Soykırım İddialarına Karşı Bilim Adamlarının Görüşleri Nedir?

ÖNEMLİ SORULAR VE YANITLARI
SOYKIRIM İDDİALARINA KARŞI BİLİM ADAMLARININ GÖRÜŞLERİ NEDİR?

Tarihi, tarih biliminin ölçüleri ve ilkeleri doğrultusunda algılayan bilim adamları, 1925 yılından bugüne kadar konuyla ilgili bilgi ve belgelerin orijinallerine ulaşmış, canlı şahitleri dinlemiş, olay yerlerinde bizzat gözlemde bulunmuş kişilerdir Bunlar, 1925'ten beri Osmanlı arşivlerinin yabancı araştırmacılara açık olduğunu bilen ve belgelere bizzat ulaşan bilim adamlarıdır Dolayısıyla kanaatleri hakkındaki yorumu veya karşı görüşü, ancak onlar kadar konuyu derinlemesine bilenler yapabilecektir Bu nedenle Amerikalı 69 bilim adamının konuyla ilgili olarak Temsilciler Meclisi üyelerine sunduğu bir bildiri son derece önemlidir Söz konusu bildiride şöyle denilmiştir(1):

"ABD Temsilciler Meclisi Üyelerinin Dikkatine

Türk, Osmanlı araştırmaları ve Ortadoğu üzerine uzmanlaşmış, aşağıda imzaları bulunan Amerikalı akademisyenler, ABD Temsilciler Meclisi'nin 192 sayılı kararında kullanılan dilin birçok açıdan yanıltıcı ve/veya yanlış olduğu görüşündedirler

'İnsanlıkdışı Davranışları Anma Milli Günü' kavramına tam olarak destek vermemize karşın, söz konusu metinde dikkat çekilen aşağıdaki kısmı kabul edilemez buluyoruz:

Türkiye'de 1915 ve1923 yılları arasında gerçekleştirilen soykırımın kurbanları olan 1,5 milyon Ermeni kökenli insan"
Çekincelerimiz 'Türkiye' ve 'soykırım' sözcüklerinin kullanılması konusunda odaklanmakta olup aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

14 yüzyıldan 1922'ye kadar, günümüzde Türkiye olarak, daha doğrusu 'Türkiye Cumhuriyeti' olarak adlandırılan alan, çok dinli, çok uluslu bir devlet olan Osmanlı İmparatorluğunun bir parçasıydı Nasıl Habsburg İmparatorluğunu günümüz Avusturya Cumhuriyeti ile eş saymak yanlışsa, Osmanlı İmparatorluğunu, Türkiye Cumhuriyeti ile bir tutmak da yanlıştır

Günümüz Türkiye Cumhuriyetinin 1923 yılında kurulmasıyla sonuçlanan Türk Devrimiyle 1922'de tarih sahnesinden silinmiş olan Osmanlı İmparatorluğu, şu anda Güneydoğu Avrupa, Kuzey Afrika ve Ortadoğu'da bulunan ve sadece bir tanesinin Türkiye Cumhuriyeti olduğu 25'ten fazla devletin topraklarını ve halklarını bünyesinde barındıran bir devletti Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı zamanında gerçekleşen hiçbir olaydan sorumlu tutulamaz Ancak kararda 'Türkiye' adını kullanarak kararı yazanlar 1915 ve 1923 yılları arasındaki 'soykırım'ın sorumluluğunu Türkiye'ye yüklemek istemişlerdir

'Soykırım' suçlamasına gelince, bu açıklamayı imzalayanların hiçbiri Ermenilerin çektikleri acıların boyutlarını küçümseme amacını taşımamaktadır Aynı şekilde söz konusu bölgedeki Müslüman halkın da acılarının farklı şekilde değerlendirilemeyeceği görüşündeyiz Şu ana kadar ortaya konan kayıtlar, toplumlararası bir iç savasın, (Müslüman ve Hıristiyan gruplar arasındaki) Birinci Dünya Savaşı sırasındaki bulaşıcı hastalıklar, kıtlık ve Anadolu ve çevresindeki alanlardaki katliamlar ve acılar ile daha da karmaşık bir hale geldiğine işaret etmektedir

Gerçekten de söz konusu yıllar boyunca, bölgede, geçen on yılda Lübnan'da yaşanan trajediden çok farklı olmayan bir sürekli savaş durumu yaşanmıştır Hem Müslüman hem de Hıristiyan nüfus arasındaki kayıplar büyük rakamlardadır Ancak saldırgan ve masum olanı ayırt edebilmek, çok sayıda Hıristiyan kadar Müslümanın da içinde bulunduğu Doğu Anadolu halkının hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan olayların nedenlerini belirleyebilmek için tarihçilerin ulaşmaları gereken daha birçok belge ve bulgular vardır

Tarihi devlet adamları ve politikacılar yapar, bilim adamları ise yazar Bu sürecin işlemesi için bilim adamlarına, geçmişteki devlet adamları ve politikacıların yazılı kayıtlarına ulaşabilme şansı verilmelidir Şimdiye kadar, konuyla ilgili olan Sovyetler Birliği, Suriye, Bulgaristan ve Türkiye'nin arşivlerinin büyük kısmı tarihçilere kapalı tutulmuştur Bu arşivlere ulaşılıncaya kadar Temsilciler Meclisinin 192 sayılı kararı kapsamındaki Osmanlı İmparatorluğunun 1915-1923 yılları arasındaki tarihi tam olarak bilinemez

Biz ABD Kongresinin bu ve bununla ilgili konularda tarih arşivlerinin tam olarak açılmasını teşvik etmesi ve tarihsel olaylar hakkında, tam aydınlığa kavuşturulmadan ithamlarda bulunmaması gerektiğine inanıyoruz Temsilciler Meclisinin 192 sayılı kararındaki gibi ithamlar kaçınılmaz olarak Türkiye halkı hakkında adaletsiz yargılara varılmasına ve belki de tarihçilerin bu trajik olayları anlamakta kaydetmeye başladıkları gelişmeye zarar verilmesine yol açacaktır

Yukarıdaki yorumların da gösterdiği gibi, Osmanlı-Ermenileri'nin tarihi tarihçiler arasında sıkça tartışılan bir konundur ve tarihçilerin bir çoğu da 192 sayılı karardaki ifadelere katılmamaktadır Kongre bu kararı kabul ederse, tarihsel sorunun hangi yanının doğru olduğuna yasa yolu ile karar vermeye çalışmış olacaktır Tarihsel olarak şüpheli varsayımlara dayalı böylesine bir karar, sadece dürüst tarihsel araştırmaya zarar verir ve Amerikan yasama sürecinin güvenirliliğini sarsar 19 Mayıs 1985

Prof Dr Rıfaat Abou-El-Haj
Tarih, California State Üniversitesi
Doç Sarah Moment Atis
Türk Dili ve Edebiyatı, Wisconsin Ünivertesi
Doç Darl Barbır
Tarih, Siena Yüksekokulu (New York)
İlhan BAŞGÖZ
Ural-Altay Çalışmaları Bölümü Türk Araştırmaları Programı Direktörü, İndiana Üniversitesi
Prof Daniel G Hates
Antropoloji, New York Şehir Üniversitesi
Prof Ülkü Bates
Sanat tarihi, New York Şehir Üniversitesi
Prof Gustav Bayerle
Ural-Altay Çalışmaları, Indiana Üniversitesi
Prof Andreas G E Bodroglifetti
Türk ve İran Dilleri, California Üniversitesi
Doç Kathleen Burril
Türk Araştırmaları, Columbia Üniversitesi
Prof Alan Fisher
Tarih, Michigan Üniversitesi
Prof Timothy Childs
Eğitmen, Johns Hopkins Üniversitesi
Prof Shafiga Daulet
Siyaset Bilimi, Connecticut Üniversitesi
Prof Roderic Davison
Tarih, Gorge Washington Üniversitesi
Ord Prof Walter Denny
Sanat Tarihi & Yakın Doğu Araştırmaları, Massachussets Üniversitesi
Dr Alan Duben
Antropolog, Araştırmacı, New York
Doç Ellen Ervin
Türkçe Araştırmalar, New York Üniversitesi
Prof Caesar Farah
İslam & Ortadoğu Tarihi, Minnesota Üniversitesi
Prof Carter Findley
Tarih, Ohio State Üniversitesi
Prof Micfıael Finefrock
Tarih, Charleston Yüksekokulu
Doç William Hickman
Türkçe, California Berkeley Üniversitesi
E Doç Frederick Latimer
Tarih, Utah Üniversitesi
Prof John Hymes
Tarih, Glenville State Yüksekokulu
Dr Heath W Lowry
Türk Araş Ens, Inc Washington DC
Prof Halil İnalcık
Osmanlı Tarihi, Amerikan Sanat & Bilim Akademisi Üyesi, Chicago Üniversitesi
Doç Ralph Jaeckel
Türkçe, California Üniversitesi
Doç Ronald Jennings
Tarih & Asya Araştırmaları, Illinois Üniversitesi
Doç Cornell Fleischer
Tarih, Washington Üniversitesi
Prof Peter Golden
Tarih, Rutgers Üniversitesi
Prof Tom Goodrich
Tarih, Indiana Üniversitesi
Dr Andrew Could
Osmanlı Tarihi, Arizona, Flagstaff
Prof William Griswold
Tarih, Colorado State Üniversitesi
Prof Tibor Halasi-Kuv
Türk Araştırmaları, Culombia Profesör
Ord Prof J C Hurewitz
Orta-Doğu Enstitüsü eski Direktörü, Colombia Üniversitesi
Prof Avgdorlevy
Tarih, Brandens Üniversitesi
Prof Bernard Lewis
Yakın Doğu Tarihi, Princeton Universitesi
Doç Justin McCarthy
Tarih, Louisville Üniversitesi
Prof Jon Mandaville
Ortadoğu Tarihi, Portlant State Üniversitesi
Prof Michael Meeker
Antropoloji, California Üniversitesi
Doç James Kelly
Türkçe, Utah Üniversitesi
Yardımcı Prof Kerim Bey
Southeastem Üniversitesi
Prof Metin Kunt
Osmanlı Tarihi, New York
Doç William Ochsenwald
Tarih, Virginia Polytechnic Enstitüsü
Doç Robert Olson
Tarih, Kentucky Üniversitesi
Doç William Peachy
Yahudi ve Yakın Doğu Dilleri & Edebiyatları, Ohio State Üniversitesi
Doç Donald Quataert
Tarih, Hauston Üniversitesi
Prof Howard Reed
Tarih, Connecticut Üniversitesi
Prof Dank Wart Rustow
Siyaset Bilimi, New York Şehir Üniversitesi
Doç Ezel Kural Shaw
Tarih, California Üniversitesi
Prof John Masson Simth, JR
Tarih, California Berkely Universitesi
Dr Svat Soucek
Türkolog, New York
Dr Philip Soddard
Ortadoğu Ens Direktörü, Washington, DC
Prof Frank Tachau
Siyaset Bilimi, Chicago, Illinois Üniversitesi
Robert Staab
Ortadoğu Merkezi Direktör Yardımcısı, Utah Üniversitesi
Prof Rhoads Murphey
Ortadoğu Dilleri, Kültürleri ve Tarihi, Columbia Üniversitesi
Doç June Starr
Antropoloji, Suny Stony Brook
Prof James Stewart-Robinson
Türk Araştırmaları, Michigan Üniversitesi
Prof Thomas Naff
Tarih, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü Direktörü, Pennsylvania Üniversitesi
Doç John Woods
Ortadoğu Tarihi, Chicago Üniversitesi
Prof Pierre Oberling
Tarih, New York Şehir Üniversitesi
Doç Madeline Zılfı
Tarih, Maryland Üniversitesi
Prof Metin Tamkoç
Uluslararası Hukuk, Texas Tech Üniversitesi
Prof Stanford Shaw
Tarih, California Üniversitesi
Dr Elaine Simth
Türk Tarihi, Emekli Dışişleri Görevlisi
Doç David Thomas
Tarih, Rhode Island Yüksekokulu
Doç Grace M Simth
Tarih, California Berkely Üniversitesi
Doç Margaret L Venzke
Tarih, Dickinson Yüksekokulu (Pennsylvania)
E Prof Donald Webster
Türk Tarihi
Prof Walter Weiker
Siyaset Bilimi, Rutgers Üniversitesi
Prof Warren S Walker
İngilizce, Türkçe Sözlü Hikayeler Arşivi Direktörü, Texas Tech ÜniversitesiBatı Avrupa devletleriyle, Rusya destekli Ermeni iddiaları ve Ermenilerin ileri sürdükleri belgelerin doğuluk durumunu tartışmak üzere Türkiye tarafından değişik zamanlarda çağrılar yapılmıştır Bu çağrılar, hem doğrudan Ermeni bilim adamlarına hem de Ermenilerin propagandasını üstlenen şahıslara yapılmıştır Ancak bunların önemli bir bölümünün gerekçe göstermeden toplantıya katılmadıkları bilinmektedir Bunun son örneği 1990 yılında toplanan XI Türk Tarih Kongresi'nde yaşanmıştır

XI Türk Tarih Kongresinde ilk defa olarak bir "Ermeni Seksiyonu" programlanmış ve bu seksiyondaki tartışmalara "Ermeni Davası Savunucusu" yabancı tarihçiler de davet edildiği halde, her biri çeşitli mazeretler ileri sürerek, bu bilimsel tartışmalara katılmaktan kaçınmışlardır

5-9 Eylül 1990 tarihleri arasında Ankara'da düzenlenen XI Türk Tarih Kongresi'ne Ermeni sorunuyla ilgili olarak davet edilen yabancı bilim adamlarının listesi şöyledir:

Prof Dr Heath LOWRY (Katıldı)
Garin ZEDLIAN (Cevap vermedi)
Prof Dr Bernard LEWIS (Katılamadı)
Prof Dr Justin McCARTHY (Katıldı)
Prof Dr Stanford SHAW (Katıldı)
Prof Dr Anthony BRYER (Cevap vermedi)
Dr Andrew MANGO (Katıldı)
Prof Dr Salahi R SONYEL (Katıldı)
Prof Dr MMARMURA (Cevap vermedi)
Prof Dr Allan CUNNIGHAM (Cevap vermedi)
Prof Dr Robert ANCIAUX (Katıldı)
Prof Dr Aryeh SHMUELEVITZ (Katıldı)
Prof Dr Jak YAKAR (Katıldı)
Prof Dr Hans G MAJER (Katılamadı)
Prof Dr Wolf Dietrich HUTTEROTH (Cevap vermedi)
Prof Dr Klaus KREISER (Katılamadı)
Prof Dr Jean-Paul ROUX (Cevap vermedi)
Prof Dr Paul DUMONT (Katıldı)
Prof Dr Robert MANTRAN (Katılamadı)
Prof Dr Richard HOVANNISIAN (Cevap vermedi)
Dr Gerard LIBARDIAN (Cevap vermedi)
Dr Levon MARASHLIAN (Katıldı)
Prof Dr Vahakn DADRIAN (Cevap vermedi)
Christopher WALKER (Katılamadı)
Anahid Ter MIMASSIAN (Katılamadı)
Tessa HOFFMAN (Cevap vermedi)
KAYNAK:
1) Yıldırım, Dr Hüsamettin-; Ermeni İddiaları ve Gerçekler, Ankara 2000