Aşık Edebiyatı

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Aşık edebiyatı
[size="3">Âşık,Türk Halk Edebiyatında XVI

yy'ın başından itibaren görülen şair tipidir

Âşığın şairlik gücünü rüyasında pirin sunduğu "][/size]sanatın icrasına ilişkin yol ve yöntemleri öğrenirlerÂşık meclislerinde,kahvelerde bu ustaların sanatlarını icra ediş biçimlerini yeterince kavradıktan sonra,ustalaşan ozanlarda kendilerine çırak alırlar ve gelenek bu şekilde devam eder

Âşık,bilgi,duygu ve becerisini yaptığı atışmalarda gösterir

Atışmalardaki amaç;yarışmak ve kazanmaktır

Atışmalarda en az iki âşık karşı karşıya gelir

Mecliste bulunan saygın bir kişinin ya da usta bir ozanın ayak söylemesiyle atışma başlar

Ayağa uygun dörtlük söyleyemeyen âşığın yenilgisiyle atışma sona erer

Âşık Edebiyatının başlıca unsurlarından birisini hikâye anlatma oluşturur

Saz şairleri içerisinde geleneğe bağlı olanların çoğu âşık meclislerinde hikâye anlatırlar

Bir kısım usta saz şairleri ise,bir yandan usta malı halk hikâyeleri anlatırken bir yandan da kendi düzdükleri hikâyeleri anlatırlar

Çıldırlı Âşık Şenlik,Ercişli Emrah,Sabit Müdami geleneğe bu yanıyla katkıda bulunmuş saz şairleridir

Tonguzların Şaman,Moğol ve Baryatlar'ın Bo veya Bugue,Yakutların Oyun,Oğuzların Ozan dedikleri bu geleneğin temsilcileri toplumun yaşam biçimlerini düşünce ve duygularını, olaylara bakış açılarını şiirleriyle dile getirmişlerdir

Yunus Emre,Pir Sultan Abdal,Köroğlu,Dadaloğlu,Karaca oğlan,Erzurumlu Emrah,Ercişli Emrah,Dertli,Aşık Veysel bu geleneğin en önemli temsilcileri olmuştur

Aşıklık geleneği Anadolu coğrafyasında bugün de canlı olarak yaşatılmaktadır

TEKKE ŞİİRİ

Tekke şiiri, dini ve tasavvufi halk şiiri adı ile de anılmakta olup XI

ve XII

yy'larda tanrı aşkı ve ahiret duygularını dile getiren aşıkların yarattığı bir edebiyat türünün ürünüdür

Dini ve tasavvufi halk şiirinin en önemli ustaları Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Hacı Bayram-ı Veli vb

dir

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Aşık Edebiyatı Aşık edebiyatı [size="3">Âşık,Türk Halk Edebiyatında XVI yy'ın başından itibaren görülen şair tipidirÂşığın şairlik gücünü rüyasında pirin sunduğu "][/size]sanatın icrasına ilişkin yol ve yöntemleri öğrenirlerÂşık meclislerinde,kahvelerde bu ustaların sanatlarını icra ediş biçimlerini yeterince kavradıktan sonra,ustalaşan ozanlarda kendilerine çırak alırlar ve gelenek bu şekilde devam eder Âşık,bilgi,duygu ve becerisini yaptığı atışmalarda gösterirAtışmalardaki amaç;yarışmak ve kazanmaktırAtışmalarda en az iki âşık karşı karşıya gelir Mecliste bulunan saygın bir kişinin ya da usta bir ozanın ayak söylemesiyle atışma başlarAyağa uygun dörtlük söyleyemeyen âşığın yenilgisiyle atışma sona erer Âşık Edebiyatının başlıca unsurlarından birisini hikâye anlatma oluştururSaz şairleri içerisinde geleneğe bağlı olanların çoğu âşık meclislerinde hikâye anlatırlarBir kısım usta saz şairleri ise,bir yandan usta malı halk hikâyeleri anlatırken bir yandan da kendi düzdükleri hikâyeleri anlatırlarÇıldırlı Âşık Şenlik,Ercişli Emrah,Sabit Müdami geleneğe bu yanıyla katkıda bulunmuş saz şairleridir Tonguzların Şaman,Moğol ve Baryatlar'ın Bo veya Bugue,Yakutların Oyun,Oğuzların Ozan dedikleri bu geleneğin temsilcileri toplumun yaşam biçimlerini düşünce ve duygularını, olaylara bakış açılarını şiirleriyle dile getirmişlerdir Yunus Emre,Pir Sultan Abdal,Köroğlu,Dadaloğlu,Karaca oğlan,Erzurumlu Emrah,Ercişli Emrah,Dertli,Aşık Veysel bu geleneğin en önemli temsilcileri olmuşturAşıklık geleneği Anadolu coğrafyasında bugün de canlı olarak yaşatılmaktadır TEKKE ŞİİRİ Tekke şiiri, dini ve tasavvufi halk şiiri adı ile de anılmakta olup XI ve XIIyy'larda tanrı aşkı ve ahiret duygularını dile getiren aşıkların yarattığı bir edebiyat türünün ürünüdürDini ve tasavvufi halk şiirinin en önemli ustaları Ahmet Yesevi, Yunus Emre, Hacı Bayram-ı Veli vbdir