Türkiye'de Yüzyilin En Önemli Olaylari ..

(1900-1919)
2 Mesrutiyet (23 Temmuz 1908)
Rumeli ordusunun 10 Temmuz 1908'de ayaklanmasi ve Istanbul'a dogru harekete geçeceginin ögrenilmesi üzerine Padisah Abdülhamit 2 Mesrutiyet'i ilan etti
31 Mart Vakasi (13 Nisan 1909)
Mesrutiyet'ten rahatsiz olan gericilerin Istanbul'da baslattigi ayaklanmayi bastirmak üzere Rumeli ordusu harekete geçti Ayaklanma girisimi bastirildi
Kandilli Rasathanesi (1911)
Rasathane-i Amire Mehmet Fatih Gökmen tarafindan Kandilli Rasathanesi kuruldu
Babiali Baskini (23 Ocak 1913)
Ittihatçilar tarafindan düzenlenen "Babiali Baskini" esnasinda Sadrazam Mahmut Sevket Pasa öldürülmüs olup, bir tür hükümet darbesi niteligindedir Bu olayla birlikte Ittihatçilar fiilen yönetimi ele geçirmistir
1 Dünya Savasi (1914-1918)
Avusturya veliahtinin Bosna'da ugradigi suikast sonucu baslayan 1 Dünya savasina Ingiltere, Fransa, Rusya, Italya, "Itilaf Devletleri" olarak, Almanya, Avusturya,Macaristan, Bulgaristan ve Osmanli Devleti "ittifak Devletleri" olarak katildilar 1918'de biten savas'tan Osmanli devleti teslim olmus, emperyalistlerin masasinda paylasilmis olarak çikti
Mondros Müterakesi (30 Ekim 1918)
Osmanli devletinin agir teslimiyet kosullarini kabul ettigi anlasma Bu mütareke ile Osmanli topraklari isgal güçlerince paylasilabilecek ve Osmanli ordusu fiilen dagitilacakti
Istanbul'un isgali (15 Mart 1919)
Istanbul'a Ingiliz askerleri tarafindan asker çikartildigi gün Meclisi Mebusan'da direnis yanlisi mebuslar ve bazi aydinlar tutuklandi Istanbul'un en kara günleri olarak tarihe geçti Padisah eli kolu bagli kaldi
Mustafa Kemal'in müfettislige atanmasi (30 Nisan 1919)
Mustafa Kemal, Anadolu'daki isyanlari ve Osmanli ordusunun tasviyesini yerinde izlemek amaciyla, Istanbul yetkilileri tarafindan "ordu müfettisligi"ne atandi Bu Mustafa Kemal'in uzun süredir bekledigi firsatti
Atatürk'ün Samsun'a çikisi (19 Mayis 1919)
16 Mayis 1919'da, Istanbul'dan tarihi "Bandirma Vapuru" ile hareket eden Mustafa Kemal ve beraberindekiler 19 Mayis'ta Samsun'a çiktilar Samsun'a çikis fiilen Kurtulus Savasi'nin basladigi gündü
Sultanahmet Mitingleri (23 Mayis 1919-13 Ocak 1920)
Izmir'in isgal edildiginin duyulmasiyla birlikte, basta Istanbul olmak üzere tüm yurtta derin infial uyandi Bunun üzerine Istanbul Sultanahmet Meydani'nda bir dizi protesto mitingi yapildiMitingleri "Karakol Cemiyeti" ve "Türk Ocaklari" organize ediyordu Bu mitinglerde Sair Mehmet Emin Yurdakul, Hamdullah Suphi Tanriöver, Halide Edip Adivar, Sükufe Nihal gibi hatipler konusmustur Sultanahmet mitingleri Anadolu direnisinin moral ve kadro kaynagi olmuslardir
Havza Genelgesi (28 Mayis 1919)
Mustafa Kemal Samsun'dan sonra Havza'ya geçerek, Kurtulus Savasinin ilk sinyali olan Havza Genelgesini yayinladi Bu genelge ile halkin isgale direnisi isteniyordu
Amasya Genelgesi (21 Haziran 1919)
Kurtulus savasinin ilke ve direnis kurumlarinin daha da netlestirildigi bu genelge ile "yurdun bütünlügü ve ulusun bagimsizligi" tehlikededir denilerek, derhal bir ulusal iradenin temsilcilerinin toplanmasi gerektigi belirtilmistir
Ilk Sosyalist Parti (22 Eylül 1919)
Türkiye'nin ilk legal sosyalist partisi Istanbul'da DrSefik Hüsnü Degmer ve Ethem Nejat tarafindan kuruldu
Balikesir Kongresi (28 Haziran 1919-10 Mart 1920)
Çesitli araliklarla 5 defa toplanan kongre, Hacim Muhittin Bey'in baskanliginda biraraya geldi Yunan isgaline karsi silahli direnis ve taktikleri konusuldu
Erzurum Kongresi (23 Temmuz 1919)
Kurtulus savasinin baslangicindaki ilk ulusal kongredir Kongrenin önemi gerekirse padisahliga ve Istanbul hükümetine ragmen ulusun kendi kaderini kendi eline almasinin vurgulanmasidir Kongreye yurdun çesitli yerlerinden 56 delege katilmistir
Sivas Kongresi (4 Eylül 1919)
Erzurum kongresine oranla daha genis bir katilimin saglandigi bu kongre ile "Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyetleri"nin mücadelesi ve birligi karar altina alinir
Heyeti Temsiliye'nin kurulmasi (7 Eylül 1919)
Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk cemiyetleri bünyesinde bütün direnisi kapsayacak merkezi bir örgüt kuruldu Bunun içinde koordinasyonu yürütecek yeni bir "Heyeti Temsiliye" seçildi
Antep'te Fransiz isgali (5 Kasim 1919)
Ingilizlerin yerini Fransiz isgal güçleri aldi
Kurtulus Savasi (1919-1922)
Türkiye'nin kurtulus mücadelesinin tarihi Bir dizi savas ve kongre sonucu olusan milli iradenin belirginlesmesi ve bunun sonucu düsmanlarin topraklarimizdan atilma süreci Ataürk'ün 19 Mayis'ta Samsun'a çikisiyla baslayan süreç 11 Eylül 1922'deki Mudanya Müterakesi ile ateskese kavustu 24 Temmuz 1923'te Lozan Anlasmasi ile de Sevr hükümleri paramparça edilerek, Türkiye'nin bagimsiz ve egemen bir devlet oldugu uluslararasi arenada tescil edilmistir
Misak-i Milli'nin kabulü (28 Ocak 1920)
Istanbul'da toplanan son Meclis-i Mebusanda, yurtsever "Felah-i Vatan" grubu ve Anadolu hareketine sempati ile bakan Ali Riza Pasa'nin girisimiyle gizli bir oturum yapildi ve burada "Misak-i Milli" (Milli And) kabul edildi Bu ayni zamanda Anadolu Hareketi'nin de programi oldu
Antep Savunmasi (1 Nisan 1920)
Antep'te Fransiz isgal güçlerine karsi kendiliginden direnis ve çatismalar basladi
Anadolu Ajansi'nin kurulmasi (6 Nisan 1920)
Kisaca AA olarak bilinen Anadolu Ajansi'nin görevi milli mücadele ile ilgili haberleri vermek ve savasin seyrini etkileyecek propaganda ile yalan haberleri önlemekti
TBBM'nin Açilisi (23 Nisan 1920)
Anadolu'da olusan direnis ve kongrelerden süzülerek gelen millet temsilcileri en sonunda daha üst bir iradenin organi olan TBMM'de toplandilar TBMM'nin açilisi ile artik siyasi irade fiilen Padisahtan ve Osmanli Meclis-i Mebusan'indan çikmis Anadolu'ya geçmis oluyordu TBMM Anadolu direnisinin karar mercii ve millet iradesinin somutlandigi yer oldu
Hiyanet-i Vataniye Kanunu (29 Nisan 1920)
TBMM'nin çikardigi ilk kanunlardan biri olup, "Vatana ihanet" suçu isleyenleri kapsamaktadir Cezasi en agir kanunlardandir
TKF Kuruldu (10 Eylül 1920)
Bakü'de Mustafa Suphi ve Ethem Nejat tarafindan Türkiye Komünist Firkasi kuruldu
Istiklal Madalyasi (29 Kasim 1920)
TBMM savasta yararlilik gösterenler için "Istiklal madalyasi ihdasi hakkinda kanun" çikardi
1Inönü Savasi (9-11 Ocak 1921)
Ismet Inönü komutasindaki birliklerin Bilecik-Eskisehir istikametinde Yunan kuvvetleriyle girdikleri çatismalarin adi Yunanlilar geri çekilmek zorunda kaldilar
Çerkez Ethem Vakasi (24 Ocak 1921)
Kurtulus Savasi esnasinda yöresel daginik birliklerin basinda çesitli kisiler vardi Bunlarin en ünlüsü ve etkilisi de Çerkes Ethem'di Kendisi "Umum Kuvayi Seyyare ve Kütahya Havalisi Komutani" sifati kullaniyordu Ancak zamanla direnisi merkezilestirmek ve kizisan savasta düzenli orduya geçmek zarureti dogdugunda Çerkez Ethem buna direndi Elindeki kuvvetlerle TBMM emrindeki düzenli orduyla çatismaya girdi Ancak Çerkez Ethem kuvvetleri daha fazla dayanamayarak, Simav yönü Demirci kasabasina dogru çekildiler Teslim olunmasi istendiginde Çerkez Ethem elindeki birliklerle birlikte Yunanlilara teslim oldular
Mustafa Suphi'nin katli (28-29 Ocak 1921)
TKP önde gelenleri basta Mustafa Suphi olmak üzere Türkiye'ye Kurtulus Savasina destek için geldiler Ne var ki, 28-29 Ocak gecesi Karadeniz'de bindikleri motor Teskilat-i Mahsusaci Yahya Kaptan tarafindan basilacak, Suphi ve arkadaslari Karadeniz'de bogularak öldürüleceklerdir Emri kimin verdigi bugün dahi tartisma konusudur
Istiklal Marsi (1 Mart 1921)
Kurtulus Savasi esnasinda baslayan milli mars arayisi önce bir güfte yarismasiyla neticelendi Mehmed Akif Ersoy'un güftesi büyük bir heyecanla kabul edildi Daha sonra açilan beste yarismasini Ali Rifat Bey'in (Çagatay) bestesi kazandi ve 1930'a kadar gündemde kaldi 1930'dan bugüne kadar kullandigimiz beste ise Osman Zeki Bey'e (Üngör) aittir
Koçgiri Ayaklanmasi (6 Mart 1921-17 Haziran 1921)
Sivas, Erzincan ve Tunceli yöresinde, adini ayaklanan Koçgiri asiretinden alan, 3,5 ay süren ayrilikçi ayaklanma Türk ordusu tarafindan bastirilmistir
Talat Pasa Öldürüldü (15 Mart 1921)
Ittihat Terakki'nin önde gelen liderlerinden Talat Pasa bir Ermeni komitaci tarafindan öldürüldü
2Inönü Savasi (23 Mart 1921)
Ikinci dalga Yunan saldirisina karsi yapilan direnme savasi Gögüs gögüse, süngü süngüye çarpisilmistir Atatürk bu savasla ilgili Ismet Inönü'ye çektigi telgrafta; "Siz orada yalniz düsmani degil, milletin makus talihini de yendiniz" demistir
Ankara Anlasmasi (20 Ekim 1921)
Ilk defa Misak-i Milli itilaf devletlerinden biri olan Fransa'ya kabul ettirilmis oldu
Sevr Anlasmasi (10 Agustos 1921)
Osmanli Devleti'ninFransa'nin Sevres kentinde imzaladigi ve isgal kosullarini kalici kilan ve topraklarinin paylasimina izin veren teslimiyet anlasmasi Bu anlasma ile isgal devletleri Osmanli topraklarini paylasiyor, Dogu Anadolu'da bagimsiz bir Kürdistan ile bagimsiz bir Ermenistan kurulmasi öngörülüyordu Ancak anlasma hukuken ve fiilen uygulanamadi ve Ankara Hükümeti bu anlasmayi imzalayanlari "Vatan Haini" ilan etti
Kemal Film (1922)
Ilk özel Türk film sirketi olan Kemal Film kuruldu
Istiklal Mahkemeleri (31 Ocak 1922)
Cumhuriyetin kurulus asamasinda adindan en çok söz ettiren kurumlar arasinda gelmektedir Aslinda kurulusu cumhuriyetin ilanindan önceye denk gelse de, cumhuriyetin "olaganüstü" kurumlari arasinda sayilmaktadirÜlkenin muhtelif yerlerinde olaganüstü yetkilerle donatilan bu mahkemelerde birçok asker kaçagi, casus, suikastçi, isyanci ve rejim muhalifi yargilanmis ve aralarinda idamlar da olmak üzere muhtelif agir cezalara çarptirilmislardir Bu mahkemelerdeki savci ve üyelerinin çogunun adinin "Ali" olmasindan dolayi "Dört Aliler Mahkemesi" olarak da anilmistir (Ali Çetinkaya, Kiliç Ali, Necip Ali Küçüka, Rize Milletvekili Ali) Istiklal mahkemeleri bugün dahi tartisilan ve en bilinen devrimci Cumhuriyet kurumlari arasindadir
Cemal Pasa öldürüldü (22 Temmuz 1922)
Ittihat Terakki önderlerinden Cemal Pasa bir Ermeni komitaci tarafindan öldürüldü
Baskomutanlik Meydan Savasi (26-30 Agustos 1922)
Bizzat Mustafa Kemal'in komutanliginda yapilan, "Dumlupinar Meydan Savasi" olarak da bilinen savas Türk kuvvetleri general Trikopis'in emrindeki Yunan kuvvetlerini perisan etmisti
Izmir'in kurtulusu (9 Eylül 1922)
Dumlupinar'dan sonra Ege'ye dogru hizla ilerleyen Türk Kuvvetleri Izmir'e girdiler Böylelikle Izmir Yunan isgalinden kurtarilmis oluyordu
Mudanya Müterakesi (11 Ekim 1922)
Türk-Yunan savasini sona erdiren ve Mudanya'da imzalanan anlasma Bu anlasma ayni zamanda fiilen Kurtulus Savasi'nin sonu anlamina da geliyordu
Saltanatin kaldirilmasi (1 Kasim 1922 )
Milli irade tümüyle TBMM'nin eline geçmis, padisah Vahidettin Ingilizler'in elinde kukla bir padisaha dönüsmüstü Bunun sonucunda artik son bagin da kesilip atilmasi gerekiyordu Bu nedenle TBMM aldigi bir kararla Saltanatin kaldirildigini bildirdi
Vahidettin Istanbul'dan ayrildi (17 Kasim 1922)
Son Osmanli padisahi Vahidettin, Malaya isimli Ingiliz zirhlisina binerek Istanbul'dan ayrilip, Malta'ya gitti
Atatürk evlendi (29 Ocak 1923)
Mustafa Kemal Atatürk, Izmir'in taninmis ailelerinden Usakizade Muammer Bey'in kizi Latife Hanim'la (Usakligil) evlendi Bu evlilik 2,5 yil sürecek ve 5 Agustos 1925'te bosanma ile sonuçlanacakti
Atesten Gömlek (1923)
Kurtulus savasini konu alan ilk film "Atesten Gömlek" çevrildi Yönetmenligini Muhsin Ertugrul'un yaptigi filmde Bedia Muvahhit ve Neyyire Neyir oynadilar
Mübadele (30 Ocak 1923)
Yunanistan'la imzalanan anlasma geregi Yunanistan'daki Türk ve Müslümanlarla Türkiye'deki Rumlarin karsilikli olarak degistirilmesi planlandi Mübadele anlasmasi 1 Mayis 1923'ten itibaren fiilen uygulanmaya basladi
Izmir Iktisat Kongresi (17 Subat-4 Mart 1923)
Cumhuriyetin ilk iktisat kongresi Izmir'de toplandi Bu kongrede serbest tesebbüsün tesvik edilmesi karara baglanirken, fiili politikada "Karma ekonomi"nin önemi üzerinde durulmustur
Lozan Konferansi (24 Temmuz 1923)
Isviçre'nin Lozan kentinde tertiplenen konferansa itilaf devletlerinin yanisira, bogazlara taraf olan ülkelerden temsilciler katilmistir Konferansa Türkiye savastan galip çikan bir ülke olarak katilmis, Ismet Inönü Disisleri Bakani sifati ile gelmistir Konferansa Istanbul hükümeti de katilmak istemisse de, Ankara hükümeti tarafindan reddedilmistir Bir süre ara verilen görüsmelere 23 Nisan 1923'te tekrar baslanmis olup, Türkiye Musul ve Hatay sorunu hariç birçok konuyu netlestirmis, Osmanli borçlarini ödemeyi kabul etmis, 12 adayi Italyan denetimine birakmis ve tüm dünyaya bagimsiz-egemen bir devlet oldugunu göstermistir Lozan anlasmasi ile 'Sevr' tarihin çöp sepetine gitmistir
CHF'nin Kurulusu (11 Eylül 1923)
Kurtulus Savasi'nin nüvelerini olusturan "Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyetleri"nin "Cumhuriyet Halk Firkasi" adi altinda bir çati altinda toplanmasi sonucu olusan Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu partisi Ilk genel baskani bizzat Mustafa Kemal Atatürk'tür "9 Umde"si(Sonradan "6 Ok"a dönüsmüstür) ilk siyasi programidir Cumhuriyetin siyasi kadrolari bu partiden yetismistir Uzun yillar "Tek Parti" olarak faaliyet göstermis, birçok Cumhuriyet devrimi ve atilimina önderlik etmistir Ilerleyen yillarda Cumhuriyet Halk Partisi adini almistir
Ankara Baskent (13 Ekim 1923)
Kurtulus Savasi sonrasi fiili merkez olan olan Ankara, artik resmen siyasi merkez kabul edildi Böylelikle yüzyillardir Istanbul'un elinde olan "Baskent"lik Ankara'ya geçiyordu
Cumhuriyetin Ilani (29 Ekim 1923)
Bir gece önceden Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaslari tarafindan bir yemek daveti esnasinda kararlastirilan Cumhuriyetin ilani TBMM'nin o günkü toplantisinda 1921 anayasasina eklenen madde ile "Türkiye devletinin sekli Cumhuriyettir" ibaresiyle karar altina alindi TBMM'nin o günkü oturumuna 158 milletvekili katilmis ve teklif oy birligiyle kabul edilmistir Cumhurbaskanligina ise gene oy birligiyle Mustafa Kemal Pasa seçilmistir
TBMM Baskanligi (1 Kasim 1923)
Cumhuriyet sonrasinin ilk TBMM baskanligina ise Fethi Okyar seçilmistir
'Resimli Ay' yayinlandi (1 Subat 1924)
Zekeriya Sertel tarafindan yayinlanan "Resimli Ay" yayin hayatina basladi Resimli Ay muhalif bir kimlikteydi
Hilafetin Kaldirilmasi (3 Mart 1924)
1922'de kaldirilan saltanattan sonra sira hilafetin kaldirilmasina gelmisti Ancak meclis içindeki kimi güçlerin bu konudaki farkli tutum alislari ve çelismeleri kararin alinmasini geciktirmis oldu Rauf Orbay, Adnan Adivar, Rafet Bele gibi ünlü isimler halife Abdülmecit Efendi'yi ziyaret ederek destek belirttiler O dönem için büyük olay Imam 3 Aga Han'in mektubu da hilafetin korunmasi tavsiyesi içeriyordu Bu mektubu yayinlayan Hüseyin Cahit Yalçin, Ahmet Cevdet ve Velid Ebüzziya gibi gazeteciler tutuklandi Bu olaylarin sonunda Urfa milletvekili Seyh Saffet Efendi ve 50 arkadasinin teklifiyle hilafet kaldirildi ve halife Abdülmecit Efendi apar topar yurtdisina çikartildi Böylelikle eski rejimin son kalintisi da temizlenmis oluyordu
Tevhid-i Tedrisat Kanunu (3 Mart 1924)
Milli Egitimde Birlik ilkesinin yerlestirildigi "Tevhid-i Tedrisat Kanunu" ile ders programlari ve teskilatlanma Milli Egitim Bakanligina baglaniyor ve cumhuriyetin ilkelerini "tek elden" yayacak bir anlayis benimseniyordu
Teskilat-i Esasiye Kanunu (20 Nisan 1924)
Cumhuriyet sonrasinin ilk anayasasi kabul edildi Devletin kurumlari ve iliskileri tarif edildi
150'likler sürgünde (1 Haziran 1924)
Lozan Baris görüsmeleri esnasinda Milli Mücadele aleyhine faaliyet gösterdikleri gerekçesiyle af kanunu disinda tutulan, 150'likler diye bilinen kisilerin listesi çikartildi Bu kisiler sürgüne gönderildiler 15 Haziran'da vatandasliktan çikartildilar Bunlar arasinda Ali Galip, Çerkez Ethem, Refik Halit Karay, Refi Cevat Ulunay, Riza Tevfik gibi isimler bulunuyordu
Türkiye Is Bankasi (26 Agustos 1924)
Yeni Türkiye ekonomisinin temel direklerinden Türkiye Is Bankasi kuruldu Ilk genel müdürlügüne o zaman iktisat vekili olan Mahmut Celal Bey,(Bayar) getirildi
Ziya Gökalp öldü (25 Ekim 1924)
Türk milliyetçiliginin fikir babasi ve sosyolog Ziya Gökalp öldü
Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi (17 Kasim 1924)
Cumnhuriyet döneminin ilk muhalefet partisi "Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi" bizzat CHF'nin önde gelenlerince kuruldu Bunlar arasinda Kazim Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Adnan Adivar, Refet Bele gibi isimler vardi
Ilk bacak güzeli (1925)
Ilk bacak güzeli seçimine 3 genç kiz katildi Enise isimli bir kolejli kiz birinci oldu
Seyh Sait Isyani (11 Subat 1925):
Bingöl'ün genç ilçesinde Seyh Sait önderliginde gerici ve ayrilikçi bir hareket basladi Ayaklanma Diyarbakir'a da siçradi Asilerle Cumhuriyet ordusu arasinda siddetli çatismalar meydana geldi
Takrir-i Sükun Kanunu (4 Mart 1925)
Hükümete 2 yil için olaganüstü yetkiler veren bu kanunla ayaklanmalarin bastirilmasi hedeflendi Yeni Istiklal Mahkemeleri kuruldu Yumusak giden süreç birden sertlesti ve içe kapandi
Seyh Sait'in Yakalanisi (12 Nisan 1925)
Ayaklanmanin elebasi Seyh Sait ve arkadaslari yakalandi Mahkemelerine 27 Mayis 1925'te baslandi ve 29 Haziran'da Diyarbakir Istiklal Mahkemesi Seyh Sait ve 46 yandasini ölüme mahkum etti
Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi Kapatildi (3 Haziran 1925)
Adnan Adivar, Rauf Orbay, Kazim Karabekir gibi muhaliflerin kurdugu Cumhuriyet Halk Partisi'den bagimsiz ilk siyaset olusumu Ankara Istiklal Mahkemesince "sakincali" bulunup, Takrir-i Sükun kanununa dayanilarak kapatildi Böylelikle 'tek parti' anlayisinin daha uzun süre terkedilmeyecegi anlasildi
Seyh Sait'in Idami (30 Haziran 1925)
Ölüm kararlari yerine getirildi
Sapka Kanunu (28 Kasim 1925)
Cumhuriyetin hedefleri arasinda, modern kilik kiyafet hedefleri de vardi Bunun için bizzat Atatürk'ün, halka gösterdigi örnekler birer birer kanunlasti Bunlar arasinda "Sapka Kanunu"da vardir Modernlesmenin bir simgesi olarak kabul edilmistir
Ilk Cumhuriyet Altini (5 Ekim 1925)
Ilk Cumhuriyet Altini Istanbul darphanesinde basildi
Tekke ve zaviyelerin kapatilmasi (30 Kasim 1925)
Tekke ve zaviyelerin kapatilmasi ve türbedarliktaki birtakim ünvanlarin yasaklanmasina dair kanun kabul edildi Böylelikle "gericilik merkezleri" olabilecek tekke ve zaviyeler kamu yasamindan uzaklastiriliyordu
Darülbedayi (1926)
Istanbul sehir tiyatrolarinin atasi "Darülbedayi" kurumlasti 1934'te ismi "Istanbul Sehir Tiyatrolari" olarak degisti
Iskilipli Atif Hoca'nin idami (4 Subat 1926)
"Frenk Mukallitligi ve Sapka" adli risalenin yazari Iskilipli Atif Hoca'nin idami Ankara Istiklal Mahkemesi kararina göre gerçeklestirildi
Medeni Kanunun Kabulü (17 Subat 1926)
Türk Medeni Kanunu kabul edildi Medeni nikah esasi resmen yürürlüge girdi Bu süreç kadinlar lehine bazi hukuki düzenlemeleri beraberinde getirdi
Tayyare Piyangosu (19 Nisan 1926)
Cumhuriyetin ilk "Tayyare Piyangosu" tertiplendi Ikramiye miktari 7500000 lira idi
Vahidettin öldü (15 Mayis 1926)
Son Osmanli padisahi VI Mehmet Vahidettin San Remo'da vefat etti
Musul Sorunu (5 Haziran 1926)
Musul vilayeti Misak-i Milli'ye göre önceleri Türkiye sinirlarindaydi Ancak Mudanya Mütarekesi imzalandiginda Musul halen Ingiliz isgalinde görünüyordu Sorun Lozan'da da çözülemeyince sonunda konuyu Milletler Cemiyeti'nin çözmesi kararlastirildi Milletler Cemiyeti'nin baglayici kararina göre Musul Irak topraklari içinde birakildi Türkiye sadece 25 yil boyunca Musul Petrolleri'nden %10 pay aldi
Izmir Suikasti (16 Haziran 1926)
Mustafa Kemal'in Izmir'e yapacagi seyahati firsat bilen eski ittihatçilar Atatürk'e karsi bir suikast hazirladilar Ziya Hursit ve adamlari Atatürk'e Gaffarzade Oteli yakininda silah ve bombalarla saldiracaklardi Ancak suikastçilerin Sakiz adasina kaçmasini saglayacak motorcu Sevki korkuya kapilip, durumu Vali Kazim Dirik'e bildirecek ve aralirinda birçok ünlü ismin de bulundugu suikastçiler tutuklanip, yargilanacaklardi Bunlarin önderleri idam edildi Böylelikle eski Ittihat Terakki geleneginin son kadrolariyla da hesaplasilmis oluyordu
Kabotaj Kanunu (1 Temmuz 1926)
Türk deniz tasimaciligindaki hükümranlik haklarini düzenleyen kanun onaylandi
Ilk seker fabrikasi (26 Kasim 1926)
Türkiye'nin ilk seker fabrikasi Alpullu faaliyetine basladi
Istiklal Mahkemelerinin Kapatilmasi(7 Mart 1927)
Istiklal Mahkemeleri kapatildi
Mustafa Kemal Istanbul'da (1 Temmuz 1927)
Mustafa Kemal Atatürk, 8 yil sonra Istanbul'a döndü ve Dolmabahçe Sarayi'na yerlesti
Nutuk/Söylev (15-20 Ekim 1927)
Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyet Halk Partisi 2 Büyük Kongre'sinde Büyük Nutkunu (Söylev) okudu Nutuk, Türk Kurtulus savasinin gün gün degerlendirilmesini ve temel ilkelerini kapsiyordu
Komünist Tevkifati (25 Ekim 1927)
Basinda Sefik Hüsnü Degmer ve Vedat Nedim Tör'ün bulundugu gizli TKP örgütlenmesine yönelik tutuklamalar yapildi
Ilk nüfus sayimi (28 Ekim 1927)
Cumhuriyetin ilk nüfus sayimi yapildi Bu tarihteki nüfusumuz 13648270 olarak saptandi
Süreyya Opereti (15 Haz 1928)
Dönemin en çok tutulan opereti sahneye kondu
Havuz Yavuz Davasi (16 Nisan 1928)
Türkiye'nin bilinen ilk yolsuzluk davasi basladi Yavuz zirhlisinin onariminda yolsuzluk yapildigi iddiasiyla eski bahriye naziri Ihsan Bey, 2 yil 2 ay hapse mahkum oldu
"Putlari Yikiyoruz" (1929)
Türk edebiyatinda ilk kusak çatismasi Resimli Ay dergisinde Nazim Hikmet tarafindan baslatildi
Ankara Palas Oteli Açildi (17 Nisan 1928)
Ünlü Cumhuriyet balolarinin verildigi ve Ankara'daki Cumhuriyet elitlerinin ugrak yeri Ankara Palas Oteli hizmete açildi Ankara Palas Cumhuriyetin simgelerinden biri olmustur
Harf Devrimi (1 Kasim 1928)
Cumhuriyetin en önemli adimlarindan biri olan Arap Harflerinin terkedilmesi 1353 sayili "Türk Harflerinin kabul ve tetkiki hakkindaki kanun"la yürürlüge girdi 1926'da baslayan çalismalar böylelikle resmilesiyor, kademeli olarak yeni kusak ve devlet yazismalari latin harfleriyle yapiliyordu
Türk Dil Kurumu kuruldu (11 Kasim 1928)
Yeni dil çabalarina paralel Türk Dil Kurumu bizzat Atatürk'ün katkilariyla kuruldu
Ilk Türkiye Güzeli (1929)
Feriha Tevfik Hanim, Cumhuriyet Gazetesi tarafindan tertiplenen ilk güzellik yarismasinin birincisi oldu
Troçki Istanbul'da (12 subat 1929)
Sovyetler Birligi eski Disisleri Halk Komiseri Leon Troçki, Stalin'in emriyle sürgün edilerek Istanbul'a geldi Troçki Büyükada'ya yerlesti
Bekarlik vergisi (18 Mart 1929)
Yozgat Milletvekili Süleyman Sirri Bey tarafindan "Bekarlik Vergisi" önerildi Amaç evlilik ve çocuk sahibi olmanin özendirilmesiydi
Yerli Mallari Haftasi (25 Aralik 1929)
Bir kanunla "Milli Tasarruf Günü" kabul edilen bu gün ondan sonra "Yerli Mallari Haftasi" olarak anilacakti Uzun yillar Cumhuriyet kusaklarinca benimsendi Simgesi "kumbara" oldu

A l m a n a k 2 0 0 0
Türkiye'de Yüzyilin en önemli olaylari:
(1930-1939)
Merkez Bankasi kuruldu (11 Haziran 1930)
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasi kuruldu
Serbest Cumhuriyet Firkasi (12 Agustos 1930)
Ikinci demokrasi denemesi olarak Fethi Okyar baskanliginda "Serbest Cumhuriyet Firkasi" kuruldu
Agri Ayaklanmasi (7-14 Eylül 1930)
Agri'da baslayan ayrilikçi kürt isyani bastirildi
SCF'ini feshi (17 Kasim 1930)
Ömrü 4 ay süren Serbest Cumhuriyet Firkasi ülkede demokrasi için henüz sartlarin olusmadigi gözönüne alinarak, kendi kendini feshetti
Menemen Olayi (23 Aralik 1930)
Izmir'in Menemen ilçesinde Naksibendi tarikatina bagli Dervis Mehmedi tarafindan gerici bir ayaklanma tertiplendi Bir manga askeriyle gericilerin üzerine yürüyen astegmen Mustafa Fehmi Kubilay sehit edildi Basi bir kaziga geçirilerek caddelerde dolastirildi Isyan, askeri birliklerce hemen bastirildi Dervis Mehmedi ve arkadaslari öldürüldü Yakalanan digerleri Orgeneral Mustafa Muglali baskanligindaki mahkemede ayrica ölüm cezasina çarptirilmistir
Ilk müstehcen Nesriyat davasi (10 Agustos 1931)
Vala Nurettin'in Aksam Gazetesinde tefrika edilen "Rahipler ve Rahibeler Arasinda" romanindan dolayi dava açildi
Vecihi Hürkus'un çabalari (1931)
Türk tayyareciliginin babasi olarak tayyaresiyle birlikte yurt gezilerine çikarak havaciligi sevdirmeye çalismis, konferanslar vermistir Sivil havaciliga katkilariyla tarihe geçmistir
Kadro Hareketi (Ocak 1932)
Türkiye Cumhuriyeti tarihinini en parlak aydin atilimlarindan Kadro Dergisi çikti Kadro Dergisi Cumhuriyetin en güzide aydinlarini çevresine toplamis ve bir "medeniyet" projesi olusturmaya çalismisti Kuruculari arasinda Sevket Süreyya Aydemir, Burhan Asaf Belge, Yakup Kadri Karaosanoglu, Vedat Nedim Tör, Firüzan Hüsrev Tökin gibi aydinlar vardi Ocak 1935'te kapatilmistir
Halkevleri kuruldu (19 Subat 1932)
Cumhuriyet kusaklarinin egitiminde ve kültürel hayatinda önemli rol oynayan halkevleri kuruldu
Ezanin Türkçe okunmasi (18 Temmuz 1932)
Ezanin Türkçe okunmasina baslandi
Türkiye, Milletler Cemiyeti'nde (18 Temmuz 1932)
Türkiye Milletler Cemiyeti'ne kabul edildi
Keriman Halis Dünya Güzeli (31 Temmuz 1932)
Belçika'daki Dünya Güzellik Kraliçesi Yarismasini bir Türk kizi, Keriman Halis Ece seçildi
Yo Yo çilginligi (1932)
Dünyayi etkiliyen "Yo Yo" oyuncagi çilginligi Türkiye'yi de sardi Tahtakale dükkanlari sadece yoyo imal edip, satmakla mesgul oldu Belediye Kasim ayinda bu oyunun satisini yasaklamak zorunda kaldi
Vagon-Li Olayi (22 Subat 1933)
Fransiz Vagon-Li (Yatakli Vagonlar) sirketinde Türkçe konusan bir memuru müdürün azarlamasi üzerine çikan olaylarda sirketin acentasi tahrip edildi
Razgrad Olaylari (20 Nisan 1933)
17 Nisan günü Bulgaristan'in Razgrad sehrindeki Türk mezarligina yapilan saldirilar üzerine Istanbul'da MTTB büyük bir protesto gösterisi düzenledi
Üniversite reformu (1933)
Almanya'da Nazi teröründen kaçan Alman Bilim adamlari Türkiye'ye gelerek birçok fakülte, kürsü ve yeni bilimsel çalismanin baslangicina önayak oldular Bu dönemde Türkiye'de bilim büyük bir siçrama yapti Bu süreçte "Darülfünun" kapandi ve modern anlamda "üniversite" kanunlasti
"Lüküs Hayat" Opereti (1933)
Kusaklarin hafizasina yer edecek "Lüküs Hayat" opereti Ilk defa Ses Tiyatrosu'nda Avni Dilligil tarafindan sahneye kondu
Cumhuriyetin 10 Yili (29 Ekim 1933)
Cumhuriyetin 10 Yili büyük coskuyla kutlandi "10 Yil Marsi" halen söylenmektedir
"Leblebici Horhor" (1934)
Bir Türk filmi ilk defa ödül aldi Muhsin Ertugrul'un çektigi ve senaryosunu Mümtaz Osman takma adiyla Nazim Hikmet'in yazdigi "Leblebici Horhor" 1934 2Venedik Film Festivali'nde Türkiye'ye ilk uluslararasi ödülü getirdi
Sah Pehlevi Türkiye'de (10 Haziran-6 Temmuz)
Iran sahi Riza Pehlevi Türkiye'ye geldi
Lakap ve ünvanlarin kaldirilmasi (26 Kasim 1934)
Efendi, Bey, Pasa gibi lakaplarin kullanilamayacagi karar baglandi Soyadi kanunu düzenlendi
Bazi kisvelerin giyilemeyecegine dair kanun (3 Aralik 1934)
Ibadet durumlari hariç bazi kisvelerin giyilemeyecegine dair kanun karara baglandi
Türk Kadinina Milletvekilli seçme ve seçilme hakki (5 Aralik 1934)
Ismet Inönü ve 191 arkadasinin önermesiyle Türk kadina milletvekili seçme ve seçilme hakki verildi Bu kanun sonrasi 8 Subat 1935'te yapilan seçimlerde ilk olarak 18 kadin milletvekili TBMM'ye girdi
Türk Tarih Kurumunun kurulmasi (1935)
Türk tarihinin incelenmesinde ilk bilimsel kurum olan Türk Tarih Kurumu kuruldu
"Batakli Damin Kizi Aysel" (1935)
Türkiye'de ilk köy filmi sayilan "Batakli Damin Kizi Aysel" çekildi ve gösterime girdi Muhsin Ertugrul'un yönettigi filmde Cahide Sonku ve Talat Artemel basrolleri oynadilar
Atatürk'e Suikast Plani (21 Agustos 1935)
Suriye'den Ataürk'e suikast yapmak üzere gizlice giris yapan 5 kisi yakalandi Olaya Urfa milletvekili Ali Saip Ursavas'in da dahil oldugu anlasildi Suikasti Çerkez Ethem ve yandaslarinin planladigi ortaya çikti
Mason Faaliyeti durdu (10 Ekim 1935)
Hükümetten gelen telkinler üzerine Türkiye'de faaliyet gösteren Mason Localari faliyetlerine ara verdiler
Montrö Sözlesmesi (20 Temmuz 1936)
Sözlesme Bogazlarin hukuki statüsünün düzenlenmesine yönelik imzalandi Böylelikle bogazlardan taraf ülke gemilerinin geçisi kurallara baglandi
Cumhuriyet Halk Partisi'nin Alti Oku (5 Subat 1937)
Yapilan Anayasa degisikligi ile Cumhuriyet Halk Partisi'nin 6 Oku, Türkiye Cumhuriyeti devletinin nitelikleri haline geldi Böylelikle Parti/Devlet bütünlesmesi anayasal bir hale geldi
Dersim Isyani (21 Mart-22 Ekim 1937)
Dersim bölgesinde merkezi otoriteye isyan hareketi basladi 6 aydan fazla süren isyan hareketi oldukça kanli sonuçlara yol açti Sonunda isyan bastirilirken 58 isyanci yargilandi Bunlarin 11'i idama mahkum oldu
Ilk Travesti (1937)
Izmir'li doktor Kamil Bey'in kadin kiligindaki fotograflari basinda yeraldi
Harpokulu Davasi (29 Mart 1938)
Askeri isyana tesvik ve komünizm propagandasi yapmaktan Nazim Hikmet 15 yil agir hapse mahkum oldu
150'liklerin affi (29 Mayis 1938)
150'likler diye bilinen ve vatana ihanetle suçlanmis çesitli kisilerin affi Cumhuriyetin 15 Yili dolayisiyla af kanunu kapsamina alindi
Hatay'in Bagimsizligi (2 Eylül 1938)
Suriye ve Fransa ile sorun olan Hatay ilinin bagimsizligi ilan edildi Cumhurbaskanligina Tayfur Sökmen seçildi 29 Haziran 1938'de de Hatay Türkiye'ye katilma karari aldi
Atatürk'ün Ölümü (10 Kasim 1938)
Cumhuriyetin kurucusu ve "Büyük Önder" Mustafa Kemal Atatürk 09:05'te Dolmabahçe Sarayi'nda vefat etti
Ismet Inönü Cumhurbaskani (11 Kasim 1938)
Atatürk'ün ölümü üzerine "Ikinci Adam" Ismet Inönü oybirligiyle Cumhurbaskanligina seçildi
Inönü "Milli Sef" (26 Aralik 1938)
Cumhuriyet Halk Partisi Olaganüstü Kurultayi'nda Ismet Inönü'ye "Degismez Genel Baskan" ünvani verildi Ayrica "Milli Sef" olarak anildi
Ekrem Köning Olayi (Ocak 1939)
Türkiye Cumhuriyeti'nin adini sahte belgeler kullanarak zora sokan Ekrem Köning'in dolaplarini ortaya çikaran mahkemedir Köning Kanada'dan Türkiye için 50 uçak alinacakmis gibi gösterip, bu uçaklari Ispanyol milliyetçilerine satmisti
Hatay Türkiye'de (7 Temmuz 1939)
Daha önce Türkiye'ye katilma karari alan Hatay Devleti, fiilen Türkiye'nin ili oldu
Erzincan Depremi (27 Aralik 1939)
Erzincan ve çevresinde meydana gelen 8 siddetindeki depremde binlerce ev yikilirken, 33000 kisi öldü
Afrodit'e Müstehcenlik Davasi (10 Ocak 1940)
Fransiz yazar Pierre Louys'un "Afrodit" isimli romanina müstehcenlikten dava açildi Türkçeye Nasuhi Baydar'in çevirdigi ve Semih Lütfi Erciyas'in bastigi kitap uzun ve münakasali durusmalardan sonra aklandi
Dünya Klasikleri Türkçe'de (1940)
Milli Egitim Bakani Hasan Ali Yücel'in tesvigi ve tercüme bürosunun gayretleriyle bugüne kadar en büyük kültür olaylarindan kabul edilen "MEB Dünya Klasikleri" Türkçeye kazandirildi
Köy Enstitüleri Kanunu (17 Nisan 1940)
Cumhuriyet tarihinin en önemli egitim hamleleri arasinda yeralan Köy Enstitülerinin kurulmasi kanunlasarak yürürlüge girdi Enstitüler 1954'te kapatildi
Türk-Alman Pakti (18 Haziran 1941)
Türk-Alman saldirmazlik pakti imzalandi
Refah Faciasi (23 Haziran 1941)
2 Dünya Savasi baslamadan Ingiltere'ye siparis edilen 4 denizalti ve 4 muhripi teslim almak için yola çikan Refah Silebi batirildi Mersin Limanindan Misir'in Iskenderiye Limanina giderken gece vakti atilan bir torpido sonucu gemi sulara gömüldü Gemide yaklasik 150 kadar mürettebat bulunmaktaydi
Varlik Vergisi (11 Kasim 1941)
Özellikle gayrimüslüm ticaret erbabini hedefleyen "varlik vergisi" kanunu çikartildi Uygulama 1,5 yil sürdü Ödeme yapmayanlar çalisma kamplarina gönderildi
Von Papen'e Suikast(1942)
Almanya'nin Türkiye Büyükelçisi Von Papen'e Ankara'da bir suikast girisiminde bulunuldu
Atilay Denizaltisi (14 Temmuz 1942)
Atilay denizaltimiz batti 90 denizciyi kaybettik
Roosevelt-Inönü-Churchill bulusmasi (7 Aralik 1943)
Amerikan baskani Roosevelt, Ingiltere basbakani Churchill ve Türkiye'yi temsilen Ismet Inönü Kahire'de bulustular 2 Dünya Savasinin gidisati üzerine konustular
Irkçi-Turanci Davasi (7 Eylül 1944)
Aralarinda Reha Oguz Türkkan, Fethi Tevetoglu, Nihal Atsiz, Zeki Velidi Togan ve Alpaslan Türkes gibi isimlerin bulundugu "Irkçi-Turancilar Davasi" basladi
Almanya'ya savas (23 Subat 1945)
Türkiye Almanya'ya kagit üzerinde savas ilan etti
Tan Olayi (4 Aralik 1945)
Dönemin en taninmis ve sol egilimli gazetelerinden "Tan" gazetesi ve matbaasi kiskirtma sonucu ögrencilerce basildi Gazete ve matbaa tahrip edildi
Demokrat Parti kuruldu (7 Ocak 1946)
Celal Bayar ve Adnan Menderes gibi isimlerden olusan bir grup Cumhuriyet Halk Partisi'den ayrilarak, Demokrat Parti'yi kurdular
Missouri Istanbul'da (5 Nisan 1946)
ABD Donanmasina ait Missouri savas gemisi Istanbul'a geldi Gemi, Amerika'da ölen elçimiz Münir Ertegün'ün tabutunu tasiyordu Bu ziyaret basit bir ziyaret olmayip, Türk-ABD iliskileri için jest olarak algilandi
Varto Depremi (31 Mayis 1946)
Varto'da meydana gelen depremde 3000 bina çöktü, 839 kisi öldü
Ilk Çok Partili Seçimler (21 Temmuz 1946)
Cumhuriyet tarihinin ilk muhalefet partili seçimi yapildi Cumhuriyet Halk Partisi 396, DP 61 milletvekili çikardi
ABD Yardimi (12 Mart 1947)
Cumhuriyet tarihi içinde ilk ABD yardimi gündeme geldi Böylelikle daha sonra ABD ile gelisecek iliskilerin temeli o günlerde atildi
Kazim Karabekir öldü (25 Ocak 1948)
Kurtulus Savasi komutanlarindan Kazim Karabekir öldü
Türkiye OECD'de (3 Nisan 1948)
Türkiye Avrupa Ekonomik Isbirligi'ne katildi
Türkiye Avrupa Konseyinde (5 Mayis 1949)
Türkiye Avrupa Konseyine katildi

Türkiye'de Yüzyilin en önemli olaylari:
(1950-1959)
Muglali Davasi (2 Mart 1950)
Orgeneral Mustafa Muglali idama mahkum oldu Cezasi sonra müebbete çevrildi Karara gerekçe olan olay Van'in Özalp ilçesinde 33 köylünün öldürülmesiydi
Maresal Çakmak öldü (10 Nisan 1950)
Kurtulus Savasi komutanlarindan Maresal Fevzi Çakmak öldü
DP Iktidari ve Seçimler (14 Mayis 1950)
O güne kadarki Cumhuriyet Halk Partisi'nin tek parti iktidarina seçimler yoluyla son verildi "Yeter, söz milletindir!" siariyla yola çikan Demokrat Parti 14 Mayis'taki seçimlerde 396 milletvekili çikartarak tek basina iktidar oldu Cumhuriyet Halk Partisi 68 milletvekili çikartabildi Celal Bayar Cmhurbaskani, Adnan Menderes Basbakan oldu Böylelikle yeni bir dönem basliyordu
Arapça Ezan okunmasi (16 Haziran 1950)
DP iktidarinin ilk icraatlarindan birisi Türkçe okunan ezanin tekrar Arapça okunmasini saglamak oldu
Ilk Dördüzler (22 Temmuz 1950)
Türkiye'nin ilk dördüzleri Izmir'de dogdu Adlari Hürriyet, Adalet, Uhuvvat ve Müsavat kondu
Türk Tugayi Kore'de (17 Ekim 1950)
Meclise danisilmadan ABD ile kurulan iliskiler neticesi ilk Türk Tugayi Kore'ye gönderildi
Halkevleri kapatildi (8 Agustos 1951)
Cumhuriyetin en önemli sosyal kurumlarindan halk evleri DP iktidari tarafindan kapatildi
TKP Tevkifati (26 Ekim 1951)
Illegal TKP'ye yönelik büyük çapta tevkifat yapildi Tutuklananlar arasinda Zeki Bastimar, Mihri Belli, gibi taninmis isimler vardi
Din Dersleri (4 Kasim 1951)
Ilkokullarin ders programlarina din dersi alindi
"Kanun Namina" (1952)
Ömer Lütfü Akad'in "Kanun Namina" filmi Türk sinemasinin en basarili filmi sayildi Gerçek bir cinayetten yola çikan film'de Ayhan Isik devlesmisti
NATO üyeligi (18 Subat 1952)
Türkiye Kuzey Atlantik Assamblesi'ne (NATO) üye oldu Bunun neticesi olarak topraklarimiza ABD askeri üsleri kurulmaya baslandi
Günseli Basar Avrupa Güzeli (20 Agustos 1952)
Avrupa güzellik yarismasini bir Türk kizi Günseli Basar kazandi
Ilk renkli film "Halici Kiz" (1953)
Türk sinema tarihinin ilk renkli filmi "Halici Kiz" gösterime girdi Film Yapi Kredi ve Dogan Kardes destegiyle, Muhsin Ertugrul tarafindan çekildi Vedat Nedim Tör senaryosunu yazdi
Dumlupinar Faciasi (4 Nisan 1953)
Deniz Kuvvetlerimizin Dumlupinar denizaltisi, Çanakkkale Bogazi'nda Naboland isimli Isveç silebiyle çarpisti 88 denizci diri diri sulara gömüldü
Insan Haklari Sözlesmesi (20 Mart 1954)
Türkiye Avrupa Insan Haklari Sözlesmesine imza atti
6-7 Eylül Olaylari (6-7 Eylül 1955)
Selanik'te Atatürk'ün evine bomba atildigi söylentileri üzerine basta Rumlar olmak üzere, Ermeni ve Musevi azinliga yönelik saldirilar oldu Birçok bina ve isyeri tahrip edildi Sikiyönetim ilan edildi Olay komünistlerin üzerine yikildi 27 Mayis Ihtilali sonrasi, olaylarin DP tarafindan tertiplendigi iddiasiyla Yassiada Mahkemesi tarafindan yargilanan yöneticiler çesitli cezalara çarptirildi
Genel Seçimler (27 Ekim 1957)
Genel seçimler yapildi Demokrat parti %48 oyla iktidarini korurken, muhalefet %52 oy aldi Seçimlere hile karistigi iddialari ortaya atildi
Üsküdar Vapuru Faciasi (1 Mart 1958)
Üsküdar Vapuru Izmit körfezinde firtina sonucu alabora oldu Içindeki okul ögrencileri boguldu
Vatan Cephesi (12 Ekim 1958)
DP iktidari ülkede demokratiklesmeyi saglamak iddiasiyla gelmis, ancak uygulamasiyla ülkede cephelesmeyi arttirmis, kendi disindaki siyasi güçleri tasfiye etmeye çalismisti Bu uygulamalardan birisi de "Vatan Cephesi" adiyla yapilan uygulamadir Cumhuriyet Halk Partisi'ye karsi kisileri ancak vatansever gören bu anlayis neticesi, radyolarda isim listeleri yayinlanmaya baslandi
Yahya Kemal Öldü (1 Kasim 1958)
Sair Yahya Kemal Beyatli öldü
Menderes'in uçagi düstü(17 Subat 1959)
DP Genel Baskani ve Basbakan Adnan Menderes'i Londra'ya götüren uçak düstü 14 kisi öldü Adnan Menderes sag olarak kurtuldu
Usak Olaylari (7 Mayis 1959)
Cumhuriyet Halk Partisi genel baskani Ismet Inönü, Usak'ta DP'li bir grup tarafindan saldiriya ugradi Tansiyon daha da gerginlesti

A l m a n a k 2 0 0 0
Türkiye'de Yüzyilin en önemli olaylari:
(1960-1969)
Tahkikat Komisyonu (18 Nisan 1960)
DP iktidarinin sonunu getiren en önemli olaylardandir DP iktidari TBMM'de kendi milletvekillerine olaganüstü yetkiler veren ve Cumhuriyet Halk Partisi'yi kapatmayi hedefleyen "tahkikat komisyonlari"ni gündeme getirdi Ismet Inönü, bunun üzerine DP'liler için ünlü sözü, "Sizi ben bile kurtaramam"i sarfetmistir
555 K Olaylari (5 Mayis 1960)
Ankara Kizilay'da ögrencilerin DP iktidarini protesto gösterileri Ayni olaylar esnasinda Adnan Menderes'te saldiriya ugramistir Bu olaylar DP iktidarinin sonunu getiren olaylar arasindadir
Harp Okulu Yürüyüsü ((21 Mayis 1960)
Ankara'da Harp Okulu Ögrencilerinin DP aleyhine gösterileri
27 Mayis Ihtilali (27 Mayis 1960)
Türk Silahli Kuvvetleri DP iktidarini devirerek, yönetimi fiilen eline aldi Cumhuriyet tarihinin en önemli dönemeçleri arasinda olan bu olayla 10 yillik demokrasi denemesi son buluyordu Celal Bayar, Adnan Menderes ve DP ileri gelenleri tutuklandilar Halk bu olayi sevinçle karsiladi Orduya sevgi tezahüratlarinda bulunuldu Cemal Gürsel Devlet Baskanligina getirildi
MBK Kuruldu (12 Haziran 1960)
TBMM'nin yetkileri feshedildi, anayasanin bazi maddeleri geçersiz sayildi Onun yerine Milli Birlik Komitesi tüm yetkiyi eline aldi 38 üyeden olusan MBK fiilen ülkeyi yönetmeye basladi
Yassiada Yargilamalari basladi (14 Ekim 1960)
DP'li yöneticilerin yargilandigi Yassiada mahkemesi basladi Bu mahkemeler 203 celse sürmüs olup, 529 sanik, 1063 tanik dinlenmistir 15 kisi ölüm cezasi, 31 kisi müebbet hapis, 418 kisi muhtelif cezalar almis, 123 kisi ise beraat etmistir MBK, 15 ölüm cezasindan 4'ünü onaylamamis, Celal Bayar'in cezasi yasindan dolayi hapse çevrilmis, Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüstü Zorlu'nun idamlari ise onaylamistir
14'ler Olayi (15 Kasim 1960)
Milli Birlik Komitesi içinde çeliskiler artmis ve bunun sonucunda 14 subay ordudan uzaklastirilarak, yurtdisina "müsavirlik" adi altinda sürgüne gönderildiler Bu subaylar arasinda Alpaslan Türkes, Orhan Kabibay, Orhan Erkanli, Münir Köseoglu, Mustafa Kaplan, Muzaffer Karan, Sefik Soyuyüce, Fazil Akkoyunlu, Rifat Baykal, Dündar Taser ve Numan Esin vardi
Yeni Anayasa'nin kabulu (9 Temmuz 1961)
Halk oyuna sunulan yeni anayasa %65 evet, %35 hayir oraniyla kabul edilmistir Bu anayasa cumhuriyetin en demokratik ve özgürlükleri genisleten anayasasi olarak bilinmektedir
Idamlar uygulandi (16-17 Eylül 1961)
Yassiada Durusmalari sonucu idama mahkum edilen Hasan Polatkan ve Fatin Rüstü Zorlu Imrali adasinda idam edildiler Ertesi gün de Adnan Menderes idam edildi Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir basbakan idam ediliyordu
22 Subat Olayi (22 Subat 1962)
Ankara Harp Okulu komutani Albay Talat Aydemir ve arkadaslari hükümet darbesine kalkistilar Darbe bastirildi Katilan subaylar emekliye sevkedildiler ve hükümetle yapilan anlasmaya göre ceza görmediler Ancak darbeci egilimler ordu içinde güçlenmeye baslamisti
21-21 Mayis Olayi (20-21 Mayis 1963)
Talat Aydemir'in ikinci defa basarisiz darbe tesebbüsü Ilkinde affedilen Aydemir ve 7 arkadasi bu kez affedilmeyecek ve idam cezasina çarptirilacaklardi
Kibris Sorunu (21 Aralik 1963)
Öte yandan Kibris'ta EOKA planlari gündeme gelmisti Bunun üzerine Türk Jetleri ilk defa Kibris semalarinda göründüler
"Turist Ömer" tiplemesi (1964)
Türk sinemasinin en sevilen tiplemelerinden "Turist Ömer" karakteri dogdu Sadri Alisik'in canlandirdigi "Turist Ömer" dizisinin ilk filmi çekildi
Johnson Mektubu (4 Haziran 1964)
Türk hükümetinin Kibris'a müdehale karari almasi üzerine, ABD baskani Johnson Inönü'ye sert bir mektup gönderdi
Cengiz Topel Sehit (8 Agustos 1964)
Kibris'ta Rumlarin hücumu artinca Türk Jetleri askeri hedefleri bombalamaya basladi Pilot yüzbasi Cengiz Topel sehit oldu
Demirel AP Genel Baskani (29 Kasim 1964)
Süleyman Demirel Adalet Partisi Genel Baskanligini kazandi AP Kurultayinda Sadettin Bilgiç'i büyük farkla geçen Demirel genel baskan oldu
"Sevmek Zamani" (1965)
Türk sinemasinda bir dönüm noktasi kabul edilen Metin Erksan'in "Sevmek Zamani" gösterime girdi Basrollerde Sema Özcan ve Müsfik Kenter oynuyordu
Sinematek (1965)
Türk Sinematek Dernegi kuruldu Türk Sinemasina uzun yillar büyük hizmetler verecek olan dernek birçok etkinlige imza atti
AP Iktidar (10 Ekim 1965)
Genel seçim sonuçlari açiklandi Buna göre AP %529 oyla iktidar oldu
Çizgi kahramanlar sinemasi (1966)
Türk Sinemasinda çizgi roman kahramanlari dönemi basladi Bu türün en popüler örnegi Cüneyt Arkin'in oynadigi "Malkoçoglu" oldu Onu Kartal Tibet'li "Tarkan" izledi
Erzurum Depremi (19 Agustos 1966)
Erzurum, Bingöl, Mus çevresinde meydana gelen depremde 2500 ölü var
Ortanin Solu (24 Eylül 1966)
Cumhuriyet Halk Partisi genel Baskani Ismet Inönü sonradan çok tartisilacak olan "ortanin solu" kavramini Istanbul Il Kongresi'nde açikladi Cumhuriyet Halk Partisi böylelikle merkez partisi kimliginden yavas yavas uzaklasmaya basladi
Anadolu Pop/Rock dogdu (1967)
Cem Karaca ve Apaslar 1967 Altin Mikrofon sarki yarismasinda "Emrah" adli parçayi seslendirerek, Türk popunda bir akimin ilk öncülerinden oldular
Anadol Otomobil (1 Ocak 1967)
Anadol marka ilk oto piyasaya çikti
Papa Türkiye'de (25 Temmuz 1967)
Papa 6Paul Türkiye'yi ziyaret etti
Maçta kavga 40 Ölü (17 Eylül 1967)
Kayseri'de oynanan Sivasspor-Kayserispor maçinda kavga çikti 40 ölü, 300 yarali var
Ögrenci Olaylari (11-12-13 Haziran 1968)
Ankara ve Istanbul'da boykot ve çatisma olaylari yogunlasti
6 Filo gösterileri (17 Temmuz 1968)
ABD 6 Filosunun Istanbul'a demirlemesi kanli olaylara sebep oldu
Kommer'in Arabasinin yakilmasi (6 Ocak 1968)
ABD büyükelçisi Robert Kommer'in arabasi ODTÜ bahçesinde yakildi
Kanli Pazar (16 Subat 1969)
Istanbul'da 6 Filoyu protesto eden gençlerin üzerine gericiler saldirdi 2 Ölü
Astronotlar Türkiye'de (Ekim 1969)
Aya ilk ayak basan Apollo mürettebatindan Neil Armstrong, Edwin Aldrin ve Michael Collins Türkiye'yi ziyaret ettiler
Yavuz jilet oluyor (18 Aralik 1969)
Sanli Yavuz zirhlisi sökülmek üzere MKE'ne satildi

A l m a n a k 2 0 0 0
Türkiye'de Yüzyilin en önemli olaylari:
(1970-1979)
Bogaz Köprüsünün temeli atildi (20 Subat 1970)
Istanbul Bogaz Köprüsü'nün temeli atildi
Arabesk doguyor (1970)
Orhan Gencebay'in "Bir Teselli Ver" plagi satis rekorlari kirdi Köyden kente göçün müzigi kabul edilen "Arabesk" akimi böylelikle dogmus oluyordu
15-16 Haziran (15-16 Haziran 1970)
Sendikalar kanununu protesto eden DISK'e bagli isçilerle güvenlik kuvvetleri çatisti Sikiyönetim ilan edildi
U-2 Skandali (21 Ekim 1970)
Sovyetlerle U-2 casus uçagi krizi yasandi
"Daglar Daglar" (1971)
Baris Manço'nun "Daglar Daglar" parçasi Türk Popunda yeni bir zirve yaratti Uzun süre listelerin basinda kaldi
12 Mart Muhtirasi (12 Mart 1971)
Türk Silahli Kuvvetleri 12 Mart'ta muhtira verdi Basbakan Demirel görevinden istifa etti 12 Mart'ta Türkiye'nin önemli dönemeç noktalarindan biri olup, tarihe daha çok baskilari ve iskenceleriyle geçmistir Ordu içindeki radikal subaylara karsi, statükocu subaylarin bir karsi-hamlesi olmustur
Erim Kabinesi (26 Mart 1971)
Kocaeli milletvekili Nihat Erim baskanliginda "teknisyenler kabinesi" kuruldu
Elrom kaçirildi (17 Mayis 1971)
Israil'in Istanbul Baskonsolosu Efraim Elrom, THKP-C militanlarinca kaçirildi ve öldürüldü
Kizildere Olayi (30 Mart 1971)
Deniz Gezmis, Yusuf Aslan ve Hüseyin Inan'in idamini engellemek isteyen THKP-C ve THKO militanlari Ünye radar üssünde görevli üç Ingiliz teknisyeni kaçirdi Tokat'in Niksar ilçesi, Kizildere köyünde güvenlik güçlerince kusatildilar Çatisma sonucu militanlarin biri hariç (Ertugrul Kürkçü), hepsi öldürüldü
Yüksel Menderes intihar etti (8 Mart 1972)
Adnan Menderes'in ogullarindan Yüksel Menderes intihar etti
"Girgir" Dergisi (1972)
Oguz Aral'in yönetimindeki "Girgir" dergisi Türk mizah dergiciliginde bir patlama yaparak 500 Bin tiraja ulasti
Denizler'in Idami (6 Mayis 1972)
Deniz Gezmis, Yusuf Aslan ve Hüseyin Inan'in idamlarinin infazi Ankara Cebeci Sivil Cezaevi'nde uygulandi
Cemal Kamaci sampiyon (1 Ekim 1972)
Cemal Kamaci 63,5 kiloda Avrupa Boks Sampiyonu oldu
Ismet Inönü Öldü (25 Aralik 1972)
Kurtulus Savasi komutanlarindan, eski Basbakan ve Cumhurbaskanlarindan ve Cumhuriyet Halk Partisi genel baskanligi yapan Ismet Inönü öldü
Bogaz Köprüsü açildi (26 Mart 1973)
Bogaz Köprüsü tamamlandi ve hizmete açildi
1973 Seçimleri (14 Ekim 1973)
12 Mart dönemi sonrasi ilk seçimler yapildi Cumhuriyet Halk Partisi 185, AP 149, MSP 48, CGP 13, MHP 3, TBP 1 milletvekili çikardilar Ardindan Cumhuriyet Halk Partisi-MSP hükümeti kuruldu
Cumhuriyet Halk Partisi-MSP Koalisyonu (26 Ocak 1974)
12 Mart sonrasinin ilk seçimli sivil hükümeti Cumhuriyet Halk Partisi-MSP koalisyonu kuruldu
Kibris Baris Harekati (20 Temmuz 1974)
Kibris'ta darbeci Nikos Sampson'un hareketi sonucu olusan fiili duruma karsi Türkiye adaya silahli kuvvetlerini çikartti Böylelikle Türkiye ilk defa Cumhuriyet döneminde bir askeri harekata kalkisiyordu Ayrica bölgesel bir güç oldugunun isaretlerini veriyordu
2 Kibris Harekati (14 Agustos 1974)
Yapilan diplomatik görüsmeler netice vermeyince, Türk ordusu tekrar harekete geçti ve adada ilerlemesini sürdürdü
Yilmaz Güney savci vurdu (14 Eylül 1974)
Türk Sinemasinin "Çirkin Kral"i Yilmaz Güney, Adana'nin Yumurtalik ilçesinde tartistigi yargiç Sefa Mutlu'yu vurarak öldürdü
Sezen Aksu olayi (1975)
Popta o güne degin adi hiç duyulmamis bir isim göze çarpti 1975'in yilbasi gecesi ilk kez TRT'ye çikan Sezen Aksu "Kusura Bakma", "Yasanmamis Yillar" isimli parçalariyla bir anda tanindi Ondan sonra "Minik Serçe" olarak popta kendi tarzini gelistirdi
Eurovizyon (1975)
O yillarda oldukça önemli bir yarisma olan Eurovizyon'da Semiha Yanki "Seninle Bir Dakika" ile sonuncu oldu
MC Hükümetleri (31 Mart 1975)
Türk siyasi hayatina "Milliyetçi Cephe Hükümetleri" olarak geçecek olan ilk hükümet kuruldu Ondan sonra ülkede cephelesme iyice artacak, Demirel 2 ayri MC hükümeti daha kuracaktir MC hükümetlerinin belkemigini AP, MSP, MHP ve CGP olusturacaktir
Diyarbakir'da deprem (6 Eylül 1975)
Diyarbakir'in, Lice, Kulp ve Hani ilçelerinde deprem 2384 kisi öldü, 8149 bina yikildi
Yahya Demirel'e tutuklama (28 Subat 1976)
AP Genel Baskani ve Basbakan Süleyman Demirel'in yegeni Yahya Demirel hakkindaki yolsuzluk iddialarindan dolayi tutuklandi
1 Mayis Katliami (1 Mayis 1977)
DISK'in Taksim meydaninda düzenledigi 1 Mayis Isçi Bayrami mitingine, toplantinin bitimine dogru ates açildi 34 kisi öldü, yüzlerce kisi yaralandi Olay "sol gruplar çatisti" diye gösterilse de, sonradan "Kontgerilla" ile izah edildi Bu olayla Türkiye'de sola yönelik kitle katliamlarinin pimi çekilmis oldu
Çigli Olayi (29 Mayis 1977)
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Baskani Bülent Ecevit'e Izmir-Çigli havaalaninda süpheli suikast girisimi Istanbul Belediye Baskani Ahmet Isvan ayagindan yaralandi
Cumhuriyet Halk Partisi Birinci Parti (6 Haziran 1977)
Seçim sonuçlari belli oldu Cumhuriyet Halk Partisi %414, AP %309 oy aldi
Sabahattin Savasman Olayi (24 Aralik 1974)
MIT Istihbaratçisi Sabahattin Savasman CIA adina casusluktan tutuklandi
2 MC iktidari devrildi (31 Aralik 1977)
Türkiye Cumhuriyetinin tarihinde ilk defa bir hükümet, gensoru ile devrilmis oldu
"Sürü" (1978)
Türk sinemasinin basyapitlarindan kabul edilen Zeki Ökten'in yönettigi, Yilmaz Güney'in senaryosunu yazdigi, Tarik Akan, Melike Demirag ve Tuncel Kurtiz'in rolleri paylastigi "Sürü" gösterime girdi
Ecevit Kabinesi (2 Ocak 1978)
Bülent Ecevit, AP'den devsirdigi 11 Bakanla birlikte kabine kurdu
16 Mart Katliami (16 Mart 1978)
Istanbul Üniversitesi önünde sol görüslü ögrencilerin üzerine bomba atildi 5 kisi öldü, 47 kisi yaralandi
Server Tanilli Felç (8 Nisan 1978)
Doç Server Tanilli evinin önünde ugradigi saldiri sonucu aldigi yaralar yüzünden felç oldu
Hamit Fendoglu'na bomba (17 Nisan 1978)
Malatya Belediye Baskani Hamit Fendoglu evine gönderilen bombali paketin patlamasi sonucu öldürüldü
Bedrettin Cömert öldürüldü (11 Temmuz 1978)
Hacettepe Üniversitesi ögretim üyelerinden Doç Bedrettin Cömert öldürüldü
7 TIP'li katledildi (9 Ekim 1978)
Ankara'da 7 TIP üyesi ögrenci kaldiklari evde katledildiler Katillerin "ülkücü komandolar" oldugu bildirildi
Karafakioglu öldürüldü (20 Ekim 1978)
ITÜ Elektrik Fakültesi Dekani Bedri Karafakioglu öldürüldü
Maras Katliami (23 Aralik 1978)
Kahramanmaras ilimizde, karsilikli olarak öldürülen kisilerin cenazeleri sonrasi, muhtelif provakasyonlar tertiplenmis, özellikle Alevilere yönelik kitle saldirilari düzenlenmistir Kundaktaki bebekler dahil, 33 kisi ölmüs, yüzlerce kisi yaralanmis, evler, dükkanlar yakilmisti
Abdi Ipekçi öldürüldü (1 Subat 1979)
Milliyet Gazetesi Genel Yayin Müdürü ve Basyazari Abdi Ipekçi öldürüldü
Ipekçi'nin katili yakalandi (10 Temmuz 1979)
Abdi Ipekçi'nin katili M Ali Agca yakalandi
Cevat Yurdakul öldürüldü (28 Eylül 1979)
Adana Emniyet Müdürü Cevat Yurdakul ülkücü katillerce öldürüldü
Agca Kaçirildi (25 Kasim 1979)
Abdi Ipekçi'nin katili Mehmet Ali Agca cezaevinden kaçirildi
Tütengil öldürüldü (7 Aralik 1979)
Iktisat Fakültesi ögretim üyesi, demokrat kimligiyle taninan Prof Cavit Orhan Tütengil öldürüldü

A l m a n a k 2 0 0 0
Türkiye'de Yüzyilin en önemli olaylari:
(1980-1989)
Çagri reddedildi (5 Ocak 1980)
AP genel baskani Süleyman Demirel, Cumhuriyet Halk Partisi genel baskani Bülent Ecevit'in teröre karsi isbirligi önerisini reddetti
Cumhurbaskani seçilemedi (23 Mart 1980)
Partiler bir isim üzerinde uzlasamadigi için yapilan turlarda Cumhurbaskani seçilemedi
Raki Yakalandi (1 Nisan 1980)
Ünlü dolandirici "Raki" (Güney Zobu) yakalandi
Ümit Kaftancioglu öldürüldü (11 Nisan 1980)
Yazar, TRT Yapimcisi Ümit Kaftancioglu öldürüldü
Gün Sazak öldürüldü (28 Mayis 1980)
MHP yöneticilerinden Gün Sazak öldürüldü
Çorum Katliami (5 Temmuz 1980)
Çorum atesler içinde 20 ölü, yüzlerce yarali
Kemal Türkler öldürüldü (15 Temmuz 1980)
DISK Genel Baskani ve sendikaci Kemal Türkler evinin önünde öldürüldü
Nihat Erim öldürüldü (20 Temmuz 1980)
12 Mart döneminin Basbakanlarindan Nihat Erim, Dragos'taki evinden çikarken Dev-Sol militanlarinca öldürüldü
12 Eylül Harekati (12 Eylül 1980)
Ülkedeki "anarsi ve terörü önlemek ve akan kani durdurmak amaciyla" Türk Silahli Kuvvetleri bir kez daha yönetime el koydu Tüm yurtta sikiyönetim ilan edildi Genelkurmay baskani Kenan Evren baskanliginda, Kara Kuvvetleri komutani Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri komutani Tahsin Sahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutani Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutani Orgeneral Sedat Celasun'dan olusan Milli Güvenlik Konseyi yürütmeyi eline aldi Siyasi parti liderleri "gözetim altina" alindi
Ulusu Basbakan (20 Eylül 1980)
Eski Deniz Kuvvetleri komutani Oramiral Bülent Ulusu baskanliginda bir hükümet kuruldu
Idamlar basladi (7 Ekim 1980)
Balgat katliami saniklarindan sag egilimli Mustafa Pehlivanoglu ve Telsizler katliami saniklarindan sol egilimli Necdet Adali idam edildiler
Ecevit'in istifasi (30 Ekim 1980)
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Baskani Bülent Ecevit, konseyin siyasi partileri temelli kapatmak istemesinden dolayi Cumhuriyet Halk Partisi Genel Baskanligindan istifa etti
"Tatlises" olayi (1980)
Insaat isçiliginden bir imparatorluga yükselen Ibrahim Tatlises "Ayaginda Kundura" ile kendini o yil topluma tanitti Arabeskte yeni bir dalgayi temsil eden Tatlises, giderek yükselen bir grafikle "olay" haline geldi
Cahide Sonku öldü (18 Mart 1981)
Türk sinemasinin ünlü kadin sanatçisi Cahide Sonku öldü
Danisma Meclisi (23 Ekim 1981)
Milli Güvenlik Konseyi'nin seçtigi 160 üyeden olusan "Danisma Meclisi" faaliyete geçti
Turan Günes öldü (10 Nisan 1982)
Eski Disisleri Bakanlarindan, Cumhuriyet Halk Partisi yöneticisi ProfTuran Günes öldü
Banker Kastelli Isviçre'de (20 Haziran 1982)
Ardarda patlak veren bankerlik skandallari sonrasi "Banker Kastelli" diye bilinen Cevher Özden ve esi Isviçre'ye kaçti
Esenboga Baskini (8 Agustos 1982)
Ermeni terör örgütü ASALA, Ankara Esenboga Havaalani'ni basti (Bir terörist ölü, digeri yarali ele geçti 8 ölü 72 yarali)
Anayasa Referandumu (7 Kasim 1982)
12 Eylül yönetimin hazirladigi Anayasa halk oyuna sunuldu Yüzde 915 evet oyuyla anayasa kabul edildi ve Kenan Evren'de otomatik olarak Cumhurbaskani seçilmis oluyordu
Washington Otel Yangini (7 Mayis 1983)
Laleli Washington Otel'de yangin çikti 36 turist öldü 65 yarali
Vetolar (23 Haziran 1983)
SODEP'in aralarinda Erdal Inönü'nünde bulundugu 21 kurucusu Milli Güvenlik Kurulu vetosu yedi BTP ise kapatilmis ve yöneticileri Zincirbozan'a gönderilmisti Böylelikle seçimlere Milli Güvenlik Kurulu'nin onayladigi Turgut Özal önderliginde ANAP, Necdet Calp'in Halkçi Parti'si ve generallerin destekledigi Turgut Sunalp'in Milliyetçi Demokrasi Partisi katilabilecekti
Seçimler yapildi (6 Kasim 1983)
12 Eylül sonrasi ilk sivil seçim yapildi ANAP birinci, HP ikinci ve MDP üçüncü oldu
Ilk sivil hükümet (13 Aralik 1983)
Turgut Özal baskanliginda ANAP hükümeti kuruldu
Yasar Kemal'e nisan (9 Mayis 1984)
Yasar Kemal'e Fransiz "Legion D'Honneur" nisani verildi
PKK Eylemleri Basladi (15 Agustos 1984)
PKK Eruh ve Semdinli baskinlari ile ülkeyi kana bogacak terör eylemlerinin dügmesine basti
Ümit Yasar öldü (5 Kasim 1984)
Sair Ümit Yasar Oguzcan öldü
SODEP-HP birlesti ( 25 Eylül 1985)
Yeni Partinin adi Sosyal Demokrat Halkçi Parti (SHP) oldu Baskanliga Aydin Güven Gürkan getirildi
DSP Kuruldu (14 Kasim 1985)
Eski partisi Cumhuriyet Halk Partisi ile arasi açilan siyasi yasakli Bülent Ecevit, solda yeni parti olusumuna imzasini atti Demokratik Sol Parti (DSP) kuruldu Baskanliga Rahsan Ecevit getirildi
Sedat Caner olayi (1 Subat 1986)
Daha önce medyaye iskence yaptigina dair itiraflarda bulunan polis memuru Sedat Caner 2 yil hapis cezasina çarptirildi
Jaguar Olayi (12 Temmuz 1986)
Galerici Zeki Küçükberber'in basbakan Turgut Özal'in kizi Zeynep Özal'la damadi Asim Ekren'e Jaguar otomobil hediye etmesi skandal yaratti
Sinagog Baskini (6 Eylül 1986)
Istanbul Neve Salom Sinagogu'na baskin 21 kisi ölürken 2 terörist bombalariyla öldüler
Türban yasagi (12 Ocak 1987)
YÖK'ten ilk türban yasagi uygulamasi gündeme geldi
Rabita Olayi (28 Mart 1987)
Cumhurbaskani Kenan Evren, devlet memurlarinin maasini uluslararasi islami sermeye kurulusu "Rabita"nin ödemesini dövizsizlik nedeniyle imzaladigini kabul etti
Yasaklar Referandumu (6 Eylül 1987)
Milli Güvenlik Kurulu karariyla politika yapmasi yasaklanan eski siyasi liderlerin tekrar politika sahnesine dönüp dönmemesi üzerine bir halk oylamasi yapildi Sonuç % 5016 evet, %4984 hayir oldu Böylelikle Bülent Ecevit, Süleyman Demirel, Alpaslan Türkes, Necmettin Erbakan gibi liderlere tekrar siyaset yolu göründü
TBKP'liler gözaltinda (17 Kasim 1987)
Yurda dönen TBKP liderleri Nihat Sargin ve Haydar Kutlu gözaltina alindilar
MIT Raporu (9 Subat 1988)
Kimin sizdirdigi belli olmayan "MIT Raporu"nun basinda yeralmasi bir skandal havasina büründü
Özal'a Suikast (18 Haziran 1988)
Basbakan Turgut Özal'a ANAP kongresi esnasinda eski ülkücü Kartal Demirag tarafindan suikast düzenlendi Özal, parmagindan hafif yarali olarak kurtuldu
Kemal Horzum skandali (18 Temmuz 1989)
Emlak Bankasi'ni dolandirdigi iddiasiyla yargilanan Kemal Horzum tutuklandi ve cezaevine gönderildi

A l m a n a k 2 0 0 0
Türkiye'de Yüzyilin en önemli olaylari:
(1990-1999)
Muammer Aksoy öldürüldü (31 Ocak 1990)
Eski Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili, Atatürkçü Düsünce Dernegi kurucularindan Prof Muammer Aksoy "Islami Hareket" örgütü tarafindan öldürüldü
Çetin Emeç öldürüldü (7 Mart 1990)
Hürriyet Gazetesi Genel Yayin Koordinatörü ve yazari Çetin Emeç evinin önünde arabasina açilan ates sonucu öldürüldü
Ilk Özel Televizyon (1990)
Türkiye'nin ilk özel televizyonu "Magic Box" kuruldu
Turan Dursun öldürüldü (4 Eylül 1990)
Özellikle dinle ilgili yazilariyla taninan yazar Turan Dursun, Kosuyolu'ndaki evinden çikarken öldürüldü
Hiram Abas öldürüldü (4 Eylül 1990)
Eski MIT müstesari Hiram Abas iki saldirganin açtigi ates sonucu öldürüldü
Bahriye Üçok öldürüldü (6 Ekim 1990)
Ilahiyat Fakültesi eski dekani ve SHP parti meclisi üyesi Doç Bahriye Üçok, evine yollanan bir bombali paketin patlamasi sonucu öldürüldü
Incirlik üssü kullanildi (17 Ocak 1991)
Körfez Savasi esnasinda Irak'a operasyonda Incirlik üssü kullanildi
Yunan otobüsüne saldiri (9 Nisan 1991)
Yunan turist otobüsüne akli dengesi bozuk bir kisi tarafindan saldiri yapildi Otobüste 3'ü çocuk 36 kisi yanarak öldü
Ilk kadin vali (6 Temmuz 1991)
Mugla Valiligine atanan Lale Aytaman, Türkiye'nin ilk kadin valisi oldu
Vedat Aydin öldürüldü (20 Temmuz 1991)
HEP'li Vedat Aydin öldürüldü Diyarbakir'daki cenazesinde olaylar çikti
Seçimler yapildi (20 Ekim 1991)
Seçimlerin sonucunda DYP: 177, ANAP: 115, SHP: 89, RP: 62, DSP: 7 milletvekili çikartti Bu tablo neticesinde DYP-SHP koalisyonu kurulurken, basbakan Süleyman Demirel oldu
Çetinkaya Magazasi saldirisi (25 Aralik 1991)
PKK'li bir grup Bakirköy'deki Çetinkaya Magazasina molotof kokteyli atti Çikan yanginda 11 kisi öldü
Nevruz Olaylari (21 Mart 1992)
Sirnak, Cizre, Nusaybin'de Nevruz kutlamalari sonucu olaylar çikti 73 kisi öldü
Musa Anter öldürüldü (20 Eylül 1992)
Kürt aydin ve yazari Musa Anter Diyarbakir'da öldürüldü
Ugur Mumcu öldürüldü (24 Ocak 1993)
Cumhuriyet Gazetesi yazari Ugur Mumcu evinin önünde otomobiline konan bomba ile öldürüldü Böylelikle Kemalist aydinlara yönelik suikastler zinciri içinde o ana kadar en önemli isim kaybedilmis oluyordu
Esref Bitlis öldü (17 Subat 1993)
Jandarma Genel Komutani Esref Bitlis "uçagindaki buzlanma" nedeniyle öldü Resmi açiklama bu yönde olsa da olay sonrasi toplanan kanitlar neticesi çikan kanaat bunun bir suikast oldugu seklindeydi
Turgut Özal öldü (17 Nisan 1993)
8 Cumhurbaskani Turgut Özal kalp yetmezligi nedeniyle öldü Böylelikle Özal'la simgelenen bir devir de noktalaniyordu
Çöplük Faciasi (28 Nisan 1993)
Ümraniye çöplügünde metan gazi birikmesinden patlama meydana geldi
Demirel Cumhurbaskani (16 Mayis 1993)
Türkiye Cumhuriyeti'nin 9 Cumhurbaskani olarak Süleyman Demirel seçildi Demirel'den bosalan DYP genel baskanligina Tansu Çiller getirildi
Sivas Katliami (2 Temmuz 1993)
Sivas'ta Pir Sultan etkinliklerine katilan Aziz Nesin ve bir grup aydin-sanatçi, kaldiklari Madimak Otel'de gericiler tarafindan yakilmak istendi Olay sonucunda 37 kisi dumandan bogularak öldü
Göknel Skandali (4 Temmuz 1993)
ISKI Genel Müdürü Ergun Göknel'in bosandigi esi Nurdan Erbug'a ödedigi nafakanin milyarlari bulmasi sonucu ortaya çikan skandal biranda SHP-Belediye iliskisinde dönen dolaplarin ortaya çikmasina yol açti Istanbul Belediye Baskani Nurettin Sözen ve SHP Istanbul Il yöneticileri zor durumda kaldilar
Behçet Cantürk öldürüldü (16 Ocak 1994)
Uyusturucu ve silah kaçakçisi oldugu, ayrica PKK'ya yardim ettigi ileri sürülen Behçet Cantürk, Sapanca'da öldürüldü
Türksat düstü (24 Ocak 1994)
Türkiye'nin ilk uydusu olan Türksat, Fransiz Guyana'sinda kalkistan sonra bir ariza nedeniyle düstü
Zeli Operasyonu (29 Ocak)
Türk uçaklari PKK'nin Zeli kampini bombaladilar
Tuzla Katliami (12 Subat 1994)
PKK'nin Tuzla tren istasyonuna koydugu bomba sonucu 5 yedek subay ögrencisi hayatini kaybetti
Recep Koç öldürüldü (20 Subat 1994)
Adalar'in ANAP'li Belediye Baskani Recep Koç, kaçak balkonununu yiktigi bakkal tarafindan kursunlanarak öldürüldü
Atatürk'e Hakaret (25 Subat 1994)
RP'li Hasan Mezarci, mecliste yaptigi basin toplantisinda Atatürk için "Veled-i Zina" dedi
DEP'lilere gözalti (2 Mart 1994)
Meclis 6 DEP Milletvekilinin dokunulmazligini kaldirdi DEP'liler Meclis kapisindan apar topar ekip otolarina bindirildiler
27 Mart Seçimleri (27 Mart 1994)
Yerel Yönetim seçimlerinin galibi RP oldu Istanbul dahil 5 büyüksehir RP'lilerin eline geçti
Recep Tayyip Erdogan Baskan (28 Mart 1994)
Istanbul Büyüksehir Belediye Baskani Recep Tayyip Erdogan oldu
Çöplüklerde oylar bulundu (30 Mart 1994)
Türkiye'nin birçok bölgesinde açilmamis seçim sandiklari, çöpe atilmis ve yanmis oy pusulalari bulundu
5 Nisan kararlari (5 Nisan 1994)
Türkiye'nin tarihindeki en büyük kemer sikma politikasi açiklandi Karari DYP-SHP hükümeti aldi Dolar aniden yükselirken, birçok sirket iflas etme durumuna düstü
Salman Kaya dövüldü (1 Mayis 1994)
1 Mayis gösterilerinde olaylar çikti SHP Milletvekili Salman Kaya polisler tarafindan agir sekilde dövüldü
Uzay Hepari öldü (31 Mayis 1994)
Genç kusak müzisyenlerden Uzay Hepari motosiklet kazasinda öldü
DEP Kapatildi (16 Haziran 1994)
Anayasa Mahkemesi DEP'i kapatti
Civangate Skandali (19 Eylül 1994)
Emlak Bank Genel Müdürü Engin Civan kursunlandi Olayin arkasindan Özal'in yakini batik müteahhit Selim Edes çikti Tetikçi Davut yildiz, Alaattin Çakici'nin talimatiyla Engin Civan'i vurdugunu itiraf etti
Meczup saldirisi (10 Kasim 1994)
Atatürk'ü anma töreni esnasinda bir meczup Anitkabir'e sizarak Cumhurbaskani Süleyman Demirel'e ve diger yetkililere "Sizi Kuran'a davet ediyorum" diye bagirdi
YDH partilesti (22 Aralik 1994)
Basini Cem Boyner'in çektigi yeni Demokrasi Hareketi (YDH) partilesti
Ugur Kiliç öldürüldü (20 Ocak 1995)
Dündar Kiliç'in kizi Ugur Kiliç, eski kocasi Alaattin Çakici'nin emri üzerine Uludag'da öldürüldü
MIT Muhbiri kayip (7 Mart 1995)
MIT muhbiri Tarik Ümit esrarengiz bir sekilde kayboldu
Gazi Olaylari (12-15 Mart 1995)
Istanbul Gazi mahallesinde Alevilere ait bir kahvenin taranmasiyla baslayan olaylar ertesi günkü cenaze töreninde çatismaya dönüstü Ordu birlikleri bölgeye sevkedildi 3 gün süren olaylarda 22 kisi öldü
Kutmangil öldürüldü (23 Mayis 1995)
Yeni Günaydin ve Süper Tan gazetelerinin sahibi, kömür tüccari Bekir Kutmangil Ibrahim Cici tarafindan öldürüldü
"************" Krizi (9 Haziran 1995)
3 Avrupa parlementosu üyesi kadin milletvekiline "************" diyerek hakaret eden DYP milletvekili ve Devlet bakani Ayvaz Gökdemir sorun yaratti Ardindan olay bir özür krizine dönüstü
Aziz Nesin öldü (6 Temmuz 1995)
Ünlü yazar Aziz Nesin Foça'da geçirdigi ani kalp krizi sonucu öldü
Manukyan'a saldiri (27 Eylül 1995)
Genelev patroniçesi Matild Manukyan'a bombali saldiri yapildi Korumasi ve Istanbul Bankasi olayinda Özer Çiller aleyhine tek tanik olan Mehmet Urhan öldü
Nesim Malki öldürüldü (28 Kasim 1995)
Tekstil ve döviz piyasasinin ünlü isimlerinden tefeci Nesim Malki Bursa'da öldürüldü
Yener Kaya öldürüldü (30 Kasim 1995)
Borsaci Yener Kaya otomobilinde yakilarak öldürüldü
Metin Göktepe öldürüldü (10 Ocak 1996)
Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe, polis tarafindan gözaltina alindiktan sonra bir çay bahçesinde ölü olarak bulundu
Sabanci Suikasti (11 Ocak 1996)
DHKP-C militanlari tarafindan Sabanci Center'da düzenlenen suikast sonucu Özdemir Sabanci, Haluk Görgün ve Nilgün Hasefe öldürüldüler
Avrasya Feribotu (17 Ocak 1996)
Trabzon-Soçi seferini yapan Avrasya Feribotu 180 yolcu ve 45 mürettebatiyla birlikte Çeçen eylemciler tarafindan kaçirildi
Milli Damat Musa (23 Ocak 1996)
13 yasindaki Ingiliz Sarah Cook ile Türk garson Musa Kömeagaç'in evlenmesi Türk-Ingiliz iliskilerini sarsacak kadar olay yaratti
Vehbi Koç öldü (26 subat 1996)
Ünlü sanayici Vehbi Koç öldü
Menderes Felç oldu (16 Mart 1996)
RP milletvekili Aydin Menderes, Afyon'da geçirdigi trafik kazasi sonrasi felç oldu
Örtülü Ödenek skandali (11 Mayis 1996)
Basbakan Tansu Çiller'in Basbakanliktan ayrilmadan önce örtülü ödenekten 500 milyar çektigi ortaya çikarildi
Parsadan Olayi (13 Mayis 1996)
Örtülü ödenekten Basbakan Çiller'i Selçuk Parsadan'in 55 milyar dolandirdigi ortaya çikti
Söylemezler Çetesi (22 Haziran 1996)
Aralarinda 11 polis ve askerinde bulundugu "Söylemezler Çetesi" ortaya çikartildi
HADEP Kongresi (23 Haziran 1996)
HADEP kongresinde salondaki Türk Bayragi'nin indirilmesi ve yerine Abdullah Öcalan posteri asilmasi bütün yurtta derin infial yaratti
"Hamile Terörist" saldirisi (30 Haziran1996)
Tunceli'de kendine "Hamile Kadin" süsü veren terörist Zeynep Kinaci beline sardigi bombayi patlatti 6 asker sehit, 30 asker yarali
Ömer Lütfü Topal Cinayeti (28 Temmuz 1996)
Gazinocular ve kumarhaneler krali olarak bilinen Ömer Lütfi Topal açilan çapraz ates sonucu öldürüldü
Zeki Müren öldü (24 Eylül 1996)
Sanat Günesimiz Zeki Müren öldü
Susurluk Kazasi (3 Kasim 1996)
Susurluk yolu üzerinde meydana gelen kaza ile Türkiye Cumhuriyeti'nin içinde odaklanmis gizli ve karanlik isler çeviren bir teskilatin varligi da ortaya çikti Bu kazadaki Mercedes otomobilin içinde DYP milletvekili Sedat Bucak, Emniyet Müdürü Hüseyin Kocadag, eski ülkücü Abdullah Çatli ve sevgilisi oldugu söylenen Gamze Us bulunuyordu Bu kaza sonrasi emniyetçilerden siyasetçilere, mafyadan kumarhane patronlarina bir dizi iliski ve isim ortaya çikti Ayrica yakin dönemde islenmis ve aydinlanmamis birçok cinayetle bu grubun iliskisi ortaya atildi Susurluk Cumhuriyet tarihinin en önemli olaylarindan biri haline geldi Toplumda açik, aydinlik ve temiz iliskiler kurulmasini istemenin simgesi oldu
Yilmaz'a yumruk (20 kasim 1996)
Susurluk olayinin üzerine giden ANAP lideri Mesut Yilmaz Budapeste'de bir saldirgan tarafindan yumruklandi
Müslüm Gündüz basildi (30 aralik 1996)
Aczmendi lideri Müslüm Gündüz Fadime Sahin'le bir evde birlikteyken basildi
Korkut Eken'in açiklamasi (5 Ocak 1997)
Susurluk komisyonuna ifade veren Özel Tim kurucularindan Korkut Eken, devletin Abdullah Çatli'yi 12 Eylül 1980'den önce kullandigini söyledi
Mustafa Duyar teslim oldu (6 Ocak 1996)
Sabanci suikasti sanigi Mustafa Duyar, Sam'da MIT görevlilerine teslim oldu
Susurluk Raporu Yayinlandi (13 Ocak 1997)
Basbakanlik Teftis Kurulu'nun hazirladigi "Susurluk Raporu" açiklandi
Topal cinayeti saniklari (14 Ocak 1997)
Kumarhaneler krali Ömer Lütfü Topal'i öldürmekten sanik 3 özel timci tutuklandi
Manisa Davasi (17 Ocak 1997)
Manisa'da iskence altinda ifadeleri alinan 10 lise ögrencisi, DHKP-C örgütüne üye olmaktan toplam 76 yil 3 ay hapis cezasina çarptirildi
Oral Çelik Beraat etti (23 Ocak 1997)
Abdi Ipekçi cinayeti ve Papa suikastinin kilit ismi Oral Çelik 3 davadan da beraat edip, serbest birakildi
1 Dakika Karanlik Eylemi (2 Subat 1997)
Susurluk nedeniyle "Sürekli Aydinlik Için 1 Dakika Karanlik Eylemi" baslatildi Eylem bütün yurtta halk tarafindan sahiplenildi
28 Subat (28 Subat 1997)
Refahyol hükümetinin icraatlarindan rahatsiz olan ve bir dizi irticai eylemin gelismekte oldugunu gören Türk Silahli Kuvvetleri (Sincan'da tanklarin yürümesi sürecin simgesi oldu) 28 subat Milli Güvenlik Kurulu toplantisi esnasinda bir dizi karari hükümete dikte ettirdi ve bunlarin takipçisi olacagini belirtti O günden bugüne 28 Subat sürecinin devam ettigi gözleniyor
Ibrahim Sahin Teslim oldu (12 Mart 1997)
Susurluk olayinin kilit isimlerinden Özel Harekat daire baskani Ibrahim Sahin teslim oldu
Kürsat Yilmaz kaçti (27 Mart1997)
Ülkücü Baba Kürsat Yilmaz cezaevinden kaçti
Alparslan Türkes öldü (4 Nisan 1997)
MHP lideri ve ülkücü hareketin "Basbug"u Alparslan Türkes geçirdigi ani kalp krizi sonucu öldü
Oguz Atak Cinayeti (6 Mayis 1997)
Istanbul Bebek'te bir barda barmenlik yapan ve sirtina dövmeyle "Allah" yazdiran Oguz Atak öldürüldü
Anasol-D kuruldu (13 temmuz 1997)
ANAP lideri Mesut Yilmaz baskanliginda ANASOL-D hükümeti kuruldu
Çiller'e suçlama (17 Temmuz 1997)
Genelkurmay Askeri Savciligi DYP genel baskani Tansu Çiller'le ilgili olarak "CIA hesabina casusluktan" sorusturma açti
Safiye Ayla öldü (14 Ocak 1998)
Türk Sanat Müzigi Sanatçisi Safiye Ayla 91 yasinda vefat etti
Karatepe azledildi (13 Subat 1998)
Danistay 8 Dairesi Kayseri Büyüksehir Belediye Baskani Sükrü Karatepe'nin cezasi kesinlestigi için Belediye Baskanligi düsürüldü
RP kapatildi (23 Subat 1998)
Irticai faaliyetlerin kaynagi haline geldigi gerekçesiyle Refah Partisi hakkinda Anayasa Mahkemesi tarafindan açilan dava kapatilma ile sonuçlandi Böylelikle Cumhuriyet bir kere daha kendi ideolojisine aykiri tutumlara izin vermeyecegini gösterdi
Yesil'in evi tespit edildi (4 Mart 1998)
"Yesil" kod adiyla bilinen Mahmud Yildirim'in Antalya'da yasadigi ev saptandi Ancak kendisi bulunamadi
Semdin Sakik yakalandi (14 Nisan 1998)
PKK'nin "iki numarali adami" olarak bilinen Semdin Sakik, özel bir operasyonla yakalanip Türkiye'ye getirildi
Adana Depremi (27 Haziran 1998)
Adana ve çevresinde meydana gelen 63 siddetindeki depremde 210 kisi öldü
Alaattin Çakici yakalandi (18 Agustos 1998)
Ünlü mafya babasi Alaattin Çakici Fransa'nin Nice kentinde yapilan bir operasyonla yakalandi
Çakici-Asik bantlari (24 Eylül 1998)
Alaattin Çakici ile Devlet Bakani Eyüp Asik'in konusma kasetleri ortaligi karistirdi
Sam'in açiklamasi (14 Ekim 1998)
Sam Hükümeti Türkiye'nin ciddiyeti ve olayin savasa dogru gittigini görmesi üzerine Abdullah Öcalan'in Suriye'de bulunmadigini ve bir daha da sokulmayacagini açikladi
Korkmaz Yigit kaseti (10 Kasim 1998)
Isadami Korkmaz Yigit Türkbank ihalesi için Alaattin Çakici ile yaptigi görüsme kasetini sahibi oldugu Kanal 6 ve Kanal E televizyonlarinda yayinlatti
Öcalan Italya'da (13 Kasim 1998)
Abdullah Öcalan Rusya'dan Italya'ya "Abdullah Sarikurt" adina düzenlenmis bir sahte pasaportla giris yapti ve siginma istegi bildirdi
Halkali Radyasyon Krizi (8 Ocak 1999)
Istanbul Halkali'da bir çöplük'de radyasyonlu maddelerin bulunmasi ve çevreye yayilmasi panigi yasandi
Haluk Kirci yakalandi (10 Ocak 1999)
7 TIP'li gencin öldürülmesinin sanigi Haluk Kirci yillar sonra yakalandi
Öcalan'in yakalanisi (16 Ocak 1999)
PKK terör örgütünün basi terörist Abdullah Öcalan, Kenya'da Türk özel kuvvetlerinin operasyonuyla yakalanip yurda getirildi
Sabanci Suikasti sanigi öldürüldü (15 Subat 1999)
Sabanci suikasti sanigi Mustafa Duyar, Afyon Cezaevi'nde Karagümrük Çetesi mensuplarinca öldürüldü
Çankiri Valisi'ne suikast (5 Mart 1999)
Çankiri Valisi Ayhan Çevik'in arabasina TKP/ML TIKKO militanlarinca bomba kondu
Carousel Önünde Patlama (10 Mart 1999)
PKK'li teröristlerin bir taksiye koyduklari bomba patladi Olayda Taksi söförü Ufuk Erdogan öldü
Mavi Çarsi Katliami (13 Mart 1999)
Istanbul Göztepe'deki Mavi Çarsi, PKK militanlarinca yakildi 13 ölü
ÖSS Sinav Sonuçlari Skandali (1 Mayis 1999)
1999 ÖSS Sinav sorulari çalindi Olay tam bir skandal halini aldi Sinavlar ertelendi
Merve Kavakçi Krizi (3 Mayis 1999)
Fazilet Partisi'nden Istanbul milletvekili seçilen Merve Kavakçi'nin Meclis Genel Kurulundaki yemin törenine türbaniyla gelmek istemesi bir iç tüzük tartismasi baslatti TBMM'ye türbanli olarak gelip yemin etmek isteyen Merve Kavakçi protestolar karsisinda geri adim atmak zorunda kaldi Ardindan Kavakçi'nin ABD vatandasligi söz konusu oldu Demirel, Kavakçi için "provakatör" dedi
Telekulak Skandali (7 Mayis 1999)
Ankara Emniyet Müdürlügü Istihbarat Dairesi'nde ortaya çikartilan "Telekulak Skandali" ortaligi karistirdi
FP'yi kapatma davasi ( 7 Mayis 1999)
Yargitay cumhuriyet bassavcisi Vural Savas FP'yi kapatma davasi açti ve FP'lileri "Kan emen yarasalara" benzetti
Lisede cinayet (13 Mayis 1999)
Kartal Endrüstri Meslek lisesi'nde bir ask cinayeti islendi Murat Kurt isimli ögrenci, kiz arkadasi Sebnem Sertaç'i vurdu Olaya müdehale etmek isteyen ögretmeni Hüseyin Agirman'i ise öldürdü
Rahsan Ecevit Krizi (14 mayis 1999)
Hükümet kurulmasi çalismalari sürerken, Bülent Ecevit'in esi Rahsan Ecevit'in MHP'liler için "Sayisiz can aldilar Çetelerle kucaklastilar Bunlar unutulur mu?" demesi krize dönüstü MHP lideri Bahçeli, "Ecevit özür dilemeli" dedi
Öcalan Davasi basladi (31 Mayis 1999)
PKK Terör örgütü lideri Abdullah Öcalan'in yargilanmasina Imrali adasinda baslandi 30 Bin kisinin ölümünden sorumlu tutulan Abdullah Öcalan, davanin ilk gününde pisman bir hava sergiledi Mahkeme idam kararini TCK'nin 125 Maddesine dayanarak "Vatana Ihanet"ten dolayi 29 Haziran'da verdi
Oktar Babuna Tartismasi (9 Haz 1999)
Ilik kanseri ile ilgili baslattigi kampanya önceleri iyi gitti Ancak sonralari bazi saibeler ortaya çikti Kendisinin Adnan Hoca ile bagi, "Titancilar gibi" para toplamasi ve "etik sorun yaratmasi" ile kamuoyunun önünde tartismali duruma geldi
Marmaris Yangini (12 Haziran 1999)
Marmaris'te çikan orman yangininda 50 hektar ormanlik alan kül oldu
Fettullah Gülen Kasetleri (21 Haziran 1999)
Gülen cemaatinin lideri Fettullah Gülen'in "devleti ele geçirmeye yönelik" konusmalarinin bulundugu kasetler ortaligi kapladi Kasetler günlerce bölüm bölüm TV'lerde yayinlandi
Bakan Hikmet Ulugbay'in intihari (6 Temmuz 1999)
Maliye Bakani Hikmet Ulugbay, geceyarisi basina dayadigi tabancisiyla intihara tesebbüs etti Ancak kursun yüzünü delerek geçti Ulugbay'in intihari girisimine dair çesitli iddialar ortaya atildi Bunlar arasinda IMF belgelerinin sizdirilmasindan bahsedildi
Semsi Denizer Öldürüldü (8 Agustos 1999)
Türk -Isgenel baskan yardimcisi ve Genel Maden-Is Baskani sendikaci Semsi Denizer eski korumasi tarafindan öldürüldü
Dündar Kiliç Öldü (11 Agustos 1999)
Yeralti dünyasinin ünlü kabadayilarindan Dündar Kiliç Silivri'deki yazliginda geçirdigi kalp krizi sonucu hayatini kaybetti
17 Agustos Depremi
Sadece 99'un degil Türkiye'nin bu yüzyilda yasadigi en büyük felaket Kocaeli, Sakarya, Çinarcik ve Istanbul'da hasara yol açan 74 siddetindeki deprem'de resmi kayitlara göre 17000 ölü var Resmi olmayan rakam ise en az 30-40 bin civarinda
Saglik Bakanina Tepki (21 Agustos 1999)
Saglik Bakani Osman Durmus'un Amerika, Yunanistan ve Ermenistan'dan gelen yardim tekliflerini reddetmesi kamuoyunda büyük tepki yaratti
Veli Göçer tutuklandi (8 Eylül 1999)
17 Agustos depremi esnasinda Çinarcik'ta yikilan evlerin müteahhiti Veli Göçer, uzun süre saklandiktan sonra bir ahbaplarinin evinde yakalandi
Ortaköy'de Satanist Dehseti (19 Eylül 1999)
Ortaköy mezarliginda Satanist ayin yapmak amaciyla Sehriban Coskunfirat isimli genç kizi öldürüp tecavüz eden Ömer Çelik, Gülsah Dinçer ve Engin Arslan isimli üç satanist yakalandi Bu olayla birlikte kamuoyunda uzun süre satanizm konusuldu
Bayrampasa'da Çatisma ( 21 Eylül 1999 )
Bayrampasa Cezaevi'nde çatisma çikti Hakan Çillioglu'nun adamlari ile Kenan Ali Gürsel'in adamlari birbirine girdiler 7 tutuklu öldürüldü, 3'ü agir yarali Ölenler arasinda Alaaddin Çakici'nin yegeni Kenan Ali Gürsel'de bulunuyor Olaylarda çok sayida silah ortaya çikartildi
Adana'li satanist kizlarin intihari (22 Eylül 1999)
Adana'da oturan ve satanist olduklari iddia edilen Gülce Koçan ve Pinar Boga isimli iki genç kiz Mersin Erdemli'de insaat halindeki bir binanin 13 Katindan kendilerini atip, öldüler
Ulucanlar cezaevi'nde isyan (26 Eylül 1999)
Ankara Ulucanlar ve Türkiye çapinda 10 cezaevinde sol görüslü tutuklularin baslattigi isyan ve rehin alma eylemleri dalgasi basladi
Belleme Krizi (27 Eylül 1999)
GATA'nin açilisinda bir konusma yapan Tuggeneral Yalçin Isimer'in seriatçilari kastederek "iyice belleyecegiz" sözü baska manalara çekildi ve tartisma yaratti
Fotograf Tartismasi (30 Eylül 1999)
Basbakan Bülent Ecevit'in Amerika ziyareti esnasinda Clinton'un karsisindaki fotografi tartisma yaratti
Türk-Yunan yakinlasmasi (4 Ekim 1999)
Yunan Disisleri Bakani Yorgo Papandreu'nun Istanbul Üniversitesi açilisina katilmasi ve dostluk mesajlari vermesi depremden sonra iyice yumusayan Türk-Yunan iliskilerinde yeni bir adim oldu
Gökçeada kundaklamasi (27 Ekim 1999)
Gökçeada'da Marianti Sözde'ye ait ev kundaklandi Sabotaj sonucu rum ailenin 4 yasindaki Alexsander Sözde öldü
Erol Evcil'in yakalanisi (28 Ekim 1999)
Nasim Malki cinayeti azmettiricisi ve zeytin krali Erol Evcil yakalandi
12 Kasim Depremi
Herkesin uzun bir süre deprem korkusu yasamasinin ve pespese gelen ardçi depremlerin sonrasinda Düzce'de yeniden meydana gelen 72 siddetindeki depremde ölü sayisinin 705 yarali sayisinin ise 4795 oldugu belirtiliyor
Adnan Hoca'ya operasyon (13 Kasim 1999)
Kamuoyunda "Adnan Hoca" olarak bilinen Adnan Oktar ve yandaslarina yönelik polis operasyonu yapildi Hoca'nin son derece lüks villalarda yasadigi gözlenirken, santaj kasetleriyle zenginlerden para sizdirdigi açiklandi
Kislali Suikasti ( 21 Ekim 1999)
Kemalist çevrelerin sayili isimlerinden, aydin, Cumhuriyet gazetesi yazari, ögretim üyesi Prof Ahmet Taner Kislali, evinin önünde arabasina konulan bombali paketin patlamasi sonucu öldürüldü Olay bütün yurtta derin infial yaratti Cenazesine ordunun tam kadro katilmasi özellikle dikkat çekti
AGIT Zirvesi (17-18 Kasim)
Türkiye'nin ev sahipligini yaptigi zirve, dünya liderlerinin toplanmasi ve Türkiye lehine bazi kararlarla dikkat çekti Ayrica Clinton'un gelisi ve agirlanisi özel bir olay oldu
Öcalan'in cezasina onay (25 kasim 1999)
Öcalan'in idam cezasi yargitay tarafindan onaylandi