![]() |
Ahilik Mezhebi |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Ahilik MezhebiAhilik, Ahilik mezhebi, Ahilik mezhebi hakkında bilgi, Ahilik mezhebi ile ilgili bilgi, Ahilik mezhebiyle ilgili bilgiler, “Ahi” sözcüğünün anlamı hususunda da açıklığa varılmamıştır Kimi araştırıcılara göre, “ahi” sözcüğü Asya Türkçe sinde “eli açık”anlamına gelen “akı l ahı” dan türemiştir “eli açıklık” demektir, bundan dolayı da bu kuruluşun kökeni Türk topluluklarıdır Başka bir sava göre “ahi” sözcüğü Arapça “kardeşim” anlamına gelen “ahi”den türemiştir, dolayısıyla kurucusu Araplardır, kökeni Ali’ye değin gider 13 yüzyılda en etkili çağını yaşayan ahilik, daha çok Ankara dolaylarda gelişmiştir Başlıca özelliği yalnız Türkler arasında varlığını sürdürmesi, Ali’ye bağlanması, dahası alevi bir kuruluş olmasıdır Bu örgüt Batı’(la görülen, Osmanlılarda yasal bir kurum niteliği taşıyan “lonca” özelliği gösterir Anadolu’da, bu örgütün öncüsü Ahi Evren Veli’nin l299′da Osman Gazi’ye kuşak bağladığı söylentisine bakılırsa 13yy sonlarında yaşadığı anlaşılır Ahilik’te, temel ilke, örgüte girenlerin kesin eşitliğidir, bütün örgüt üyeleri birbiriyle “kardeş” sayılır, küçükten büyüğü (yaş, aşama bakımından) doğru sınırsız bir saygı vardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ahilik ilkeleri Elini açık tut Sofranı açık tut Gözünü bağlı tut Kapını açık tut Belini bağlı tut Dilini bağlı tut… Bu altı ilke, örgütün genel aktöre düzenini temel öğelerdir ![]() ![]() ![]() Ahilik Mezhebi Geniş Bilgi Ahilik, alışılagelen anlamda bir tarikat değil, bir uğraş örgütüdür ![]() ![]() ![]() “Ahi” sözcüğünün anlamı hususunda da açıklığa varılmamıştır ![]() Ahilik, kökü ne denli eskiye giden bir kavram olsa da, yaygın bir kuruluş niteliğinde l0′ncu yüzyıldan sonra ortalıkta görülmektedir Anadolu’ da ise Selçuklular çağında, onlardan sonra etki_lik göstermiştir Selçuklularda da, Osmanlılarda da bir tarikat niteliği taşımaz, bir iş kuruluşu özelliği içerir Belli ilkeleri, düzeni, aşamaları, giriş-davranış törenleri bulunan bir uğraş örgütüdür 13 yüzyılda en etkili çağını yaşayan ahilik, daha çok Ankara dolaylarda gelişmiştir Başlıca özelliği yalnız Türkler arasında varlığını sürdürmesi, Ali’ye bağlanması, dahası alevi bir kuruluş olmasıdır Bu örgüt Batı’(la görülen, Osmanlılarda yasal bir kurum niteliği taşıyan “lonca” özelliği gösterir Anadolu’da, bu örgütün öncüsü Ahi Evren Veli’nin l299′da Osman Gazi’ye kuşak bağladığı söylentisine bakılırsa 13yy sonlarında yaşadığı anlaşılır Ahilik’te, temel ilke, örgüte girenlerin kesin eşitliğidir, bütün örgüt üyeleri birbiriyle “kardeş” sayılır, küçükten büyüğü (yaş, aşama bakımından) doğru sınırsız bir saygı vardır Bu saygı örgüt kuralları gereğincedir Ahilik, bir örgüt olduğundan ona her isteyen giremez, girecek alanda belli nitelikler aranır Örgüte, örgütten yetkili bir kimsenin aracılığı, onayı, önerisi üzerine girilir Belli kurallara göre uygulanan bir giriş töreni vardır Bu törenin temelini saygı-sevgi sözünün eri olmak doğruluk -yiğitlik-gövde yapısı bakımından alımlılık bg, özellikler oluşturur Aktöre bakımından küçültücü, yerilmeye, kötülenmeye elverişli bir nitelik taşıyan kimse kesinlikle bu örgüte giremez Örgüte giren kimsenin, belli aşamalara göre yükselmesi, bütün aşamalarda başarı gösterdikten sonra “şeyh” olması gerekir Şeyh olmak ise zamana, örgütte belli görevleri yerine getirmeye, uzman olmaya bağlıdır Örgüte girmesi uygun g6rüİen kimseye, belli bir törenle “kuşak” (şed) bağlanır Bu kuşak bağlamanın anlamı, örgütün bir üyesi olmak, kendini örgüte vermek, örgüt kurallarına uymak, yasalarına bağlanmak demektir Ahilik’te dinsizlerin, dedikoducuların, falcıların, yıldızlara bakarak geleceği bilmek-bildirmek isteyenlerin, peygamberlere saygısızlık edenlerin, hamam tellaklarının, çığırtkanların (dellalların), Pişekarların (bir işte öncülük -açıklayıcılık edelilerin), kasapların, cerrahların, bayrak taşıyıcıların (alemdôr) başkalarının kargışlayanların (beddua edenlerin), hırsızların (bir nesneyi değerinden yükseğine satanların) yeri yoktur Bu on iki nitelikten birini taşıyan kimseler, örgütte olsa bile (sonradan), bir daha alınmamak üzere koyulur Ahi olabilmek için de şeriat, tarikat, marifet gibi üç alanda bilgi edinmek gereklidir Bu bilgilerin varlığı saptandıktan sonra gence kuşak (şed) bağlanır Kuşak bağlamanın on iki koşulu vardır ilim (bilgi), (Eylem), sabır (katlanma), rehnuma (yalgösterici), şükrüllah (Allaha şükretmek), ihlas (kurtuluş), iç arınmışlığı, kötülüklerden uzak kalmak Kuşak bağlamanın (şed) öteki koşulları şunlardı: Tövbe, mücahede (çaba gösterme), yakın dostluk (kesin dostluk), sadakat (bağlılık), tevekkül (kendini Tanrı’ya, inanca verme), terki adet (alışkanlığı bırakma), Kuşak bağlanırken üç kural daha vardır: Şeyhlerin katına eli-boş gitmemek ayrıcaher zaman yıkanmış olmak, buyruğu yerine getirmek, yasağı uygulamak Kuşak bağlamada beş peygambere uymak, onları benimsemek gerekir: Adem, Şid, Nuh, İbrahim HzMuhammed Peygamberlere “salavat” getirilir, “Fatiha” okunur ‘ |
![]() |
![]() |
|