Hani≫Diyarbakır |
11-25-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Hani≫DiyarbakırHani Diyarbakır ilinin bir ilçesidir İlçenin asıl ismi Hini'dir Hini Zazaca´da Çeşme demektir Binhini çeşme altı bahçeleri meşhurdur Hini merkezdeki halkın % 90 ı Zaza'dır köylerinde Kürtçe ve Zazaca konuşulur Hini Zazalarin eski yerleşim yeridir İnanç bakımından da Zerdüştlük Yahudilik Hristiyanlık ve İslamiyetin izleri belirgin bir şekilde görülür Hini'nin en büyük ziyaretleri olan Salıkaf Cafer-i Tayyar Yatırı ve Seyyid Bedrettin ve Dımıştad yatırı´nin Sünni İslamın bölgeye gelmeden öncesi olduğu bilinmektedir Psikolojik tedavi için kulanılan Çaleycino vb Tarihçesi [değiştir] Kuruluş tarihi çok eski olan Hini ilçesi ile ilgili ilk bilgiler MÖ 8 yüzyılda başlar Urartu devleti ve Asurlular arasında önemli çatışmalara sahne olduğu bilinmektedir Daha sonra Nirbi'lerin yerleşim merkezi olan Hini'nin tarihçesi Diyarbakır merkezinin tarihçesiyle paraleldir 1875'te Palu'ya bağlı bir bucak olan Hini daha sonra Lice'ye bağlanmıştır Hini'de belediye 1878'de kurulmuştur Genel durum MÖ 1280 yılında Asur Hükümdarı I Salmanassar ile yaptıkları savaşta yenilerek dağılan Nirbi'lerin yerleşim merkezi olan Hini Cumhuriyet döneminde Lice'ye bağlı bir ilçe idi Daha sonra gelişerek ilçe oldu Denizden 1200 metre yüksekte dağlık bir bölge olan Hini Artuklulardan kalma Hatuniye Medresesi Ayn-Kebir Su Kaynağı Yasin Minaresi ve Cafer-i Tayyar Yatırı ile tarihi bir zenginliğe sahiptir Silvan'dan sonra nüfus yoğuluğu en çok olan ilçedir Kilometrekareye 63 kişi düşer Ayrıca 100 km'ye ortalama 4 köy düşer Köyler ilçenin kuzeyindeki küçük ova çevresinde toplanmıştır Dışarıya sattığı en önemli ürünler tahıl pamuk yaş ve kuru meyveler ile birlikte ayrıca ilçeden her yıl kereste satışı yapılmaktadır Dicle Nehri Hini'ye 18 km uzaklıktadır Ayrıca nehirde bolca alabalık yetiştirilmektedir Turistik yerleri Hatuniye Medresesi Sancar Şahin Validesi Zeynep Hanım tarafından 13 yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır Diyarbakır Ulu Camii Kesin olarak tarihi bilinmemekle beraber bir Selçuklu eseri olup 15 yüzyılda yapıldığı sanılmaktadırKızıl kilise olarak da bilinir Ulu Camii 1684 1779 1780 ve 1870 tarihlerinde tamir görmüştür Yakın zamanda camii avlusuna ŞURKAV tarafından kesme taşlardan yapılmış bir şadırvan inşa edilmiş ve bahçe düzenlemeleri yapılmıştır Aynkeris Şifalı Suyu İlçe merkezinden 2 km mesafededir sarılık hastalığına iyi geldiği sanılmaktadır Yıllık ziyaretçi sayısı 10000 kişi dolayındadır Koki Çayı Mesiresi İlçe merkezinden 8 km mesafededir Burada kaynayan suda bol miktarda alabalık bulunur Saniyede 6 m³ su akmaktadır Aynkebir Havuzu Aynkebir su havuzu Ulucami ile Hatuniye medresesi arasında bulunan büyük bir havuzdur Bu su Hini Dağının eteklerinde kaynar ve 9 kemerli bentlerden çıkarak bir havuz oluşturur Havuza 7 gözden su akmaktadır Akan su ile ilçenin tüm arazileri sulanmaktadır MÖ 2000 yılında Hüriler tarafından yapılmıştır Hini ilçesinin bağlı olduğu Diyarbakır merkez ilçeye olan uzaklığı 97 km dir Merkez Çarşı Derelli Zirve mahallesi olmak üzere ilçe merkezi 4 mahalleden ibarettir Hamra Şifalı Suyu Çocuk kızamık hastalığına iyi geldiğine inanılmaktadır Halk arasındaki bir inanışa göre İsa’nın Kral Abgar’a Havarisi Thomas’la gönderdiği mendil bu kuyuya düşmüştür Bu nedenle bu kuyunun suyu şifalı su olarak kabul edilir Şeyh Ahmed Efendi Türbesi 1823 yılında vefat eden Halidi Tarikatı’nın kurucusu Mevlana Halid Ziyâeddin Hazretleri'nin küçük oğlu Şehabeddin Ahmet’in mezarı bulunmaktadır Türbeyakın zamanda ŞURKAV tarafından restore edilmiştir |
|