Bileşikler - Palmitik Asit Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Palmitik asit (IUPAC adlandırma sisteminde hexadekanoic asit) hayvan ve bitkilerde bulunan en yaygın doymuş yağ asitidir
Çoğu bitkisel ve hayvansal yağlarda gliserit biçiminde bulunur ve bunlardan hidroliz yoluyla elde edilir
Palmitik asidin sodyum tuzu genellikle öteki yağ asitlerinin tuzlarıyla birlikte sabun olarak kullanılır
16 karbonludur, baz haline palmitat denir
Ergime sıcaklığı 631 °C, kimyasal formülü CH3(CH2)14COOH'tür
İsminden de anlaşılacağı üzere palmiye ağacının yağından ve palmiye çekirdeğinde bulunur Tereyağ, peynir, süt ve ette de bulunur

Canlılarda yağ asitlerinin oluşumunda (lipojenez) ilk sentezlenen yağ asidi palmitik asittir, daha uzun yağ asitleri ondan üretilir

Asetil-KoA karboksilaz enzimi asetil-ACP'yi malonil-ACP'ye dönüştürür, palmitat bu enzim üzerinde negatif geribesleme yaparak daha fazla palmitat üretimini engeller

Palmitik asit bir karboksilik asit olduğu için çeşitli organik alkollerle esterleşebilir

Düşük yağlı süt üretiminde sütten alınan yağla beraber kaybolan A vitamininin (retinol) yerini almak için retinol ile palmitatın esterleşmiş hali olan retinil palmitat geri eklenir

Kozmetik sanayisinde de A vitamini içeren kremlerde de retinil palmitat bulunur

İlaç sanayisinde palmitatla esterleşmiş bazı ilaçlar, örneğin kloramfenikol palmitat, etkisizdirler, ince bağırsakta hidroliz olduktan sonra aktif hale dönüşürler

Gıda sanayinde yağların bozulmasını engellemek için kullanılan askorbil palmitat askorbik asitin antioksidan özelliği ile palmitatın yağda çözünürlüğünü birleştirir

Hücre zarında bulunan bazı proteinlerin sistein gruplarında palmitat bağlıdır, bu sayede protein zara takılı kalır

Palmitik asit türevleri II

Dünya Savaşı sırasında napalm üretiminde kullanılmışlardır

Palmitik asitin indirgenmesi sonucunda palmitil alkol oluşur

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bileşikler - Palmitik Asit Nedir? Palmitik asit (IUPAC adlandırma sisteminde hexadekanoic asit) hayvan ve bitkilerde bulunan en yaygın doymuş yağ asitidir Çoğu bitkisel ve hayvansal yağlarda gliserit biçiminde bulunur ve bunlardan hidroliz yoluyla elde edilir Palmitik asidin sodyum tuzu genellikle öteki yağ asitlerinin tuzlarıyla birlikte sabun olarak kullanılır 16 karbonludur, baz haline palmitat denir Ergime sıcaklığı 631 °C, kimyasal formülü CH3(CH2)14COOH'tür İsminden de anlaşılacağı üzere palmiye ağacının yağından ve palmiye çekirdeğinde bulunur Tereyağ, peynir, süt ve ette de bulunur Canlılarda yağ asitlerinin oluşumunda (lipojenez) ilk sentezlenen yağ asidi palmitik asittir, daha uzun yağ asitleri ondan üretilir Asetil-KoA karboksilaz enzimi asetil-ACP'yi malonil-ACP'ye dönüştürür, palmitat bu enzim üzerinde negatif geribesleme yaparak daha fazla palmitat üretimini engeller Palmitik asit bir karboksilik asit olduğu için çeşitli organik alkollerle esterleşebilir Düşük yağlı süt üretiminde sütten alınan yağla beraber kaybolan A vitamininin (retinol) yerini almak için retinol ile palmitatın esterleşmiş hali olan retinil palmitat geri eklenir Kozmetik sanayisinde de A vitamini içeren kremlerde de retinil palmitat bulunur İlaç sanayisinde palmitatla esterleşmiş bazı ilaçlar, örneğin kloramfenikol palmitat, etkisizdirler, ince bağırsakta hidroliz olduktan sonra aktif hale dönüşürler Gıda sanayinde yağların bozulmasını engellemek için kullanılan askorbil palmitat askorbik asitin antioksidan özelliği ile palmitatın yağda çözünürlüğünü birleştirir Hücre zarında bulunan bazı proteinlerin sistein gruplarında palmitat bağlıdır, bu sayede protein zara takılı kalır Palmitik asit türevleri II Dünya Savaşı sırasında napalm üretiminde kullanılmışlardır Palmitik asitin indirgenmesi sonucunda palmitil alkol oluşur