11-29-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kuzey Ve Güney Kutbunun Özellikleri
Güney kutbu ve kuzey kutbu arasındaki fark - güney ve kuzey kutupları
Güney Kutbu Antarktika kıtasında yer alırken, Kuzey Kutbu Kuzey Buz Denizi'nin ortasında yer almaktadır Kuzey Kutbu'nda kara yoktur, sadece kalın bir buz kütlesi vardır
Adı, “El Nino’nın karşısındaki” anlamına gelen Güney Kutbu’yı ortalama 2 000 m kalınlığında büyük bir buz katmanı zırh gibi örter Bir zamanlar “ulaşılamaz” diye adlandırılan kutup noktasında buzun kalınlığı 4 335 m’yi bulur Bu buz kütlesi 24 milyon km3’lük hacmi ile yeryüzündeki bütün buzların yüzde 92’sini oluşturmaktadır Kıyılarından kopan 350-600 m kalınlığındaki buz parçaları günde 1-3 m hızla ilerler ve birbiri üstüne yığılır Bu tür yüzen yığınlardan biri olan Ross Buzlası 540 000 km’yi bulan alanıyla neredeyse Fransa büyüklüğündedir Gelgit olayının buzladan kopardığı büyük parçalar yüzerek çevreye dağılır Bu tür buzdağları arasında 20 000 km2 büyüklüğe ulaşanlar olur
Güney Kutbu’nda yeryüzünün en soğuk ve en fırtınalı iklimi egemendir Ortalama sıcaklık yaz aylarında -20°C’dir ve bu, güneyden fırtınalar estiğinde -70°C’ye kadar düşebilir Coğrafi Güney Kutbu noktasında bulunan ABD gözlem istasyonunda yapılmış ölçümlerde sıcaklığın yıllık ortalamasının -50°C olduğu, en sıcak ayda ancak -29°C’ye yükseldiği belirlenmiştir Yani yeryüzünün bu en büyük buzdolabının sıcaklığı Kuzey Kutbu’ndan ortalama 22 derece daha düşüktür Bu durum doğal olarak yaşam koşullarını etkilemektedir Kuzey Kutbu’nda 400’e yakın çiçek açan bitki türü sayılabilirken, Güney Kutbu’nda bir tane bile olmaması bunun bir belirtisidir Buna karşılık kıtanın kıyılarında ve açık denizlerinde çok sayıda hayvan yaşar Penguenler, martılar, foklar ve balinalar soğuk, ama besin maddesi açısından zengin Güney Kutbu denizlerindeki planktonları ve balıkları yiyerek yaşamlarını sürdürürler Anlaşmalar gereği hiçbir ülkenin toprağı olmayan Güney Kutbu bu özelliğinden dolayı "Dünyanın Parkı" olarak adlandırılmıştır
Güneş ışınlarının düz zeminlere en dar açıyla geldiği yerlerdir
Sürekli soğuk olduğundan kutuplar ve çevresinde yıl boyunca termik yüksek basınç kuşakları oluşur
Aydınlanma çemberinin 21 mart ve 23 Eylül’de teğet geçtiği yerlerdir
Bir yıl içinde 6 ay sürekli gündüz, 6 ay sürekli gece yaşanır
Çizgisel hızın sıfır, yerçekiminin en fazla olduğu yerlerdir
Kutup Dairelerinin Özellikleri
Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Kutup Daireleri, 66033′ Kuzey ve Güney paralelleridir
Kutup kuşağı ile Orta kuşağı birbirinden ayırırlar
Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği ve 21 Haziran ile 21 Aralık’ta teğet geçtiği paralellerdir
21 Haziran’da Kuzey Kutup Dairesi’nde, 21 Aralık’ta Güney Kutup Dairesi’nde 24 saat gündüz yaşanır
|
|
|