesi gereken bir başka husus yurtdışı süreleriniz ikili sözleşmeye göre değerlendirildiğinden ülkemizden alacağınız aylığın düşürülmesine neden olmaz Tam tersine emekli yaşınızı erken çekme ile yurtdışı borçlanma yoluyla ödeyeceğiniz prim gün sayısını düşürüp daha az bir bedel ödeyerek emekli olmanıza vesile oluşturur Ülkemizdeki sigortalılığınız yurtdışı çalışma veya ikamet süresinden sonraya rastlıyorsa bu defa da borçlanılacak süre yeterli ise yurtdışı çalışma veya 18 yaş sonrası ikamet tarihinden başlaması yerinde olacaktır
Yurtdışı borçlanma talep dilekçesi ve yüksek aylık
Avrupalı Türkler yurtdışı sürelerini borçlanır iken SGK Kurumu’na gönderdiği yurtdışı hizmet borçlanma talep dilekçesinin sadece hizmet satın alma olarak görmekte ve dilekçe doldurulmasında emekliliğe ne kadar süresi yetiyor ise ister bayan ister erkek olarak gün sayısı yazmakta Halbuki ödemeyi yaptıktan sonra emekli aylık talebinde bulunduğunuzda SGK Kurumu aylığınızı hesap eder iken hangi dönemi borçlanmışsınız ve ödemişsiniz bu duruma bakarak aylığınızı hesap etmekte Buradan da anlaşılacağa üzere borçlanma talep dilekçenizde 11 hane doğru doldurulmalı Sosyal Güvenlik Sözleşmesine göre kısmi sözleşme aylığını tama çıkarmak isterken borçlanmak istediğinizde bu defa da 12 hane aylık hesabında size avantaj getiren bölüm işaretlenmeli
Bu bölümlerin neden önemli olduğunu açıklayacak olursak devletimiz aylıkların hesaplanmasında iki önemli değişikliği 2000 ve 2008 yılında devreye koyduğuna göre her ikisinin sizlere olumlu ve olumsuz yansımalarından yola çıkışla yurtdışı borçlanmanın hangi süreleri kapsaması gerektiğine karar vermek gayet kolay 2000 yılı öncesi maaş hesaplamalarının sigortalıya avantaj getirecek şekilde, 2008 yılında yürürlüğe giren yasanın karma sistem denilen yüksek kazancı ön plana çıkaran ve de vatandaşın aylığını bazı hususlara dikkat edilmez ise düşürdüğünü görmekteyiz Demek oluyor ki varsa öncelikle 2000 yılı öncesi süreleri borçlanmak sizlerin lehine olduğunu bir tarafa yazalım O halde yurtdışı borçlanma talep dilekçesini verir ve doldurur iken mutlaka 2000 yılı öncesi sürelere öncelik vermek gerekir Sonuç olarak borçlanacağı günleri seçmeyen veya yanlış seçenler düşük emekli aylığı alır Borçlanılacak süre belirtilmediğinde talep tarihinden geriye gidileceğinden aylığınızı kendi ellerinizle düşürmüş olmaktasınız
Borçlanmada ödenecek bedel
Kanun koyucu 08 05 2008 günü sonrası yurtdışı borçlanmaları ülkemizdeki sigortalılara uygulanan sistemin aynısını getirerek her altı ayda bir artan TL üzerinden borçlanma imkanı getirmiştir Günlük borçlanma bedeli konusunda asgari ve azami bir miktar belirlenmekte ve resmi olarak her altı ayda bir açıklanmaktadır Yurtdışı borçlanması yapacak kişi asgari veya azami rakamlardan birini seçmenin yanında arada bir rakamı da seçme hakkı bulunmaktadır Emekli aylığınız hesap edilir iken ülkemizde fiilen çalışanın kazançları hesaba katılır iken sizlerin de günlük ödeme olarak seçtiğiniz ve ödediğiniz yurtdışı borçlanma bedelleri esas alınmaktadır
Borçlanmanın tamamını tek bir rakam belirleyerek borçlanma talep dilekçesinin 9 hanesini işaretlemeniz mümkün Ancak yurtdışı borçlanma süreleriniz 2000 yılı öncesi ile yeterli olmuyor ve 2000 yılı sonrasına sarkıyorsa emekli aylığınızın yüksek olması veya makul düzeyde olması için püf bir nokta vardır Şöyle ki 2000 yılı sonrası kazancın yüksek olmasına bağlı emekli aylığını yükselttiğine göre 2000 yılı sonrası borçlanma bedelini yüksekten,2000 öncesini de asgariden işaretlemek suretiyle aylığınızın yüksek olmasını kendi ellerinizle sağlamanız mümkün olacaktır
Dilekçede dikkat edilecek konu
Yazımızın başında ifade ettiğimiz emeklilik için gerekli koşullarınız oluştu ve bu defa SGK Kurumu’ndan emekli aylığı talep etme sırası geldi Emekli aylığı için “Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi”, “3201 Sayılı Kanuna Göre Aylık Talebinde Bulunanlara Mahsus Beyan ve Taahhüt Belgesi” ile yurtdışında bulunduğunuz ülke sigorta kurumundan son bir ay içinde alınmış güncel hizmet cetvelini ekliyorsunuz Konumuza esas olan aylığınızın yüksek olma konusuna döndüğümüzde emekli aylığı için Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi’ni doldurur iken 8 hanedeki ‘Tahsis talep tarihinde bakmakla yükümlü kişiler var mı? Doğru bir şekilde yanıtlamak aylığınızı en az yüzde 5 artırır Burada şunu da unutmayalım Aylık başvuru sırasında bakmakla yükümlü olduğunuz kişi yok ise daha sonra durumunuzda bir değişiklik olduğunda ve bu durumu yazılı olarak bildirir iseniz aylık düzeltme yoluna gidilir ve aynı şekilde en az yüzde beş emekli aylığınız artmış olur Her şey kendi ellerinizde Biliyorsunuzemekli aylığı hesabı sırasında çalışmalarınız üç döneme ayrılıp hesaplama yapılır diye belirtmiştik Birinci dönemin 31 12 1999 ve öncesi, 1 1 2000 ile 30 09 2008 arası ikinci ve son olarak da 1 10 2008 sonrası dönemdir 1 10 2008 gününden sonra bakmakla yükümlü olduğunuz kişi varsa aylık bağlama oranı yüzde 35’den, yüzde 40’a çıkarılır 01 10 2008 tarihinden sonra prim ödemesi olanlar için belirtmiş olduğumuz soru/seçenek/hane’nin işaretlenmesi emekliye ayrılacak olanların yararına olacaktır Çünkü alt sınır aylıklarının hesaplanması sırasında bakmakla yükümlü olan kişileriniz (eşiniz, çocuklarınız, ana-babanız) varsa taban aylık bağlama oranınız yüzde 35’den yüzde 40’a çıkarılmak zorundadır
Oranla ilintili hukuki gerekçe
5510 sayılı Yasa’nın “Gelir ve aylıkların düzeltilmesi, yükseltilmesi, alt sınırı, ödenmesi ve yoklama işlemleri “ başlıklı 55 maddesi incelendiğinde “Bu Kanuna göre sigortalıya bağlanacak aylıklar ile ölen sigortalının hak sahiplerinin aylıklarının hesabına esas tutar, çalışma sürelerindeki her yıl için 82 maddeye göre tespit edilen prime esas günlük kazanç alt sınırları dikkate alınarak, talep veya ölüm yılına ait Ocak ayı itibariyle 29 maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen ortalama aylık kazancın yüzde 35′inden, sigortalının bakmakla yükümlü olduğu eşi veya çocuğu varsa yüzde 40′ından az olamaz Hak sahibi kimselerin aylıkları; hak sahibi bir kişi ise bu fıkraya göre hesaplanan alt sınır aylığının yüzde 80′inden, hak sahibi iki kişi ise yüzde 90′ından az olamaz Uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleri gereğince bağlanan kısmı aylıklar için bu fıkra hükümleri uygulanmaz ”
Bu madde hükmünden de anlaşılacağa üzere 23 ülke ile yapılan sosyal güvenlik sözleşmelerinde ülkemizdeki hizmetinize bağlı kısmi sözleşme aylığı bağlanmış ise bu aylığı borçlanma yapmadan tama ibra etmek mümkün değildir
http://sabah de/yuksek-aylik-almanin-yolu/
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|