Ulama Nedir

**Prof. Dr. Sinsi** · 12-20-2012

Ulama Nedir

Ulama Özellikleri Nelerdir - Edebiyat Terimlerinde Ulama - Ulama Anlamı - Ulama Ödevi Örnegi

Sessizle biten sözcükten sonra sesliyle başlayan bir sözcük gelirse, iki sözcük birbirine bağlanarak okunur

Buna ulama denir

Örnek: Bakkaldan ekmek aldım

cümlesinde iki yerde ulama yapılmıştır

Sözcükler arasında herhangi bir noktalama işareti varsa ulama yapılmaz

Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar

Emanet_eşeğin yuları gevşek olur

Geniş_ovayı seyre daldı

Elbisenin_ütüsü bozulmuş

Emane - teğeğin yuları gevşek olur
Geni - şovayı seyre daldı

Elbiseni - nütüsü bozulmuş

Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar

Emanet_eşeğin yuları gevşek olur

Geniş_ovayı seyre daldı

Elbisenin_ütüsü bozulmuş

Emane - teğeğin yuları gevşek olur
Geni - şovayı seyre daldı

Elbiseni - nütüsü bozulmuş

Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar

Emanet_eşeğin yuları gevşek olur

Geniş_ovayı seyre daldı

Elbisenin_ütüsü bozulmuş

Emane - teğeğin yuları gevşek olur
Geni - şovayı seyre daldı

Elbiseni - nütüsü bozulmuş

* Farklı bir kaynaktan örnekli ulama konusu ödevi

ULAMA

Cümle içerisinde sessiz harf ile biten bir sözcükten sonra sesli harf ile başlayan bir sözcük gelirse, bu iki sözcük okunurken bitişikmiş gibi okunur

Bu olaya ulama denir

Ulama sadece okuma ve söylemede geçerlidir

Yazmada geçerli değildir

NOT: Noktalama işlaretleri ulamayı bozar

Anlamı bozulan sözcükler arasında ulama olmaz

ÖRNEK ( 1 ) : Güzel bir ev satın aldık

Bu cümlede, " bir " sözcüğü ile " ev " sözcüğü arasında ulama vardır

Yine " satın " ile "aldık " sözcükleri arasında da ulama vardır

ÖRNEK ( 2 ) : Portokal, ağaçta yetişen turunçgil meyvelerdendir

Bu cümlede, " portokal " ile " ağaçta " sözcükleri arasında ulama yoktur

Çünkü; bu iki sözcük arasında noktalama işaretlerinden olan virgül ( , ) vardır

ÖRNEK ( 3 ) : Taze kan almış gibi koşuyordu

Bu cümlede, " kan " ile " almış " sözcükleri arasında ulama yoktur

Çünkü, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunduğunda başka bir anlam, başka bir sözcük oluşmaktadır

Oluşan sözcük ise " kanalmış " dır

NOT: Bileşik sözcüklerin hecelere ayrılmasında, ulama kuralına uyulur

ÖRNEK: İlk + okul = İlkokul
Bu oluşumdan meydana gelen ve yeni bir anlam kazanan bileşik " İlkokul " sözcüğü hecelerine ayrılırken, kendini oluşturan " ilk " ve " okul " sözcüklerinin ayrı ayrı hecelerine ayrılmasına uygun olarak hecelerine ayrılmaz

Ya nasıl ayrılır?
Şöyle ayrılır: İl - ko - kul
Halbuki " İlk " ve " okul " sözcüklerini ayrı ayrı hecelerine ayırırken şöyle yaparız:
İlk= - İlk
Okul = O - kul
Çünkü, " İlkokul " sözcüğü bileşik sözcüktür

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bileşik sözcüklerin hecelere ayrılmasında ULAMA kuralına uyarız

Yani;" sessiz harf ile biten bir sözcükten sonra, sesli harf ile başlayan bir sözcük gelirse, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunur

" Hecelere ayırmada ise, böyle iki sözcük bileşmiş olduğu için sessiz harften sonra gelen sesli harfler, sessiz harfe ile birleştirilerek hecelerine ayrılır

ÖRNEKLER:
Kızıl = Kı - zıl
Ay = ay
Kızlay = kı - zı - lay

Baş = baş
Öğretmen = öğ - ret - men
Başöğretmen = ba - şöğ - ret - men

Hanım = ha - nım
Eli = e - li
Hanımeli = ha - nı - me - li

Semiz = se - miz
Otu = o - tu
Semizotu = se - mi - zo - tu

Kırk = kırk
Ayak = a - yak
Kırkayak = kır - ka - yak

Yayın = ya - yın
Evi = e - vi
Yayınevi = ya - yı - ne - vi

Kardan = kar - dan
Adam = a - dam
Kardanadam = kar - da - na - dam

12-20-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ulama Nedir Ulama Nedir Ulama Özellikleri Nelerdir - Edebiyat Terimlerinde Ulama - Ulama Anlamı - Ulama Ödevi Örnegi Sessizle biten sözcükten sonra sesliyle başlayan bir sözcük gelirse, iki sözcük birbirine bağlanarak okunur Buna ulama denir Örnek: Bakkaldan ekmek aldım cümlesinde iki yerde ulama yapılmıştır Sözcükler arasında herhangi bir noktalama işareti varsa ulama yapılmaz Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar Emanet_eşeğin yuları gevşek olur Geniş_ovayı seyre daldı Elbisenin_ütüsü bozulmuş Emane - teğeğin yuları gevşek olur Geni - şovayı seyre daldı Elbiseni - nütüsü bozulmuş Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar Emanet_eşeğin yuları gevşek olur Geniş_ovayı seyre daldı Elbisenin_ütüsü bozulmuş Emane - teğeğin yuları gevşek olur Geni - şovayı seyre daldı Elbiseni - nütüsü bozulmuş Ulama: Dilimizde cümleler okunurken kelimelerin sonlarında bulunan sessizler, kendilerinden sonra gelen kelimelerin ilk harfi sesli ise bu sesliye bağlanarak okunurlar Emanet_eşeğin yuları gevşek olur Geniş_ovayı seyre daldı Elbisenin_ütüsü bozulmuş Emane - teğeğin yuları gevşek olur Geni - şovayı seyre daldı Elbiseni - nütüsü bozulmuş * Farklı bir kaynaktan örnekli ulama konusu ödevi ULAMA Cümle içerisinde sessiz harf ile biten bir sözcükten sonra sesli harf ile başlayan bir sözcük gelirse, bu iki sözcük okunurken bitişikmiş gibi okunur Bu olaya ulama denir Ulama sadece okuma ve söylemede geçerlidir Yazmada geçerli değildir NOT: Noktalama işlaretleri ulamayı bozar Anlamı bozulan sözcükler arasında ulama olmaz ÖRNEK ( 1 ) : Güzel bir ev satın aldık Bu cümlede, " bir " sözcüğü ile " ev " sözcüğü arasında ulama vardır Yine " satın " ile "aldık " sözcükleri arasında da ulama vardır ÖRNEK ( 2 ) : Portokal, ağaçta yetişen turunçgil meyvelerdendir Bu cümlede, " portokal " ile " ağaçta " sözcükleri arasında ulama yoktur Çünkü; bu iki sözcük arasında noktalama işaretlerinden olan virgül ( , ) vardır ÖRNEK ( 3 ) : Taze kan almış gibi koşuyordu Bu cümlede, " kan " ile " almış " sözcükleri arasında ulama yoktur Çünkü, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunduğunda başka bir anlam, başka bir sözcük oluşmaktadır Oluşan sözcük ise " kanalmış " dır NOT: Bileşik sözcüklerin hecelere ayrılmasında, ulama kuralına uyulur ÖRNEK: İlk + okul = İlkokul Bu oluşumdan meydana gelen ve yeni bir anlam kazanan bileşik " İlkokul " sözcüğü hecelerine ayrılırken, kendini oluşturan " ilk " ve " okul " sözcüklerinin ayrı ayrı hecelerine ayrılmasına uygun olarak hecelerine ayrılmaz Ya nasıl ayrılır? Şöyle ayrılır: İl - ko - kul Halbuki " İlk " ve " okul " sözcüklerini ayrı ayrı hecelerine ayırırken şöyle yaparız: İlk= - İlk Okul = O - kul Çünkü, " İlkokul " sözcüğü bileşik sözcüktür Yukarıda da belirttiğimiz gibi, bileşik sözcüklerin hecelere ayrılmasında ULAMA kuralına uyarız Yani;" sessiz harf ile biten bir sözcükten sonra, sesli harf ile başlayan bir sözcük gelirse, bu iki sözcük bitişikmiş gibi okunur " Hecelere ayırmada ise, böyle iki sözcük bileşmiş olduğu için sessiz harften sonra gelen sesli harfler, sessiz harfe ile birleştirilerek hecelerine ayrılır ÖRNEKLER: Kızıl = Kı - zıl Ay = ay Kızlay = kı - zı - lay Baş = baş Öğretmen = öğ - ret - men Başöğretmen = ba - şöğ - ret - men Hanım = ha - nım Eli = e - li Hanımeli = ha - nı - me - li Semiz = se - miz Otu = o - tu Semizotu = se - mi - zo - tu Kırk = kırk Ayak = a - yak Kırkayak = kır - ka - yak Yayın = ya - yın Evi = e - vi Yayınevi = ya - yı - ne - vi Kardan = kar - dan Adam = a - dam Kardanadam = kar - da - na - dam