Antoine Laurent Lavoisier Hayatı

Antoine Laurent Lavoisier Kısa Hayatı

Antoine Laurent Lavoisier Kimdir Kısaca Hayatı

26 Ağustos 1743 tarihinde Paris'te dünyaya gelen Fransız kimyacı Antoine Laurent Lavoisier yaşamında iki devrim görmüştür Gördüğü devrimlerden biri, yüzyıllar boyunca "simya" adı altında sürdürülen çalışmaların, bugünkü anlamda, kimya bilimine dönüşmesidir Antoine Lavoisier bu devrimin kahramanıdır İkinci gördüğü devrim ise "1789 Fransız ihtilali" diye anılırAntoine Lavoisier bu devrimin getirdiği terörün de kurbanıdır

Antoine Lavoisier Parisli zengin bir ailenin çocuğu olarak doğar Daha küçük yaşındayken annesini kaybederek babasının yakın ilgi ve bakımıyla büyürYirmi bir yaşında Paris'in sokaklarını aydınlatma proje yarışmasında birinciliği alır, Fransız Bilim Akademisi tarafından altın madalya ile ödüllendirilir

25 yaşında kimya alanındaki çalışmalarından dolayı Akademiye üye seçilir Bu arada hükümetin özel bir komisyonunda görevlendirilen genç bilim adamı, metrik sistemin oluşturulması, Fransa'nın jeolojik haritasının çıkarılması gibi etkinliklerden tarımda verimin yükseltilmesine uzanan pek çok uygulamalı bilim çalışmalarını düzenler Ayrıca o sırada bir tür abluka altında olan ülkesinin savunma ihtiyacı barutun üretim sorumluluğunu üstlenir

Antoine Lavoisier ilerde yaşamını yitirmesine yol açan, ülkenin bozuk vergi sistemini düzeltme işine el atar Lavoisier, kendisini asıl ilgilendiren bilimden kopmamıştırHer fırsatta özel laboratuarına çekilip deneylerini sürdürür

Lavoisier bilim dünyasında yanma olayına ilişkin geliştirdiği yeni kuramıyla ün kazanır Deneylerinde, özellikle ölçme işleminde gösterdiği olağanüstü duyarlılık, kendisini izleyen yeni kuşak araştırmacılar için özenilen bir örnek olmuştur Kimya bilimi, mantıksal düzen ve kuramsal açıklama yönlerinden kimliğini Lavoisier'e borçludur Bütün bu çalışmalarında ona büyük desteği eşi sağlar, deney şekillerini çizer, yabancı dillerden kaynak çeviriler yapar, makale ve kitaplarını yayıma hazırlar

Antoine Lavoisier araştırmalarına başladığında, kimyada Antik Yunanlıların maddeye ilişkin dört element (toprak, su, ateş ve hava) öğretisinin yanı sıra yanmaya ilişkin flogiston kuramı geçerliydi Bilindiği gibi, bir tahta ya da bez parçası yandığında duman ve alev çıkar, yanan nesne bir miktar kül bırakarak yok olur

Yürürlükteki kurama göre, yanma; yanan nesnenin flogiston denen, ama ne olduğu bilinmeyen, gizemli bir madde çıkarması demekti Odun kömürü gibi yandığında geriye en az kül bırakan nesneler flogiston bakımından en zengin nesnelerdiBunlardan biri yanma için havanın gerekliliğiydi

Bir diğeri, kurşun gibi madenlerin, erime derecesinde ısıtıldığında, yüzeylerinde oluşan "calx"ın, madenin eksilen bölümünden daha ağır olmasıydı 1756'da İskoç kimyageri Joseph Black "sabit gaz" dediği karbon dioksidi buluncaya dek bilinen tek gaz hava idi İngiliz kimya bilgini Joseph Priestley daha sonra deneysel olarak 10 kadar yeni gaz keşfeder Bunlardan biri onun "yetkin gaz" dediği, ileride Lavoisier'nin "oksijen" adını verdiği gazdır

Lavoisier yanma olayı ile 1770'lerin başında ilgilenmeye başlamıştı Kapalı bir kapta fosfor yakınca gazın ağırlığının değişmediğini, oysa kabı açtığında havanın içeri girmesiyle birlikte gazın ağırlığının az da olsa arttığını saptamıştı Bu gözlemin yürürlükteki kurama uymadığı belliydi, ama daha doyurucu bir açıklaması da yoktu

Lavoisier'in aslında ne yeni kimyasal bir nesne, ne de yeni kimyasal bir olgu keşfettiği söylenebilir Onun amacı yeni ve işler bir sistem kurmaktı 1789'da yayımlanan Traité Élémentaire de Chimie adlı yapıtı, kendi alanında, Newton'un Principia'sı sayılsa yeridir Biri modern fiziğin, diğeri modern kimyanın temelini atmıştır

Lavoisier'i unutulmaz yapan bir özelliği de nesnelerin kimyasal değişimlerini ölçmede gösterdiği olağanüstü duyarlılıktı Bu özelliği ona "Kütlenin Korunumu Yasası" diye bilinen çok önemli bilimsel bir ilkeyi ortaya koyma olanağı sağlar

1794'de solunum üzerinde deneylerini yapmakta olduğu bir sırada, Lavoisier, Devrim Mahkemesi önüne çağrılır51 yaşında iken, "devrim" adına kafası giyotinle uçurulur Lavoisier, boynunun vurulmasını beklerken kitap okuyordur Cellat, onu giyotine götürmek için yanına geldiğinde, Lavoisier, nerede kaldığını unutmamak için okuduğu kitabın arasına bir kitap ayracı koymuştur

Kaynak: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları