Mineraller - Boksit Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Metallerin elde edildiği kayaç ve topraklara cevher denir

1821'de ilk kez Fran*sa'nın güneyinde, Arles yakınlarındaki Les Baux kasabasında bulunduğu için adını bu ka*sabadan alan boksit, en önemli alümin*yum cevheridir

Alüminyum doğada hiçbir zaman serbest ya da element halinde bulun*maz; çünkü oksijenle kolayca birleşerek alü*minyum oksit (alümina) oluşturur

Boksit de saf olmayan alüminadır

Değişik yapıdaki birçok kayaç çağlar bo*yunca yağmurun, rüzgârın ve güneşin etkisiy*le değişime uğrayarak boksite dönüşmüştür

Kaya ve taş parçalan, kil ya da kum biçiminde bulunabilen boksit genellikle kırmızımsı, kah-verengimsi sangri ya da beyaz renktedir

Boksit yatakları genellikle hemen yüzeyde ya da yüzeye yakın katmanlar halinde bulunur ve dünya üretiminin büyük bölümünü tropik ülkeler sağlar

İşletilen en geniş ve en zengin boksit yatakları Surinam, Guyana, Jamaika, Batı Afrika, SSCB, ABD ve Avustralya'da*dır

Türkiye'nin de en önemli cevherlerinden biri olan boksit ülkemizde daha çok Zongul*dak çevresi, Toros Dağları'nın batı kesimi, Konya'nın Seydişehir ve Muğla'nın Milas ilçe*lerinde çıkarılır

Üzerindeki toprak örtüsü temizlenerek ya*taktan çıkanlan bu cevherden katışıksız alü-minayı ayırabilmek için, genellikle sud kostik (sodyum hidroksit) gibi kimyasal maddelerle işlemden geçirilir

Daha sonra alümina da elektroliz yöntemiyle aynştırılır ve böylece 4 ton boksitten genellikle 1 ton alüminyum elde edilir

Formülü: Al2O3 NH2O

Sertliği: 3

Yoğunluğu: 2 - 2,5

Kristal sistemi

Bir karışım minerali olup amorf yapıdadır

Bulunuş Şekli

Genellikle oolitik, masif, toprağımsı ve kil gibi bulunur

Diyasporit, alümin, demir ve manganez hidroksitleri ve hidrarjirit gibi minerallerin karışımından oluşmuştur

Rengi ve çizgi rengi

Beyaz, gri ve muhtelif sarı renklerde olabilir

Çizgi rengi de muhtelif renklerdedir

Tanıma Özellikleri

Yağımsı parıltılıdır

Kapalı tüpte ısıtılınca su verir

İçinde %40 -55 e kadar Al2O3 bulundurur

Bir miktar silis ve demir de mevcuttur

Pizolitik özelliğinden dolayı belirgindir

Bulunduğu Yer

Tropikal iklimlerde lateritleşme sonucu oluşur

(Lateritleşme: İçinde Fe ve Al silikat minerallerinin bulunduğu yerlerde bol yağış ve ısı altında silisin eriyip uzaklaşması sonucunda Fe ve Al`un hidroksit halinde kalması)

Kullanım Yeri

Alüminyum elde edilmesinde kullanılır

Özellikle Gine Kamsar'da büyük miktarda rezerv bulunmaktadır

Bu parselde yük taşıyan gemilere de bu sebeple Kamsarmax denmektedir

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mineraller - Boksit Nedir? Metallerin elde edildiği kayaç ve topraklara cevher denir 1821'de ilk kez Fransa'nın güneyinde, Arles yakınlarındaki Les Baux kasabasında bulunduğu için adını bu kasabadan alan boksit, en önemli alüminyum cevheridir Alüminyum doğada hiçbir zaman serbest ya da element halinde bulunmaz; çünkü oksijenle kolayca birleşerek alüminyum oksit (alümina) oluşturur Boksit de saf olmayan alüminadır Değişik yapıdaki birçok kayaç çağlar boyunca yağmurun, rüzgârın ve güneşin etkisiyle değişime uğrayarak boksite dönüşmüştür Kaya ve taş parçalan, kil ya da kum biçiminde bulunabilen boksit genellikle kırmızımsı, kah-verengimsi sangri ya da beyaz renktedir Boksit yatakları genellikle hemen yüzeyde ya da yüzeye yakın katmanlar halinde bulunur ve dünya üretiminin büyük bölümünü tropik ülkeler sağlar İşletilen en geniş ve en zengin boksit yatakları Surinam, Guyana, Jamaika, Batı Afrika, SSCB, ABD ve Avustralya'dadır Türkiye'nin de en önemli cevherlerinden biri olan boksit ülkemizde daha çok Zonguldak çevresi, Toros Dağları'nın batı kesimi, Konya'nın Seydişehir ve Muğla'nın Milas ilçelerinde çıkarılır Üzerindeki toprak örtüsü temizlenerek yataktan çıkanlan bu cevherden katışıksız alü-minayı ayırabilmek için, genellikle sud kostik (sodyum hidroksit) gibi kimyasal maddelerle işlemden geçirilir Daha sonra alümina da elektroliz yöntemiyle aynştırılır ve böylece 4 ton boksitten genellikle 1 ton alüminyum elde edilir Formülü: Al2O3 NH2O Sertliği: 3 Yoğunluğu: 2 - 2,5 Kristal sistemi* Bir karışım minerali olup amorf yapıdadır Bulunuş Şekli Genellikle oolitik, masif, toprağımsı ve kil gibi bulunur Diyasporit, alümin, demir ve manganez hidroksitleri ve hidrarjirit gibi minerallerin karışımından oluşmuştur Rengi ve çizgi rengi Beyaz, gri ve muhtelif sarı renklerde olabilir Çizgi rengi de muhtelif renklerdedir Tanıma Özellikleri Yağımsı parıltılıdır Kapalı tüpte ısıtılınca su verir İçinde %40 -55 e kadar Al2O3 bulundurur Bir miktar silis ve demir de mevcuttur Pizolitik özelliğinden dolayı belirgindir Bulunduğu Yer Tropikal iklimlerde lateritleşme sonucu oluşur (Lateritleşme: İçinde Fe ve Al silikat minerallerinin bulunduğu yerlerde bol yağış ve ısı altında silisin eriyip uzaklaşması sonucunda Fe ve Al`un hidroksit halinde kalması) Kullanım Yeri Alüminyum elde edilmesinde kullanılır Özellikle Gine Kamsar'da büyük miktarda rezerv bulunmaktadır Bu parselde yük taşıyan gemilere de bu sebeple Kamsarmax denmektedir