Uzay Araçları - 3

Uzay Araçları - 3
Uzay Aracı Nedir - Uzay Aracı Hakkında - Uzay Aracı Konu Anlatımları

Uyduları sınıflandıracak olursak,

Bilimsel amaçlı uydular (genelde tek bir uydudan oluşurlar)

Hizmet amaçlı uydular (birden fazla uydunun ortak çalışması vardır, örneğin, meteoroloji uyduları, haberleşme uyduları bu türdendir)

Askeri amaçlı uydular (erken uyarı sistemleriyle donatılmış aynı zamanda askeri haberleşme amacıyla kullanılırlar)

Casus uyduları, yapıları, amaçları, ömürleri saklı tutulan, düşman topraklarını gözleyen uydular



Şeklinde kategorilere ayırmamız mümkün Hizmet amaçlı uydular adını en çok duyduğumuz uydulardır Özellikle haberleşme ve meteoroloji uyduları Akşam haberlerinden sonra hava durumu çok uzun zamandan beri uydudan alınan son haberlere göre cümlesiyle başlıyor Haberleşme uyduları ise tamamen iletişim amaçlı Bunun içine telefon ,Radyo yayınları ,TV yayınları gibi artık hayatımızdankolaykolay çıkaramayacağımız iletişim araçları giriyor

Günümüzde haberleşme uyduları Yer sabit Yörünge, Molniya Yörünge ve Alçak Kutupsal Yörüngelerde konumludurlar

Haberleşme uyduları, sabit iletişim hizmetleri için denizaltı fiberoptik iletişim ağlarını tamamlayıcı bir teknolojiyi sağlar Karasal iletişim ağının ulaşamadığı coğrafi bölgeler ve hareketli deniz ve hava araçlarıyla iletişim amacıyla da kullanılmaktadırlar

Bilimsel amaçlı uydular dünyadan ve uzaydan veri toplamak üzere kullanılırlar Yeraltı zenginliklerinden tutunda, yer üstünde tarım ürünleri rezervlerine kadar her türlü bilgi uyduların emrindedir Askeri amaçlı uydular yine ülke güvenliği için veri toplamak sınırları gözlem altında tutmak Coğrafi olarak engebeli sarp ve kayalık bölgelerde tehlike oluşmasını önlemek amacıyla gözlem yapma gibi görevleri üstlenmektedir Bunun yanı sıra kullanılmakta olan imha uyduları, askeri uyduların bir cinsidir Düşmana ait bir askeri veya casus uyduyu işlemez hale getirmek için fırlatılan uydulardır Bir bomba olarak düşünülebilir

İletişim uyduları ekvatorun yukarısında dünya üzerinde hep aynı yerin yukarısında bulunacak şekilde yerleştirilir Uydunun açısal hızı yer kürenin açısal hızına eşit olmalıdır Yer?in ekvator düzlemine paralel ve o düzlem içinde dolanan uydulardır Yörüngelerinin en öte noktası yaklaşık olarak 36000 km, periyotları da 24 saat civarındadır Bu nedenle yeryüzünden bakıldıklarında sabit görünürler ve ampul uydu diye adlandırılırlar Göz ile bakıldığında yıldız sanılabilirler

Haberleşme amacıyla atılan uydular, erken uyarı askeri uyduları, meteoroloji uyduları bu tür uydulardır Yaşam süreleri daha uzundur Bazı meteoroloji uyduları da kutup yörüngeli olarak atılabilmektedir Kutup yörüngeli uydular, yeryüzünün boylam çizgilerine paralel olarak dolanırlar Yer küre döndüğü için devamlı olarak yeryüzünün farklı bölgelerini gözlerler Genelde Yer?in iyonosfer tabakası, kutup bölgeleri, okyanuslardaki akıntılar, erozyon, tarımsal ürünlerin tespiti, yeryüzünün fotoğrafının çekilmesi, askeri bölgelerdeki hareketlilik, maden ve petrol yataklarının tespiti gibi, yer küreye ait bilgi toplama işleri bu tür yörüngeli uydular vasıtasıyla yapılırlar Alçak yörünge uydularıdır ve dolanma periyotları kısadır

Bunun yanı sıra ekvator ve kutup yörüngeli olmayıp rastgele atılan uydular da vardır Bu uyduların yörüngeleri yer ekvatoruyla belli bir açı yapar Çoğunlukla haberleşme ve bu meteoroloji uydularıdırlar Bilindiği gibi bu tip uydular insansız uzay araçlarıdır

İlk insan taşıyan uydu Sovyetler Birliği?nin 12 Nisan 1961 de fırlattığı Vostok-1 uydusudur Böylece Sovyetler Birliği içinde insan bulunan bir uyduya tam bir dönüş yaptırmayı başarmışlardır Uzaya çıkan bu ilk insanın adı Yuri Gagarin idi Sovyetler daha sonraları da uzaya gönderdikleri uyduları karaya indirmeyi başarmışlardır

İnme olayı, uydu atmosfere girdikten sonra, atmosferin alt kademelerinde paraşüt açarak sağlanmıştır Halbuki bugün bile ABD paraşütle karaya uydu dönüşü yapamamaktadır Bunun için uzay mekiği teknolojisini geliştirmiştir Sovyetler Birliği?nin Vostok, Salyut, Soyuz serileri ile ABD?nin Mercury ve Gemini serilerine ait uydular insanlı ya da canlı yük (deney hayvanları) serilerdir Uydunun yeryüzüne dönen canlı taşıyan kapsül kısmı son derece ısıya dayanıklı bir koruyucu ile kaplanmıştır Bunun nedeni atmosfere girdiğinde sürtünmeden dolayı kapsülün erimesini önlemektir Bunu önlenmesi için uydunun dış kısımları gümüş veya altın bir baraka ile kaplanmıştır Bu tabakanın en belirgin özelliği yansıtıcı olmasıdır

Güneş ışınları yansıtılarak uydunun ısınması engellenmiş olur İkinci neden ise özellikle altının iyi bir iletken olmasıdır Yer yörüngeli uyduların büyük bir kısmı Van Allen manyetik kuşakları içerisinde bulunurlar Bu kuşaklar güneşten ya da yıldızlar arası ortamdan gelen yüklü parçacıkları hapsederek, kutup ışımasına neden olurlar Bu parçacıkların oluşturdukları elektrik alan uydudaki elektronik aletlerin çalışmasını engeller Altın barak oluşan elektriği toplamaya yarar Özellikle haberleşme uydularının anten bağlantıları bile altın barak ile kaplanmıştır Üçüncü bir neden ise mikron büyüklüğündeki asteroidlerin uydunun iç kısımlarına zarar vermesini engellemek içindir