Tarihten Bir Kesit‏

Hun İmparatoru Rua''nın 434''de ölmesi üzerine devletin başına Attila geçti Attila, Rua''nın kardeşlerinden Muncuk''un oğlu idi Amcaları Aybars ve Oktar İmparatorluğun sağ ve sol kanat hanları idi Attila kardeşi Bleda ile birlikte hükümdar oldu, ama asıl idare ve kudret Attila''nın elindeydi
Attila''nın hükümdarlık devri Hun İmparatorluğu''nun altın çağıdır O târihte Hunlar Volga Nehri''nin doğusundan bugünkü Fransa''ya kadar olan bölgeye hâkim olmuşlardı İdareleri altında çeşitli Türk boyları da dâhil olmak üzere tam kırk beş kavim yaşıyordu ki, bunların çoğu şimdiki Avrupa milletlerinin dedeleridir

Bütün dünyada Attila''nın karşısına çıkacak hiçbir kuvvet yoktu Hun hâkimiyeti Manş Denizi''ne kadar ulaşmıştı Bizans kendisini devamlı baskı altında tutup vergiye bağlayan bu kuvvetten kurtulmak için Hunlar arasına nifak sokma yolunu denedi Çeşitli sebeplerden
Attila idaresiyle uzlaşamayan Hun beylerini Bizans''a davet ediyor, onları yüksek makamlara geçiriyor, Attila''ya karşı kendilerine yardım vâdediyordu Attila nihayet Bizans''ı ortadan kaldırmak üzere harekete geçip ordularıyla Trakya''ya girdiği sırada meşhur Roma kumandanı ve konsülü Aetiüs araya girdi ve kendi oğlunu Attila''ya rehin vererek Bizans''ın barışı koruyacağına kefil oldu Bu seferden yedi yıl sonra Bizans artık Hunlar''a bağlı bir devlet hâline gelmişti: Her yıl ödedikleri yıllık vergiyi üç katma çıkaracak ve bir defaya mahsûs olmak üzere altı bin libre altın ödeyeceklerdi

Attila 451 yılında Batı Roma İmparatorluğu topraklarının bir kısmı üzerinde hak iddia ederek (Roma prensesi ile nişanlıydı), harekete geçti Romalılar o zaman Hunlar''ın kovaladığı diğer Barbar kavimlerden de topladıkları kuvvetlerle iki yüz bin kişilik bir ordu kurup Paris yakınlarında Attila''nın karşısına durdular Atilla''nın ordusunda da Hunlar''ın yanısıra başka kavimlerden yüz bine yakın asker vardı Orleans yakınında bütün bir gün yapılan savaşta her iki taraf on binlerce kayıp verdiği halde kimin yendiği belli olmadı, ama gece olunca Romalılar ve müttefikleri savaş alanından çekildiler Attila onları o sırada takip etmedi, geri dönüp ordusuna çekidüzen verdikten sonra Roma''ya doğru yürüdü Po Ovası''na geldi Roma''da halk korku ve panik içindeydi Senato, ne pahasına olursa olsun barış yapılmasından yanaydı Barış teklifini yapacak heyetin başında papa vardı: Papa, hıristiyan dünyasını kurtarmak üzere bizzat Attila''nın huzuruna çıktı ve Roma''nın kendisine boyun eğdiğini bildirdi Bunun üzerine barış yapıldı