Türkiye'de Ki Antik Kentler - Alişar

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-25-2012

Alişar Höyüğü bugün Yozgat İli Sarıkaya İlçesi Bağlıca (Hozman) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır

Yerleşim alanı olarak Sorgun İlçesi Mansuroğlu Köyü Sarıkaya İlçesi Bağlıca (Hozman) Köyü sınırları içerisindedir

İl merkezine 65 km uzaklıktadır

Alişar orta büyüklükte bir yerleşim olup, Hititlerin başkenti Hattuşaş’ın (Boğazköy) 85 km kadar güneydoğusunda, Hattuşaş ve Eski Asur Ticaret kolonisi Kaniş’ in hemen hemen ortasında yer almaktadır

Alişar Höyükte araştırmacıların en çok üzerinde durduğu konu, Asur tabletlerindeki (M

Ö

1750) Amkuwa yazısıdır

Amkuwa tanımının daha Geç Hitit yazılı kaynaklarında Ankuwa olarak (13

yy) bilindiği söylenmektedir

Alişar’ın tabletlerde ve kaynaklarda geçen Ankuwa şehri olma olasılığı halen güncelliğini korumaktadır

Alişar Höyüğü kazıları ilk kez 1927 – 1932 yılları arsında Chicago Üniversitesi’ ne bağlı olan Oriental Enstitüsü adına Hans Henning von der Osten tarafından yapılmıştır

1993-1994, 1998-1999 yıllarında Alişar Bölgesi projesi kapsamında Chicago Üniversitesinden Ronald Lee Gorny tarafından tekrar kazı çalışmaları yapılmıştır

Yapılan kazı ve araştırmalar neticesinde, Alişar’ın Kalkolitik Çağdan Türk Devrine kadar aralıklı olarak yerleşim gördüğü tespit edilmiştir

Alişar kronolojisi Anadolu’nun kronolojisinin çıkarılmasında büyük katkı sağlamıştır

Tarihi Dönemlerde Alişar’da yerleşim izleri görülen dönemler

Alişar’daki dönemler:
-Kalkolitik Dönem
a-Erken Kalkolitik: M

Ö

5500-4500
b-Orta Kalkolitik: M

Ö

4500-4000

Alişar’da Orta Kalkolitik sonlarına doğru ilk yerleşim izlerine rastlanmaya başlanmıştır
c-Geç Kalkolitik: M

Ö

4000-3500

Bu dönemde Alişar’daki yerleşimler devam etmektedir

-Bakır Devri: M

Ö

3500/3000-2400

-Tunç Devri: M

Ö

3000-1200

-Hititler Devri: M

Ö

1800-1200

-Frigler Devri:M

Ö

750-680

-Medler Devri: M

Ö

700’ler

-Pers Devri: M

Ö

540-333

-Helenistik Dönem: M

Ö

330-30

-Galat Çağı:M

Ö

280-25

-Romalılar Dönemi: M

Ö

30-M

S

395

-Bizans Dönemi: M

S

395-1400

Sayılan bu dönemlerin dışında Alişar’da Selçuklu ve Osmanlı izlerini görmemek mümkün değildir

Zaten araştırmacıların bulguları da bu yöndedir

Sonuç olarak diyebiliriz ki; Alişar (Ankuwa?) Kalkolitik Çağ, Tunç Devri, Hitit, Frig, Med, Pers, Hellenistik, Galat, Roma, Selçuklu ve Osmanlı izleri taşıyan Orta Anadolu’da, doğu batı ve kuzey güney geçişinde önemli bir yerleşim merkezidir

11-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye'de Ki Antik Kentler - Alişar Alişar Höyüğü bugün Yozgat İli Sarıkaya İlçesi Bağlıca (Hozman) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır Yerleşim alanı olarak Sorgun İlçesi Mansuroğlu Köyü Sarıkaya İlçesi Bağlıca (Hozman) Köyü sınırları içerisindedir İl merkezine 65 km uzaklıktadır Alişar orta büyüklükte bir yerleşim olup, Hititlerin başkenti Hattuşaş’ın (Boğazköy) 85 km kadar güneydoğusunda, Hattuşaş ve Eski Asur Ticaret kolonisi Kaniş’ in hemen hemen ortasında yer almaktadır Alişar Höyükte araştırmacıların en çok üzerinde durduğu konu, Asur tabletlerindeki (MÖ1750) Amkuwa yazısıdır Amkuwa tanımının daha Geç Hitit yazılı kaynaklarında Ankuwa olarak (13yy) bilindiği söylenmektedir Alişar’ın tabletlerde ve kaynaklarda geçen Ankuwa şehri olma olasılığı halen güncelliğini korumaktadır Alişar Höyüğü kazıları ilk kez 1927 – 1932 yılları arsında Chicago Üniversitesi’ ne bağlı olan Oriental Enstitüsü adına Hans Henning von der Osten tarafından yapılmıştır 1993-1994, 1998-1999 yıllarında Alişar Bölgesi projesi kapsamında Chicago Üniversitesinden Ronald Lee Gorny tarafından tekrar kazı çalışmaları yapılmıştır Yapılan kazı ve araştırmalar neticesinde, Alişar’ın Kalkolitik Çağdan Türk Devrine kadar aralıklı olarak yerleşim gördüğü tespit edilmiştir Alişar kronolojisi Anadolu’nun kronolojisinin çıkarılmasında büyük katkı sağlamıştır Tarihi Dönemlerde Alişar’da yerleşim izleri görülen dönemler Alişar’daki dönemler: -Kalkolitik Dönem a-Erken Kalkolitik: MÖ5500-4500 b-Orta Kalkolitik: MÖ4500-4000 Alişar’da Orta Kalkolitik sonlarına doğru ilk yerleşim izlerine rastlanmaya başlanmıştır c-Geç Kalkolitik: MÖ4000-3500 Bu dönemde Alişar’daki yerleşimler devam etmektedir -Bakır Devri: MÖ3500/3000-2400 -Tunç Devri: MÖ3000-1200 -Hititler Devri: MÖ 1800-1200 -Frigler Devri:MÖ750-680 -Medler Devri: MÖ700’ler -Pers Devri: MÖ 540-333 -Helenistik Dönem: MÖ330-30 -Galat Çağı:MÖ280-25 -Romalılar Dönemi: MÖ30-MS395 -Bizans Dönemi: MS395-1400 Sayılan bu dönemlerin dışında Alişar’da Selçuklu ve Osmanlı izlerini görmemek mümkün değildir Zaten araştırmacıların bulguları da bu yöndedir Sonuç olarak diyebiliriz ki; Alişar (Ankuwa?) Kalkolitik Çağ, Tunç Devri, Hitit, Frig, Med, Pers, Hellenistik, Galat, Roma, Selçuklu ve Osmanlı izleri taşıyan Orta Anadolu’da, doğu batı ve kuzey güney geçişinde önemli bir yerleşim merkezidir