11-29-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Adet Döngüsü
regl dönemi - adet bozuklukları - adet sancısı - ağrılı sancılı adet - düzensiz adet dönemi
Adet Döngüsü Nedir?
Adet döngüsü kadın vücudunun olası bir gebeliğe hazırlanmak için yaptığı bir dizi değişikliktir Rahmi yaklaşık her ayda bir döllenmiş bir yumurtaya hazır olmak için yeni bir iç zar oluşturur Gebeliği başlatacak döllenmiş bir yumuta yoksa, rahim içi zarı dışarıya atılır Bu, erken gençlik döneminde başlayan ve 50 yaş civarında menopozla sona eren aylık adet kanamasıdır (aybaşı ya da menstrüasyon periyodu da denir)
Adet döngüsü kanamanın ilk gününden, bir sonraki adet kanamasının ilk gününe kadar geçen süredir Ortalama bir döngü 28 gün sürmesine rağmen, 21 güne kadar kısa ve 35 güne kadar uzun bir döngü tamamen normaldir Gençler için normal bir döngü 45 güne kadar uzayabilir
Kızlar genellikle 11 ila 14 yaşlarında adet görmeye başlar Döngülerin sayısı 39 ila 51 yaşlarında genellikle azalır 40’lı yaşlardaki ve genç kadınlarda döngü süresi daha uzun ya da değişken olabilir Gençseniz, döngüleriniz zamanla düzene girecektir Eğer menopoza yaklaşıyorsanız, döngüleriniz muhtemelen gittikçe uzayacak ve daha sonra duracaktır
Döngülerinizde herhangi büyük bir değişiklik fark ederseniz doktorunuza danışın 7 günden fazla ya da çok ağır geçen üç veya daha fazla döngü yaşadıysanız bunu doktorunuzla kontrol etmek özellikle önemlidir Ayrıca adet dönemleri arasında kanama ya da adetten kaynaklanmayan pelvik ağrı olduğunda da doktorunuzla görüşün
Adet Döngüsünün Üç Fazı
Adet döngülerinizin aşamaları hormonal değişiklikler tarafından tetiklenir
Menstrüasyon fazı
Adet döngüsünün birinci günü kalınlaşmış rahim içi zarı (endometrium) dökülmeye başlar Bunu vajinadan gerçekleşen adet kanaması olarak biliyorsunuz Normal bir menstruasyon fazı 4 ila 6 gün sürer
Menstrual kan kaybının çoğu ilk üç gün içinde gerçekleşir Bu aynı zamanda pelvis, bacaklar ve sırt bölgesinde kramplı ağrılar yaşadığınız dönemdir Krampları hafiften şiddetliye farklı seviyelerde olabilir Bu kramplar aslında, endometriumun atılmasına yardımcı olmak için rahmin kasılmasıdır Genel olarak, adet döneminden önce hissettiğiniz premenstrual belirtiler, bu ilk birkaç gün içinde kaybolacaktır
Foliküler faz
Foliküler faz sırasında yumurtalıklardan birinde yumurta oluşturmak için bir folikül (yumurta kesesi) hazırlanır Genellikle her döngüde tek bir yumurta çıkarılır Bu süreç kısa veya uzun olabilir ve dönünün ne kadar süreceğinde en büyük rolü oynar Bu sırada rahim gebeliğe hazırlanmak için yeni bir endometrium büyütmeye başlar
Foliküler fazın son beş gününe ovulasyon (yumurtlama) gününü eklediğimizde, doğurgan dönem ortaya çıkar Bu, bir doğum kontrol yöntemi kullanmadan seks yaptığınızda hamile kalma olasılığınızın en yüksek olduğu dönemdir
Luteal (premenstrüel) faz
Bu aşama ovulasyon günü, yani yumurtanın yumurtalıktaki folikülden çıktığı gün başlar Bu, normal adet döngüsünün 7 gününden 22 gününe kadar herhangi bir zaman olabilir ovulasyon sırasında bazı kadınlar bir günden daha kısa bir süre lekelenme veya pelvik ağrı ya da rahatsızlık olabilir Bu ovulasyon belirtileri normaldir
Eğer yumurta bir sperm tarafından döllenir ve endometrium içine yerleşirse gebelik başlar (Bu gebeliğin başlangıcı, bu adet döngüsünün birinci günüdür )
Eğer yumurta döllenmemişse ya da yerleşmemişse endometrium parçalanmaya başlar
Gençlik yıllarından sonra ve perimenopoz öncesi 40’lı yaşlarda, sizin luteal faz oldukça öngörülebilirdir Normalde, ovulasyondan menstrual kanama yeni bir döngüyü başlatana kadar, 13 ila 15 gün sürer Bu 2 haftalık süre aynı zamanda “premenstrüel (adet öncesi)” dönem olarak adlandırılır
Birçok kadın luteal fazın tamamı ya da bir kısmında adet öncesi belirtiler yaşar Öfkeli, gergin ya da duygusal hissedebilirsiniz Su tutulumu nedeniyle kilo alabilir ve şişkin hassedebilirsiniz Akne veya göğüslerde hassasiyet olabilir Aybaşından bir gün ya da daha uzun bir süre önce karın, sırt ve bacaklarınızda ağrılar olabilir (kramplar) Bu süre içinde enerjinizin düşük olması normaldir Bazı kadınlarda ayrıca baş ağrısı, ishal veya kabızlık, bulantı, baş dönmesi ya da bayılma görülebilir
Adet öncesi belirtiler günlük hayatınızı zorlaştırıyorsa, sizde adet öncesi sendrom (PMS) olduğu söylenebilir
Adet Döngüsünü Ne Kontrol Ediyor?
Adet döngüsünü hormonlar kontrol eder Her döngü sırasında beyninizdeki hipotalamus ve hipofiz beziyle yumurtalıklar arasında hormon sinyalleri gidiş gelişi olur Bu sinyaller yumurtalık ve rahmi gebelik için hazırlar
Östrojen ve progesteron hormonları her döngü boyunca rahimde gerçekleşen değişikliklerde en büyük rolü oynar
Östrojen rahim zarını kalınlaştırır
Yumurtalıklardan biri döngünün ortasında bir yumurtayı serbest bıraktıktan (ovulasyon) sonra progesteron miktarı artar Bu, östrojenin zarı döllenmiş bir yumurta için kalın tutmasına yardımcı olur
Progesteronun azalması (östrojen ile birlikte) zarın parçalanmasına yol açar Bu döngünüzün başladığı zamandır
Hormon seviyelerindeki bir değişiklik döngünüzü ya da doğurganlığınızı etkileyebilir Örneğin, gençlerde progesteron seviyesi düşük ya da değişken olma eğilimindedir Bu, menopoza yakın olan kadınlar için de geçerlidir Gençler ve 40’lı yaşlardaki kadınlar bu yüzden ağır adet kanaması ve değişken süreli döngüler yaşayabilir
Başka şeyler de döngünüzü değiştirebilir Bunlar arasında doğum kontrol hapları, vücut yağlarının azlığı, çok fazla kilo kaybetmek ya da aşırı kilolu olmak da vardır Stres veya çok ağır egzersiz de döngünüzü değiştirebilir Gebelik adet gecikmesinin en yaygın nedenidir
Hangi Sık Görülen Belirtiler Adet Döngüsüyle Bağlantılıdır?
Bazı kadınlar ağrı ya da başka sorunlar yaşamaz Ama diğerlerinde adet dönemi öncesi ve sırasında bazı belirtiler ortaya çıkar
Birçok kadın adet görmeden yaklaşık bir hafta öncesinden premenstrual belirtiler yaşamaya başlar Daha gergin ve öfkeli hissedebilirsiniz Su tutulumu nedeniyle kilo alabilir ve şişkin hissedebilirsiniz Göğüsleriniz hassaslaşabilir Akneler çıkabilir Ayrıca enerjiniz normalden daha az olabilir Aybaşından bir iki gün önce karın, sırt ve bacaklarınızda ağrılar olabilir (kramplar) Bu belirtiler adetin ilk günlerinde kaybolmaya başlar
Yumurtalıklar döngünün ortasında bir yumurtayı serbest bıraktığı zaman alt karın bölgesinde ağrınız olabilir Ayrıca bir günden daha kısa bir süre kırmızı lekelenme olabilir Her ikisi de normaldir
Kadınlar Kanama Ve Belirtilerle Nasıl Başa Çıkabilir?
Kanamayla başa çıkmak için tampon ya da ped kullanabilirsiniz Hangisini kullanırsanız kullanın, pedi ya da tamponu gün boyunca en az 4 ila 6 saatte bir değiştirmeye özen gösterin Pedler gece için en iyisi olabilir
Birçok kadın düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenmeyle belirtileri iyileştirebilir Ayrıca alkol ve kafeini sınırlamak da yardımcı olabilir Stresi azaltmaya çalışın
Bir ısıtma yastığı, sıcak su şişesi veya sıcak bir banyo da kramplara iyi gelebilir Adet öncesinde ve sırasında kanama ve ağrıyı azaltmak için ibuprofen veya naproksen gibi reçetesiz bir ilaç alabilirsiniz
hemensağlık alıntı
|
|
|