Dünya?Da İklim Ve Doğal Bitki Örtüsü

dünyada görülen iklimler, dünyadaki doğal bitki örtüleri, dünya iklimleri, dünya bitki örtüsü

Dünya?da görülen iklimler, sıcak kuşak iklimleri, ılıman kuşak iklimleri ve soğuk kuşak iklimleri olarak üç ana bölümde toplanır

Sıcak Kuşak İklimleri


Sıcak Kuşak İklimlerinin Ortak Özellikleri

Yıllık sıcaklık ortalamaları 20°C?nin üstündedir
Sıcaklık farkları Ekvator?dan uzaklaşdıkça artar
Soğuk mevsim yoktur
Yağış özellikleri farklılık gösterir

Ekvatoral İklim

Ekvatoral İklimin Özellikleri

Yıllık sıcaklık ortalamasının 20°C?nin üstünde olduğu ekvatoral iklimde yıl boyunca yaz koşulları yaşanır
Güneş ışınları, yıl boyunca dik ve dike yakın açılarla geldiğinden yıllık sıcaklık farkı azdır
Yıl boyunca yükseltici hava hareketlerine bağlı olarak konveksiyonel yağış görülür
Yıllık yağış miktarı 2000 mm?nin üzerindedir Her mevsimin yağışlı olduğu ekvatoral bölge akarsularının rejimleri düzenlidir ve yıl boyunca bol su taşır Güneş ışınlarının dik geldiği Mart ve Eylül aylarında yağışlar artar Bu nedenle ekinokslarda (21 Mart ? 23 Eylül) akarsularda kabarma olur

Ekvatoral İklimin Doğal Bitki Örtüsü

Yıl boyunca sıcaklık ve nem koşulları elverişli olduğundan sürekli yeşil kalabilen yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan gür ormanlardır Yağmur ormanları adı verilen bu ormanlardaki ağaçların boyu yağış miktarının fazla olması nedeniyle 40-60 m lere kadar çıkabilir Ormanaltı floarası da çok zengindir

Ekvatoral İklimin Görüldüğü Yerler

10° Kuzey ve Güney enlemleri arasında,
Güney Amerika?da Amazon Havzası?nda,
Afrika?da Kongo Havzası?nda ve Gine Körfezi kıyılarında,
Asya?da Endonezya Adaları?nda görülür

Yazları Yağışlı Tropikal İklim (Savan)
Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C?nin üstündedir
Yazlar sıcak ve yağışlı, kışlar sıcak ve kurak geçer
Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği yaz aylarında konveksiyonel yağışlar görülür
Kış aylarında subtropikal yüksek basıncın (DYB) etkisinde kaldığından kış kuraklığı belirgindir
Yıllık yağış miktarı 1000 mm civarındadır

Yazları Yağışlı Tropikal İklimin (Savan İklimi) Doğal Bitki Örtüsü

Yaz yağışlarıyla yeşeren, uzun boylu, gür ot topluluklarıdır Bunlara savan adı verilir Savanlar arasında yer yer kurakçıl ağaçlar görülür Akarsu boylarında ise galeri ormanları görülür

Galeri Ormanları : Savanlardaki, küçük akarsu boylarında görülen, çoğunlukla 50-100 m genişliğinde, bir akarsu ağı biçiminde uzanan ve sürekli yeşil kalabilen nemli ormanlardır Galeri ormanları olarak adlandırılmalarının nedeni, ağaçların, akarsuyun üstünü bir galeri şeklinde kapatmasıdır

Yazları Yağışlı Tropikal İklimin (Savan İklimi) Görüldüğü Yerler

10° enlemleri ile dönenceler arasında,
Orta Amerika?da,
Sahra Çölü ile Ekvatoral Afrika arasında,
Güney Afrika?da,
Güney Amerika?da,
Kuzey Avustralya?da,
Madagaskar?ın batısında görülür

Muson İklimi

Muson İkliminin Özellikleri
Kış sıcaklığı 10°C ? 20°C arasında değişir Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C nin üstündedir
Muson rüzgarlarının etkisiyle yazlar sıcak ve bol yağışlı geçer Kışlar ise ılık ve kuraktır
Çoğunlukla 2000 ? 5000 mm arasında değişen yıllık yağış miktarı bazı yerlerde 10000 mm?yi geçmektedir Örneğin Hindistan?ın Çerapunçi kasabasında yıllık yağış miktarı 12000 mm?yi bulmaktadır
Yaz aylarında orografik yağışlar görülür
Orografik Yağışlar : Nemli hava kütlelerinin bir dağ yamacına çarparak yükselmesi sonucunda oluşan yağışlardır

Muson İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Yağışın fazla olduğu yerlerde, kış aylarında yapraklarını döken yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlar görülür Bu ormanlara muson ormanları denir

Muson İkliminin Görüldüğü Yerler

Güney, Doğu ve Güneydoğu Asya kıyılarında,
Madagaskar?ın doğusunda,
Avustralya?nın kuzeydoğusunda,
Kuzey Amerika?nın güneydoğu kıyılarında görülür

Çöl İklimi

Çöl İkliminin Özellikleri

Günlük ve mevsimlik sıcaklık farklarının azla olması karakteristik özelliğidir
Yağışlar yok denecek kadar azdır
Sıcaklık farklarının fazla olması, kayaların fiziksel olarak parçalanıp ufalanmasına neden olur
Kimyasal çözülme yetersiz olduğundan toprak oluşumu zordur

Çöl İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Kuraklığa uyum sağlamış olan kurakçıl otlar ve çalılardan oluşur Kuraklığa en iyi uyum sağlamış bitkiler, gövdesinde çok miktarda su biriktirebilen kaktüslerdir Üzerlerindeki küçük dikenler, bitkinin ısı kaybını azaltmaktadır Ayrıca yer altı sularının yüzeye çıktığı yerlerde vahalar oluşmuştur

Vaha : Çöllerde suyun bulunduğu, bitkilerin yetişebildiği, insanların yerleşip barındığı yerdir Vahalar akarsu boylarında, kuyuların açıldığı yerlerde, büyük su kaynakları yanında gelişmiştir

Çöl İkliminin Görüldüğü Yerler

Asya Kıtası?nda; Arabistan, Gobi, Taklamakan Çöllerinde,
Kuzey Amerika?da; Kaliforniya, Nevada, Kolorado, Meksika Çöllerinde,
Afrika?da; Büyük sahra, Kalahari, Namibya Çölleri?nde,
Avustralya?da; Büyük Kum Çölü?nde,
Güney Amerika?da; Atakama Çölü?nde görülür

UYARI : Çöllerin en büyük bölümü Kuzey yarım Küre?dedir Bu durum, karaların Kuzey Yarım Küre?de Güney Yarım Küre?den daha fazla olmasının sonucudur

Ilıman Kuşak İklimleri


Ilıman Kuşak İklimlerinin Ortak Özellikleri

Yıllık sıcaklık ortalamaları 20°C?nin altındadır
Sıcaklık farkları belirgindir
4 mevsim yaşanır

Akdeniz İklimi

Akdeniz İkliminin Özellikleri

Yazları sıcak ve kurak geçer
Yıllık ortalama sıcaklık 18°C ? 20°C arasında değişir
Yazın genişleyen subtropikal antisiklon (DYB), Akdeniz iklim bölgesinde yaz kuraklığını belirginleştirir
Kışlar ılık ve yağışlıdır Çünkü kış aylarında gezici alçak basınçlar cephesel yağışlara neden olur
Yıllık ortalama yağış miktarı 600-1000 mm arasında değişir ve yağış rejimi düzensizdir
Kar yağışı ve don olayı ender görülür
Don Olayı : Havanın açık ve durgun olduğu kış gecelerinde aşırı ısınma nedeniyle toprak donar Don olayı tarımsal üretime büyük ölçüde zarar verir Karasal bölgelerde don olayı sık görülür

Akdeniz İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Kısa, bodur ağaç ve çalılardır Bu bitki örtüsüne maki adı verilir Yaz kuraklığına uyum sağladığından yaprakları genellikle sert, tüylü, ince ve uzundur
Zeytin, defne, keçiboynuzu, mersin, lavanta, kekik ve zakkum maki bitki topluluğu içinde yer alır

Akdeniz İkliminin Görüldüğü Yerler

Akdeniz çevresindeki ülkelerde,
Güney Portekiz kıyılarında,
Afrika?da Kap Bölgesi?nde,
Güneybatı Avustralya kıyılarında,
Orta Şili?de,
Kuzey Amerika?da Kaliforniya yöresinde,
Güney Afrika Cumhuriyeti?nin Güney kıyılarında görülür
UYARI : Akdeniz iklimi genellikle 30°-40° enlemleri arasında görülür

Ilıman Kuşak Okyanus İklimi

Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Özellikleri

Orta Kuşak kıtalarının batı kıyılarında, batı rüzgarlarının ve sıcak su akıntılarının etkisiyle gelişen bir iklim tipidir
Yıllık ortalama sıcaklık 20°C?nin altındadır
Sıcaklık farkları belirgin değildir
Yazlar serin ve yağışlı, kışlar ılık ve yağışlı geçer
Her mevsim yağışlıdır Sonbahar ve kış yağışları daha belirgindir
Kar yağışı ve don olayı ender görülür
Kış aylarında cephesel, yaz aylarında hem cephesel hem de yükselim yağışları görülür
UYARI : Okyanus ikliminin belirmesinde temel etken batı rüzgarları ve sıcak su akıntılarıdır

Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Yayvan ve iğne yapraklı ağaçlardan oluşan karma ormanlardır
Yer yer çayırlar görülür
Ilıman Kuşak Okyanus İkliminin Görüldüğü Yerler
Kuzey Amerika?nın batı ve güneydoğu kıyılarında,
Güney Amerika?nın güneybatı kıyılarında,
Batı Avrupa?nın Atlas Okyanusu kıyılarında,
Yeni Zellanda?da,
Afrika?nın güneyinde,
Avustralya?nın doğusunda,
Tasmanya?da görülür

Ilıman Kuşak Karasal İklim

Ilıman Kuşak Karasal İklimin Özellikleri

Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer
Günlük ve mevsimlik sıcaklık farkları belirgindir
En yağışlı mevsim ilkbahardır
Don olayı sık görülür
Sıcak çöllerin kenarlarında görülen karasal iklimde yaz mevsimi kısa sürer
UYARI : Ilıman karasal iklimde kış aylarındaki yağış azlığı, termik yüksek basıncın etkili olmasına bağlıdır Yazın görülen yağışlar ise konveksiyoneldir

Ilıman Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü

İlkbahar yağışlarıyla yeşeren, yaz kuraklığı ile sararan kısa boylu otlardır Bunlara step ya da bozkır denir Steplere Kuzey Amerika?da preri, Güney Amerika?da pampa adı verilir Yüksek yerlerde yer yer iğne yapraklı ağaçlar görülür

Ilıman Kuşak Karasal İkliminin Görüldüğü Yerler

Kuzey ve Güney Amerika?nın iç kısımlarında,
Anadolu?nun iç kısımlarında,
Irak?ta,
İran?da,
Türkistan?da,
Afrika?nın iç kısımlarında,
Avustralya?nın iç kısımlarında görülür

Soğuk Kuşak İklimleri


60° ? 90° enlemleri arasında görülür
Sıcaklık yıl boyunca düşüktür
İklimin elverişsiz olması tarımı sınırlandırmaktadır

Soğuk Kuşak Karasal İklim

Soğuk Kuşak Karasal İklimin Özellikleri

Bu iklim iki alt bölüme ayrılır
Yazı ve Kışı Soğuk Karasal İklim
Yıllık sıcaklık farkları belirgindir
Yazlar soğuk, yer yer serin ve kısa, kışlar ise çok soğuk, uzun ve karlı geçer Kar uzun süre toprakta kalır
En yağışlı mevsim yazdır ve konveksiyonel yağış görülür
Sıcaklık ortalamalarının Ekvator?a doğru gidildikçe artmasına bağlı olarak bu iklim tipi değişir ve yazları sıcak karasal iklime geçilir
Yazları Sıcak Karasal İklim
Kış sıcakları -10°C?nin altına inmez
Yaz sıcaklıkları 20°C nin üstüne çıkar
Yağış miktarı fazladır İlkbahar ve yaz yağışları daha belirgindir

Soğuk Kuşak Karasal İklimin Doğal Bitki Örtüsü

İğne yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlardır Bu bitki örtüsüne tayga adı verilir
Yer yer çayırlar görülür
Soğuk Kuşak Karasal İklimin Görüldüğü Yerler

Soğuk kuşağın yazları sıcak karasal iklimi,
ABD?nin kuzeydoğusunda,
Kanada?da,
Kuzey Çin?de,
Mançurya?da,
Rusya?da,
Orta Sibirya?da görülür

Soğuk kuşağın yazları da soğuk karasal iklimi,

Asya, Avrupa ve Amerika kıtalarının kuzeyinde, tundra ikliminin altında bir kuşak halinde görülür

Tundra İklimi

Tundra İkliminin Özellikleri

Yazlar çok kısa ve serin geçer Yaz sıcaklığı 10°C?nin üstüne çıkmaz
Yıllık yağış miktarı 250 mm civarındadır
Kışlar çok soğuk ve uzun geçer
Toprak kış aylarında donmuş haldedir
Yaz aylarında toprağın üst kısımlarında çözülmeler görülür ve bataklıklar oluşur

Tundra İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Düşük sıcaklığa ve kuraklığa uyum sağlamış olan kısa boylu çalılar, otlar ve yosunlardır
Bu bitki örtüsüne tundra adı verilir

Tundra İkliminin Görüldüğü Yerler

60°-70° enlemleri arasında,
Asya?da,
Avrupa?da,
Kanada?nın kuzey kısımlarında,
Güney Amerika?nın güney kısımlarında görülür

Kutup İklimi

Kutup İkliminin Özellikleri

Sıcaklık yıl boyunca 0°C?nin altındadır
Sıcaklığın düşük olması buharlaşmayı engellediği için yağış az ve kar biçimindedir
Sürekli donmuş halde olan toprak kar ve buz ile kaplıdır

Kutup İkliminin Doğal Bitki Örtüsü

Toprak , sürekli kar ve buz örtüsü ile kaplı olduğu için bitki örtüsünden söz edilemez

Kutup İkliminin Görüldüğü Yerler

Kutuplar çevresinde,
Grönland?da,
Antartika?da görülür