Polipeptid Nedir-Polipeptid Nasıl Yapılır-Polipeptid Uzaması-

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Protein yapımını (Translasyon) üç aşamaya ayırabiliriz

Başlama (Initiation), uzama (Elongation) ve sonlanma (Termination)

Bazı protein faktörleriyle birlikte mRNA, tRNA ve ribozomlar translasyon için gereklidir

Enerji ise GTP (Guanosin trifosfat)’den sağlanır

Ribozom-mRNA birleşmesi ve tRNA oluşumuProtein Sentezinin Başlaması

DNA'yı kaynak olarak kullanan RNA polimeraz enzimi tarafından üretilen mRNA molekülü, IF proteinlerinin yardımıyla önce ribozomun küçük altbirimine bağlanır

Daha sonra mRNA 5' ucundan okunmaya başlar

AUG kodonu protein sentezini başlatıcı kodondur

Bu kodona Met-tRNAi (bakterilerde fMet-tRNAf) molekülü bağlanır

Daha sonra büyük alt birim ile küçük alt birim birleşir ve protein sentezi ilerler

Gerekli olan enerji GTP’den sağlanır

Başlatıcı kodona uyan tRNA, ribozomun P bölgesine yerleşerek A bölgesine kodona uygun yeni bir aminoaçi-tRNA gelmesi beklenir

Polipeptid uzaması

Uzama

Ribozomun A yüzeyine uygun antikodona sahip tRNA gelir ve zayıf hidrojen bağlarıyla kodona bağlanır

Bu sırada 2 molekül GTP harcanır

İkinci basamakta P yüzeyde bulunan polipeptid, A yüzeyine gelen amino asit ile birleşecek biçimde ortama aktarılır

Ribozom, mRNA üzerinde 3' yönüne doğru hareket ederek A yüzeyinde bulunan tRNA ile birlikte polipeptidi P yüzeyine aktarır

P yüzeyinde bulunan tRNA ise E yüzeyine geçerek ribozomdan uzaklaştırılır

Enerji GTP’den sağlanır

Ribozom, mRNA üzerinde 5'--->3' yönünde hareket eder

Okuma ise kodon seviyesinde gerçekleşir

Sonlanma

Polipeptidin serbest kalmasıUzama, mRNA üzerinde durma kodonlarına kadar devam eder

A yüzeyine serbest bırakıcı faktörler geldiğinde okuma sonlanır

Bu faktörlerin A yüzeyine gelebilmesi için mRNA’daki kodonun UAG, UAA veya UGA şeklinde olması gerekir

Hidroliz enzimleri yardımıyla P yüzeyinde bulunan polipeptit serbestbırakılır

Böylece protein sentezi sonlanmış olur

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Polipeptid Nedir-Polipeptid Nasıl Yapılır-Polipeptid Uzaması- Protein yapımını (Translasyon) üç aşamaya ayırabiliriz Başlama (Initiation), uzama (Elongation) ve sonlanma (Termination) Bazı protein faktörleriyle birlikte mRNA, tRNA ve ribozomlar translasyon için gereklidir Enerji ise GTP (Guanosin trifosfat)’den sağlanır Ribozom-mRNA birleşmesi ve tRNA oluşumuProtein Sentezinin Başlaması DNA'yı kaynak olarak kullanan RNA polimeraz enzimi tarafından üretilen mRNA molekülü, IF proteinlerinin yardımıyla önce ribozomun küçük altbirimine bağlanır Daha sonra mRNA 5' ucundan okunmaya başlar AUG kodonu protein sentezini başlatıcı kodondur Bu kodona Met-tRNAi (bakterilerde fMet-tRNAf) molekülü bağlanır Daha sonra büyük alt birim ile küçük alt birim birleşir ve protein sentezi ilerler Gerekli olan enerji GTP’den sağlanır Başlatıcı kodona uyan tRNA, ribozomun P bölgesine yerleşerek A bölgesine kodona uygun yeni bir aminoaçi-tRNA gelmesi beklenir Polipeptid uzaması Uzama Ribozomun A yüzeyine uygun antikodona sahip tRNA gelir ve zayıf hidrojen bağlarıyla kodona bağlanır Bu sırada 2 molekül GTP harcanır İkinci basamakta P yüzeyde bulunan polipeptid, A yüzeyine gelen amino asit ile birleşecek biçimde ortama aktarılır Ribozom, mRNA üzerinde 3' yönüne doğru hareket ederek A yüzeyinde bulunan tRNA ile birlikte polipeptidi P yüzeyine aktarır P yüzeyinde bulunan tRNA ise E yüzeyine geçerek ribozomdan uzaklaştırılır Enerji GTP’den sağlanır Ribozom, mRNA üzerinde 5'--->3' yönünde hareket eder Okuma ise kodon seviyesinde gerçekleşir Sonlanma Polipeptidin serbest kalmasıUzama, mRNA üzerinde durma kodonlarına kadar devam eder A yüzeyine serbest bırakıcı faktörler geldiğinde okuma sonlanır Bu faktörlerin A yüzeyine gelebilmesi için mRNA’daki kodonun UAG, UAA veya UGA şeklinde olması gerekir Hidroliz enzimleri yardımıyla P yüzeyinde bulunan polipeptit serbestbırakılır Böylece protein sentezi sonlanmış olur