İşte Erken Menopoz Ve Nedenleri |
11-29-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
İşte Erken Menopoz Ve NedenleriÜlkemizde görülme sıklığı %3 olan erken menopozu, genelde 40 yaşından önce adetten kesilme olarak tanımlayabiliriz Menopoz, kadınların belli bir yaştan sonra âdet kanaması görmemesi ya da adetten tamamen kesilmesi anlamına gelmektedir Yavaş yavaş adet aralarının uzaması belki de menopoz göstergelerinden en önemlisidir Bu yüzden biz hekimler, tam anlamıyla 1 yıl adet göremeyen kadına ancak menopozdasın diyebiliriz Dünyada kadınların menopoza girme yaşı ortalama 50-52 iken, bu durum ülkemizde birkaç yıl daha erken olur hatta artık bu yaşlar 46 lara kadar düştü Erken menopoz ise 40 yaşından önce girilen menopozdur Yani 40 yaş ve altındaki kadının artık adet görememesidir Yumurtalıklar iki görev için kodlanmıştır İlki ve önemlisi östrojen üretmek, ikincisi yumurta üretmek Menopoz dediğimiz durum aslında östrojen hormonunun yani kadınlık hormonunun bitmesiyle ortaya çıkar Ancak yumurta üretimi östrojenden yaklaşık 3-4 yıl önce biter Yani erken menopoz 40 yaş ve öncesi olurken, bu kişilerde yumurta üretimi bu tarihten 3-4 yıl önce ciddi bir şekilde azalır, hatta tamamen durur Bu yüzden adet gecikmeleri olmaya başlayan ya da düzensizlikleri başlayan hastalara siz mutlaka korunun deriz Daha da önemlisi menopoza girmiş ve 1 yıl adet görmemiş kadınlara da bu dönemde gebe kalabileceğini bu yüzden kendisinin korunması gerekliliğini vurgularız Nedenleri nelerdir ve hangi sıklıkta görülür? Her 100 kadından üçünde görülür dedik, peki nedenleri nelerdir? En büyük nedeni aslında bilinmeyenlerdir, bu oran yaklaşık % 60’ını kapsar Sonuçta yumurtalar erken bitmiştir Fakat ne kadar araştırırsak araştıralım elimizde bir sebep bulamayız Geri kalan sebeplerden en önemlisi genetik etkendir Annesi, kardeşi ya da teyzesi yani birinci dereceden akrabalarında erken menopoz olan kadın da erken menopoza girebilir Çok bilimsel anlatmadan kısaca bir konuda bilgi vermek isterim Bizim iki tane X kromozomumuz vardır Bazen doğuştan X kromozomu tek olabiliyor ya da eksik olabiliyor Bu kromozomal olarak erken menopozu tetikler Hatta 30 yaşından daha erken menopoz görülebilir Bir diğer sebep bağışıklık sistemine bağlı erken menopozdur Bu kadınlarda eşlik eden guatr sorunları, böbreküstü bezi, insülin bağlı şeker hastalığı gibi sorunları da görebiliriz Bu yüzden yukarıda saydığım hastalığı olanlar biraz daha tetikte olmalıdır Kadın ne zaman menopozda olduğunu anlar? Önce adet düzensizliği ile başlar Bu düzensizlik nasıldır? İlk başta iki adet arası uzar Başlangıçta 28-30 günde görülen adet, yavaş yavaş yumurta sayısının azalmasıyla 30-35 günlere uzar Hekim muayene için ultrason yaptığında yumurta sayısının azaldığı bulunur Bu bulgulara göre kadında en önemliler şikayet sıcak basması, terleme, sıkıntı, sinirlilik, uyku düzeninde değişiklik, iştahta değişiklik gibi Yine önemli bir durum olan kemiklerde erimeler, bağışıklık sistemindeki sorunlar gibi uzun vadede gelişen gizli sorunlar da menopozun belirtileri arasındadır Kadınlık hormonu olan östrojenin azalmasına bağlı olarak genital organda zayıflama, buna bağlı idrar kaçırma vajina derisinde incelme buna bağlı ilişki sırasında yanma ve ağrı olabilir Konuyu anlatırken söylediğimiz üzere ister erken menopoz ister vaktinde menopoz olsun kadında iki tür sorun vardır; yumurtaların azalması ya da bitmesi ve östrojenin azalması ya da bitmesi Tedavi olarak kadın doğumda prensip: azalanı yerine koy dahi olsa, biz bunu erken menopozda yapamayız Fakat yapacağımız tek şey ise dışarıdan östrojen vermek olabilir Bunu da şikayetleri bir nebze de olsa azaltmak için veririz Bunun nasıl kullanılacağı ya da kullanma şekli kadından kadına değişir Eğer tam anlamıyla yumurtalık fonksiyonları bitmediyse gebelik isteyenlere takviye yapılabilir Ama yumurta tamamen bitmişse geri dönüşü genellikle olmayabilir Menopozda da, erken menopozda da hormon kullanımı hep muallâktadır Doktorlar arasında da hala netleşmemiş bir konudur Fakat şunu söylemek isterim Eğer kadının sıcak basması, sinirlilik, terleme, sıkıntı, ve onu rahatsız edecek şikayetleri çoksa, idrar şikayetleri ve ilişki sırasında ağrısı varsa ve kemiklerde erimeler mevcutsa kadında kullanmaması gereken durumu olmadığı taktirde uygun dozda hormon ilacı başlanabilir Kadınlar erken yaşta menopoza girdiklerini öğrendiklerinde kadınlığını kaybetmiş gibi düşünebilir Fakat böyle olmadığını, bunu kabul etmek gerektiğini, özellikle vurgulamak isterim Hayat devam ediyor Evet çeşitli şikayetler ortaya çıkacaktır, fakat günlük aktivitenizi ya da sosyal hayatını asla değiştirmeyin, menopoza yenilmeyin Eğer kendinizi bu konuda rahatsız hissederseniz de mutlaka psikolojik destek alın |
|