Bebeğin Gelişimi Hafta Hafta

bebeğin haftalık gelişimi

Hafta hafta gebelik

Hafta hafta hamilelik

Hamilelikte bebeğin haftalık gelişimi

Anne karnındaki bebeğin gelişimi

bebeğin gelişimi hafta hafta

1HAFTA

Halk arasında hamilelik aylarla ifade edilirken, doktorlar hamilelik süreci değerlendirirken ve anne karnındaki bebeğin gelişmesini izlerken haftayı esas alırlarAslında gebeliğin başlangıcı olan döllenme,bu tarihten yaklaşık 14 gün sonra olmaktadırAncak zamanlamanın doğru yapılabilmesi bakımından pratikte, son adet tarihi, gebeliğin başladığı tarih olarak kabul edilir En son görülen adetin başladığı gün gebeliğin başlangıcı kabul edildiğinde, toplam gebelik süresi yaklaşık 280 gün, yani 40 haftadır

İlk haftada vücudunuzda oluşan değişiklikler şöyle sıralanabilirYaklaşık 2-3 ay önce yumurtalıkta gelişmeye başlayan bir grup yumurta hücresinden, hızlı gelişme gösteren yaklaşık 20 yumurta, etraflarında sıvı dolu bir kesecikle büyüyerek, kendi aralarında bir yarışla döllenme şansı olan en büyük yumurta haline gelmeye çalışırlar Beyinden tetiklenen bir mekanizma ile en büyük kist çatlar ve yumurta karın boşluğuna atılır İki adet kanamasının yaklaşık ortasına denk gelen bu dönem (adetin ilk gününden itibaren 10-18 ci günler) kadının gebe kalma şansının en yüksek olduğu dönemdirBu dönemde gebelik planlamış bir çift gün aşırı veya her gün ilişki olacak şekilde kendilerine zaman ayırmalıdırlar Bir adet döneminde gebelik elde etme şansı yaklaşık %20 olduğundan gebelik elde edemeyen çiftlerin,morallerini bozmadan benzer bir cinsel ilişki rejimini sürdürmeleri gerekir

Karın boşluğuna atıldıktan sonra tüpler tarafından yakalanan yumurta yaklaşık 12-24 saat süreyle döllenmeyi bekler Döllenme olursa (iki hücrenin birleşmesi ile tek bir hücre oluşup çoğalmaya başlar) gebeliğin ilk aşamasına geçilir Eğer döllenme olmazsa yumurta ölür ve bunu takiben bir sonraki adet kanaması oluşur

2 Hafta

Anne adayının yumurtalıklarında yumurta hücresi gelişimi devam eder Bu esnada endometrium adı verilen rahim zarı da kalınlaşmaya başlar Bu kalınlaşmanın amacı döllenme meydana geldikten sonra oluşacak embryonun rahim içinde rahatlıkla tutunmasını sağlamaktır Yeni gelişecek olan canlının ihtiyaçlarını karşılamak üzere vücudun bu kısmında kanlanma artar Bu haftanın sonunda gelişen yumurta çatlayarak yumurtalıktan atılır Yani yumurtlama meydana gelir Bir adet döneminde kadında sadece 1 yumurta üretilir ve çatlar

Çift yumurta ikizlerinde ve üçüzlerinde farklı olarak tek bir yumurta değil birden fazla yumurta atılır Bu yumurtaların hepsi döllenir ise çoğul gebelik olur

3 Hafta

Yumurtalıklardan atılan yumurta hücresi ile erkekden gelen sperm fallop tüplerinde karşılaşır Pekçok sperm, yumurta etrafında kümelenmesine rağmen bunlardan sadece 1 tanesi yumurtanın zarını geçerek içine girer ve kendi genetik materyali ile yumurtanın genetik materyali birleşir Yani döllenir Döllenme ile birlikte adına yaşam denilen mucize başlar Fertilizasyon yani döllenme tek bir spermin yumurta hücresinin içine girmesi ile başlar ve zigot adı verilen oluşumun ortaya çıkması ile sonlanır Fertilizasyon süreci yaklaşık 24 saat kadardır Bir sperm yaklaşık 48 saat canlı kalabilir İlişki esnasında vajina içine yaklaşık 300 milyon sperm bırakılır Spermlerin sadece %1?i yani 3 milyon kadarı rahim içine girebilir Rahim içine giren spermler kadının üreme organları içinde ilerleyerek tüplere kadar ulaşırlar 10 saat süren bu seyahat sonunda yumurta hücresine kadar gelen spermleri başka bir görev bekler; yumurta hücresinin kabuğunu kırarak içine girmek Yumurta hücresi zona pellucida adı verilen bir zar ile çevrilidir Spermlerden sadece 1 tanesi bu zarı delerek yumurtanın içine girebilir Penetrasyon adı verilen bu işlem 20 dakika kadar sürer ve bir sperm penetre olduktan sonra zona pellucida tamamen kapanarak başka bir spermin girişine izin vermez Sperm ve yumurta hücrelerinin çekirdeklerinin birleşmesi ile zigot ortaya çıkar ve döllenme sona erer

Zona pellucida?nın içindeki tek hücreli zigot döllenmeden 15-3 gün sonra bölünmeye başlar Bu ilk bölünmeye klivaj adı verilir Ortaya çıkan hücrelere ise blastomerdir Klivajı takiben hızlı bir bölünme süreci başlar Yaklaşık her 20 saatte bir hücre sayısı ikiye katlanır ve her bölünme ile birlikte zona pellucida içinde bulunan blastomerlerin çapı küçülür Hücre sayısı 16?ya ulaştığında artık zigot morula adını alırTüm bu olaylar gerçekleşirken zigot tüp içinde rahim boşluğuna doğru olan seyahatini devam ettirmektedir 4 güne gelindiğinde morula uterus içine ulaşmıştır Bu aşamada hücre bölünmesi hızla devam etmektedir ve morulanın merkezinde bir boşluk oluşmaya başlar Bu aşamadaki oluşuma blastokist adı verilir Zona pellucida boyutları sabit olmakla birlikte içindeki hücreler düzleşir ve yoğunlaşır Blastokist aşamasında artık hücre faklılaşmasıda balşamaktadır Hücrelerin bir kısmı embryoyu oluşturacak olan embryobalastlar iken geri kalan hücreler plasentayı yapmak üzere trofoblast olarak farklılaşır

Döllenmeden 5-6 gün sonra implantasyon yani rahim içine yerleşme başlar Blastokist zona pellucida?yı yırtarak çıkar Buna Hatching adı verilir Bu esnada trafoblastlar bir enzim salgılayarak rahim içindeki hücre yapısını değiştirir ve blastokist için bir implantasyon alanı sağlar Aynı anda trofoblastlardan hCG hormonu da salgılanmaya başlar Bu hormon gebelik testlerinin pozitif olmasını sağlayan hormondur İmplantasyonu takiben endometriumun (rahim iç zarı) o bölümünde kanlanma artar ve gebeliğin devamı için gerekli olan kan dolaşımı başlar

Döllenme anında bebeğin cinsiyeti bellidir Eğer dölleyen sperm X kromozomu taşıyor ise bebek kız, Y kromozomu taşıyor ise erkek olacaktır Dolayısı ile bebeğin cinsiyetini belirleyen erkek, yani babasıdır Kadının bebek cinsiyetinde en ufak bir rolü yoktur Bu devrede cinsiyeti saptamak ancak genetik inceleme ile mümkündür Bu aşamada belli olan sadece cinsiyet değildir 38 hafta sonra dünyaya merhaba diyecek olan bireyin göz renginden kan grubuna kadar bütün genetik yapısı bellidir ve değiştirilemez

Annedeki değişiklikler

Bu aşamada anne adayında herhangi bir fiziksel ya da ruhsal değişiklik yoktur Yanlız implantasyon esnasında hafif bir lekelenme şeklinde kanama olabilir

ANNE OLACAĞIM

Bu haftanın sonunda tüm dünyaya anne olacağınızı ilan edebilirsiniz Normalde adet görmeniz gerekirken adetiniz gecikti Zaman zaman bu tür gecikmeler olabileceğini biliyorsunuz ama yine de heyecanlısınız O halde neden daha fazla merakta kalacaksınız Hemen eczaneden bir gebelik testi alıp evde yapın Sonuç negatif çıkarsa hemen ümitsizliğe kapılmayın çünkü zaman zaman gebelik testleri negatif olabilir Bu durumda yapılması gereken en akıllıca iş hemen doktorunuzdan randevu almakdır Henüz bir doktorunuz yoksa hemen arkadaşlarınıza sormaya başlayın Günümüzde bilinçli bir kadının düzenli görüştüğü ve aklına takılanları sorabildiği bir jinekoloğunun olmaması çok yazık Doktorunuz sizi muayene edecektir Bu dönemde yapılan ultrasonografide gebelik kesesini görmek genelde mümkün değildir Ancak kanda yapılan gebelik testi %100?e yakın doğrulukla gebeliğin olup olmadığını tespit edebilir Eğer gebelik varsa doktorunuz size önerilerde bulunacaktır

Gebelik yoksa ya da adet görürseniz fazla üzülmemeye çalışın İlk denemede gebe kalma oranının sadece %25 olduğunu aklınızdan çıkarmayın Denemeye devam edin Eğer adet gecikmesine rağmen gebe değilseniz doktorunuz size adet gördürecek bir tedavi verecektir

Gebe bir kadında bazı fizyolojik ve ruhsal değişiklikler olur Bu aşamadaki belirtiler adet öncesi belirtilerle hemen hemen aynıdır Halsizlik, yorgunluk ve göğüslerde hassasiyet bulunur

Bu arada içerilerde neler olduğuna bir göz atalım Döllenmeden yaklaşık 1 hafta sonra impalantasyon gerçekleşmiştir ve trofoblast adı verilen hücreler endometrium hücrelerini hasarlayarak minik kan göllenmelerine neden olmaktadırlar Bu göllenmeler yeni damar oluşumunu tetikler ve oluşacak olan plasentanın dolaşımı başlar Embryoblast adı verilen hücre grubu ise hızla çoğalarak 2 tabakalı bir disk oluşturur Bu tabakalardan üstte olanı amniyon zarı ve embryo olarak gelişimine devam ederken alt tabaka ise yolk sac adı verilen oluşumu meydana getirir

4Hafta

4 haftanın sonunda koriyonik villus adı verilen doku rahmin içine doğru ilerler ve embryoda kan damarları teşekkül etmeye başlar Yolk sac ise kan sistemini meydana getiren hücreleri üretmeye başlamıştır Bu haftanın sonunda embryo ile plasenta arasında connecting stalk adı verilen bir oluşum bulunur ve bu daha sonra göbek kordonunu meydana getirir

Yine embryonik disk üzerinde ince bir hücre tabakasının ortaya çıkması gastrulasyon adı verilen devreye gelindiğini belirler Bu işlemin sonunda embryonun 3 katmanı; ektoderm, endoderm ve mesoderm oluşur

5 Hafta

Döllenmeden sonraki 16 günde gelişim iyice hızlanır Endoderm tabakasından akciğerleri çevreleyen zarlar, dil, bademcikler, ürethra, mesane ve sindirim sistemi gelişirken, mesodermden kaslar, kemikler, lenf sistemi, dalak, kan hücreleri, kalp, akciğerler ile üreme ve boşaltım sistemleri farklılaşırCilt, tırnaklar, saç, gözün lens tabakası, işitme sistemi, burun, sinüsler, ağız, anus, diş mineleri, hipofiz bezi, meme dokusu ve sinir sitemi ise ektoderm tabakasından farklılaşır Döllenmeden 17-19 gün sonra embryonik alan bir armuta benzer Kafa kısmı kuyruk kısmına oranla daha geniştir Ektoderm tabakası nöral plakayı oluşturmak üzere kalınlaşır Bu plakanın kenarları kıvrılır ve nöral oluk adını alır Bu embryonun sinir sisteminin taslağıdır ve ilk gelişen organ sistemlerinden birisidir

Bu haftanın sonunda bebeğin kan hücreleri oluşmuştur ve epitel hücreler arasında kanallar oluşturmaya başlamıştır 21 güne ulaşıldığında mesodermden köken alan somitler nöral oluğun her iki yanında ve kuyruk kısmından başlayarak belirmeye başlar Endokardial hücreler ise erken embryodaki ilkel kalp tüplerini meydana getirmiştir

6 Hafta: Kalp çalışmaya başlar Kol ve bacakları oluşturacak tomurcuklar belirir Bebek boyu 5 mm (elma çekirdeği kadar), Ağırlık: 04 gr

7 Hafta: Kollar ve bacaklar seçilebilirBebeğin sinir sistemi taslağı tamamlanmak üzeredir Boy:13 cm (üzüm tanesi kadar), Ağırlık: 1 gr

8 Hafta: Belli başlı bütün iç organlar oluşmuştur Kol ve bacaklar uzamıştır,ancak el ve ayak parmakları henüz birbirinden ayrılmamıştır Henüz hissetmeseniz de bebek hareketlenmiştir Boy: 25 cm (badem çekirdeği kadar), Ağırlık: 2 gr

9 Hafta: Ağız açma,kapama hareketlerini yapar Boy:4 cm Ağırlık: 4 gr

10Hafta: Böbrekleri idrar üretir,kol ve bacak hareketleri başlar Boy: 55 cm Ağırlık: 6 gr

11Hafta: Başı ile gövdesi hemen hemen aynı boyuttadırOrgan gelişimi büyük ölçüde tamamlanmıştırKemik oluşumu bu haftadan itibaren başlamaktadırBoy: 7 cmAğırlık: 8gr

12Hafta: Bütün iç organları çalışır durumdadır Çişini yapabilir Tırnaklar gelişir Bu haftadan sonra bebeğinizin ilaçlardan ve zararlı etkenlerden zarar görme olasılığı azalır Cinsel organları cinsiyetini ortaya koyacak kadar gelişmiştirAncak ultrasonda bu ayrımı yapmak mümkün olabilir,ancak yanılma patı yüksektirBoy:8 cm, Ağırlık: 18 gr

13Hafta: Boy: 9 cm Ağırlık: 26 gr

14Hafta: Solunum yapmaya başlar,amniyon suyunu yutarKasları gelişir,dolayısıyla hareketleri kuvvetlenir Boy: 10 cm Ağırlık: 45 gr

15Hafta: Cildi ince ve şeffafdır, cilt altındaki damarlar rahatlıkla görülürCilt yüzeyi lanugo denilen kadifemsi tüylerle kaplanır Boy: 12 cm Ağırlık: 75 gr

16Hafta: Kaş ve kirpikleri oluşur Ultrason ile cinsiyet tayini yapılabilir Bebeğin babakları artık kollarından daha uzundurBoy:16 cm, Ağırlık: 125 gr

17Hafta: Emme,yutma ve göz kırpma refleksleri ortaya çıkarParmağını emebilirBu haftada bebeğin minicik kalbi günde 30 lt (15 kova dolusu kadar) kan pompalar Boy: 18 cm Ağırlık: 150 gr

18Hafta: El ve ayak parmaklarını açıp,kapar Boy: 20 cm Ağırlık: 210 gr

19Hafta: Bebeğin cildinde,onu su ortamından koruyan,verniks kazeoza denilen,krem tarzında koruyucu madde oluşmaya başlarSaçları oluşur Boy: 22 cm Ağırlık: 280 gr

20Hafta: Bebek anne karnında uyku ve uyanıklık dönemlerine girerRahim yüksekliği göbek hizasındadır anne, bebek hareketlerini hissetmeye başlar Boy:25 cm, Ağırlık:340 gr

21Hafta: Boy: 28 cm Ağırlık: 400 gr

22Hafta: Göz kapaklarını hareket ettirir Boy: 29 cm Ağırlık: 470 gr

23Hafta: Kulakları duymaya başlıyor Boy: 31 cm Ağırlık: 550 gr

24Hafta: Artık bebek gözlerini açabilir Bebek algılama yeteneğine sahiptir,yani bilinçli hareket yapabilir Doğduğu takdirde yaşam şansı yok denecek kadar azdır Boy:32 cm, Ağırlık:600 gr

25Hafta: Boy: 33 cm Ağırlık: 700 gr

26Hafta: Akciğerler çalışmaları için çok gerekli olan, surfaktan denilen maddeyi üretmeye başlar Boy: 34 cm Ağırlık: 820 gr

27Hafta: Bu haftadan sonra bebek daha hızlı büyüyecektir Boy: 35 cm Ağırlık: 1000 gr

28Hafta: Eşiniz elini karnınıza koyduğunda hareketleri hissedebilir Doğarsa, çok iyi bakımla yaşatılabilir Zayıfca ağlayabilirHıçkırırVücudu yağ depolamaya başlarBebek sesleri tanımaya başlarKişiliğin bu haftadan itibaren oluştuğu düşünülmektedir Boy:36 cm Ağırlık:1100 gr

29Hafta: Duyuları tamamen gelişmiştir,ışık,ses,tat ve kokuyu algılayabilir Boy: 38 cm Ağırlık: 1300 gr

30Hafta: Lanugo tüyleri kaybolur Boy: 39 cm Ağırlık: 1400 gr

31Hafta: Oldukça hareketlidir Boy: 40 cm Ağırlık: 1650 gr

32Hafta: Doğacağı zamanki haline benzer ama zayıftır Boy:41 cm, Ağırlık:1800 gr

33Hafta: Erkek fetuslarda testisler yumurtalık kesesi içine girmiştirCilt rengi kırmızıdan pembeye döner Boy: 42 cm Ağırlık: 1950 gr

34Hafta: Bebeğin tüm hamilelik boyunca en hızlı kilo aldığı haftadırAyrıca bu hafta dolduğunda,bebeğin akciğer gelişimi hemen hemen tamamlanmış demektir Boy: 43 cm Ağırlık: 2200 gr

35Hafta: Boy: 44 cm Ağırlık: 2500 gr

36Hafta: Artık olgun bir bebektirBoy:46 cm, Ağırlık:2700 gr

37Hafta: Günde ortalama 25-30 gr kilo almaya devam ederdoğum yoluna girer Boy: 47 cm Ağırlık: 2850 gr

38Hafta: Bu hafta ile birlikte doğumun beklendiği günler başlar Boy: 48 cm Ağırlık:3000gr

39Hafta: Boy: 49 cm Ağırlık: 3200 gr

40Hafta: Doğumun en muhtemel olduğu haftadır Son derece hareketlidir ve kuvvetli ağlar Tırnaklar parmak boyunu geçmiştir Ayak tabanında çizgiler oluşmuştur Boy: 50 cm Ağırlık: 3350 gr

Yukarıda belirtilen boy ve ağırlık ölçümleri ortalama rakamlardırSizin bebeğiniz bu rakamların biraz altında ya da üstünde olabilir,bu onların sağlıksız olduğunu göstermez Gününde doğan bebekler için 2500-4000 gr arası, tamamen normal doğum kilosu olarak kabul edilir