Ekstraksiyon Nedir?

Ekstraksiyon, bir çözelti ya da süspansiyon içindeki organik maddeyi, çözen fakat çözelti ya da süspansiyondaki çözgen ile karışmayan bir başka organik çözgen yardımıyla ayırmaktır Kimyada bilinenin aksine bir saflaştırma değil ayırma yöntemi olarak kullanılır

ÇEŞİTLERİ

Sıvı-sıvı ekstraksiyon

Sıvı-sıvı ekstraksiyonda ayırma hunisi kullanılır Bu yöntem iki sıvının yoğunluk farkından yararlanılarak uygulanır Karışım ayırma hunisine konulduğunda yoğunluğu küçük olan sıvı üstte, büyük olan ise altta toplanır Yoğunlukları birbirine yakın olan maddeler kolay ayrılmaz Bu durumda su fazını, NaCl gibi bir tuzla doyurup yoğunluğunu arttırmak gerekir ya da ayırma hunisini çalkalayarak ayrılma sağlanır Su içindeki organik maddeyi, organik çözücü fazına alabilmek için ayırma hunisi çalkalanırken çalkaladıkça oluşan gazın çıkması için musluk hafifçe açılır Gaz çıkışı bitene kadar bu işlem devam ettirilir Daha sonra üstteki faz musluğun hizasına gelinceye kadar alt faz huniden boşaltılır Sonra üst faz üst kapaktan alınır Çünkü bu faz da musluktan akıtılırsa altta az da olsa kalmış olan diğer madde üst faza karışıp safsızlık oluşturabilirÖrnek olarak Tuzlu suda peynir , demlenen çay, şeker pancarları verilebilir

Katı-sıvı ekstraksiyon

Katı-sıvı ekstraksiyon başlıca doğal ve biyolojik örneklerle ilgili uygulamalarda kullanılır
Katı-sıvı ekstraksiyonunda katının içerdiği maddelerden biri veya bir bölümü uygun bir çözgen ile ekstrakte edilir Katıların ekstraksiyonu genellikle uzun zaman aldığı için sürekli ekstraksiyon yöntemleri tercih edilir Maddenin katı içinden diffüzlenmesi yavaş bir işlem olduğu için katı örnek ince toz haline dönüştürüldükten sonra ekstrakte edilmelidir Böylece maddenin çözgenle daha fazla teması sağlanır
Katı-sıvı ekstraksiyonda ise Soxhlet Ekstraktörü denen bir cihaz kullanılır

SOKSHLET EKSTRAKSİYON CİHAZI: Sokshlet ekstraksiyon yöntemi narin bitkilerden yüksek miktarda fakat en basit ve en ucuz yolla essansiyal yağ elde etmek için kullanılır
Sokshlet ekstraksiyon yöntemini uygulayabilmek için katı materyal kurutulur, küçük parçalara ayrılır ve bu katı parçacıklar selülozdan yapılmış olan ekstraksiyon kartuşuna doldurulur Bu kartuşda ekstraksiyon kolunun içine yerleştirilir Cam balona solvent olarak kullanılacak kimyasal madde konulur ve ısıtıcı yardımıyla bu maddenin buharlaşması sağlanır Buharlaşan çözgen ekstraksiyon kolundan geçerek geri soğutucuya ulaşır Geri soğutucuda yoğunlaşan çözgen tekrar ekstraksiyon koluna gelerek kartuş içerisinde bulunan maddeyi çözer ve cam balona geri döner İşte bu işlem sürekli tekrarlanarak ekstraksiyon tamamlanmış olur