Fesihte Geçerli Sebepler Nelerdir?

Fesihte geçerli sebepler nelerdir?

İş akdi feshi yazı dizisi-1


İş akdinin feshinin ve bu sürecin doğru ve kanuna uygun bir şekilde yapılması gerekmektedir İşverenler kusurlu işçilerini işten çıkarırken haklı olsalar bile süreci iyi yönetemediklerinden dolayı maalesef çoğu zaman işe iade ve tazminat ödemek zorunda kalıyorlar Aynı şekilde işçiler de çoğu zaman haklarını bilmediklerinden fesih süreçlerini düzgün bir şekilde ilerletemiyorlar ve tazminat alma hakları varken tazminatlarından feragat etmek zorunda kalıyorlar Bu konularda da sık sık tarafıma sorular geldiği için bu konu üzerinde okuyucularımızı bilgilendirmek istedim Bu kapsamda fesih süreçleri hakkında bilgilendirmelerimizi 5 yazı dizi halinde sunacağız
İş Kanunu’nun 18 Maddesi iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi için şu hususların oluşmasını geçerli sebep saymıştır
“Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren işçinin yeterliliğinden ya da davranışlarından veya işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayandırmak zorundadır
Bu gerekçenin bulunamaması halinde işçinin açacağı davayı kazanması kaçınılmazdır


1- İşçinin Yeterliliği;

Ortalama benzer işi görenlerden daha az verimli çalışma, öğrenme ve kendisini yetiştirme yetersizliği, işe yatkın olmaması işini yapmasını engelleyen hastalık, işe yoğunlaşamama, bedensel ve zihinsel yetersizlikler veya sık sık hastalanması, yine işçinin depresif olması alkol, ilaç bağımlısı olması ve bu durumların halen veya ileriye dönük işini etkilemesi geçerli bir sebeptir


2- İşçinin Davranışlarından,

Davranış işçinin yapabilecekken yapmaması veya yapmaması gereken davranışları bilerek yapmamasıdır Bu yönüyle yeterlilik durumundan ayırmak gerekir Yeterlilik durumunda işçinin kusuru yokken bu durumda ağır kusur ve sorumluluğu vardır Davranışlarından kaynaklanan olayda da savunmasının alınması şarttır
İşçinin davranışlarına örnek vermek gerekirse, işverene zarar vermek veya zarar verebileceği tedirginliği doğurmak, işini uyarılara rağmen eksik, kötü veya yetersiz yapmak arkadaşlarından borç para istemek, işçileri işverene karşı kışkırtmak, sık sık geç gelmek, iş akışını durduracak sıklıkla telefonla konuşmak, iş saatinde özel işi için internette gezinmek, özel mailler atmak(bu durumlarda ilk seferde ihtar yapılır, sonrasında olumsuzluğun devamı halinde işten çıkış prosedürü uygulanır) İşini aksatacak şekilde işyerinde dolaşmak, duygusal yıpratma ve acınma davranışları, işçiler arasında baskı oluşturan grup kurma, istirahat raporunu zamanında işverene vermeme, izin kağıdını imzalayıp onay almadan izne çıkma veya izin kağıdını teslim etmeme, iş arkadaşı ve amirlerine kötü davranma, işyerine ait araç gereci özel amacı için kullanmak(fotokopi, faks) amir ve iş arkadaşlarının özel eşyalarını karıştırmak, kullanmak, iş güvenliği kurallarına uymamak vs


3- İşyerinin Gereklerinden,
İşyerinin taşınması, daraltılması vs


4- İşin gereklerinden,
İş türünün değişmesi, teknolojik yenilikler getirilmesi vs
Bu son iki madde işyerinin ve işin gerekleri dolayısıyla işverenin geçerli bir sebeple işçi azaltmasını gösterir İşyeri farklı bir il veya bölgeye taşınabilir, daha küçük bir yere taşınabilir, yeni teknoloji ile eleman istihdamını azaltabilir Bunlar somut olarak ispatlanabildiği sürece geçerli nedenlerdir

DERHAL FESİH HAKKINI KULLANMA SÜRESİ NASIL İŞLER?

İş Kanunumuzun işçi ve işverenin haklı sebeplerle işi bırakma veya işten çıkartma haklarını yukarıda belirtilen şekildedir Yukarıda açıklamalarda ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallere dayanarak işçi veya işveren için tanınmış olan sözleşmeyi fesih yetkisi, iki taraftan birinin bu çeşit davranışlarda bulunduğunu diğer tarafın öğrendiği günden başlayarak altı işgünü geçtikten ve her halde fiilin gerçekleşmesinden itibaren bir yıl sonra kullanamaz Ancak işçinin olayda maddi çıkar sağlaması halinde bir yıllık süre uygulanmaz
Sosyal Güvenlik Uzmanı Taner ÖZDEMİR
DENETEAM Uluslararası Bağımsız Denetim ve Danışmanlık AŞ
Muhasebe Network