Niyette Ölçü

Niyette ölçü

Farz veya nâfile olarak yaptığımız bedenî ve mâlî ibadetlerde “niyyet” farzdır İbadete vesile olan abdestte ise sünnettir Yeme iç-me ve uyku gibi âdet kabilinden olan işler Cenâb-ı Hakkın rızası için yapılacak olursa o işin değerini yükseltir ve “ibadet” hüviyyeti kazan-dırır Meselâ elimizdeki bir bardak suyu içeceğimizde “Yâ Rabbi! Ben bu suyu nefsimin ihtiyacını karşılamak için değil zât-i ilâhine ibadet etmeye kuvvet elde edebilmek için içiyorum” diyerek yudumlamaya başlasa içtiği su bile “fezâil” seviyesine yükselir

Niyyetin bu derece büyük ve geniş ehemmiyetinden dolayı tevâtür derecesine ulaşmış bir hadis-i şerifte “Ameller(in ecri) ancak niyyetlere göredir Herkese ancak niyyet ettiği şey(in karşılığı) vardır”(1) buyrulmuştur

İbadetlerimizde yapacağımız niyyet “vücut ikliminin sultanı”

bulunan kalp ile yapılmış olacaktır Dil ile yapılan niyyetler olsa olsa “sünnet” olabilir Kalp ile yapılması gereken niyyet ise farzdır Halkın birçoğu niyeti kalbinde oluşturmadan ve zihnini işgâl eden gaflete de aldırış etmeden dille söylemekle yetinmektedirler Bu durumda ibade-tin (meselâ namazın) farzlarından biri bulunan niyyet tamamen terk edilmiş ve ibâdet fesada uğramış olur(2) Diğer ibadetler de buna kı-yaslanabilir

Niyyetsiz yapılan ibadetler âdet seviyesine iner ve tamamen değer kaybına uğrar Bu durumda:

a) Tutulan oruç perhiz;

b) İfâ edilen hac seyahat;

c) Kılınan namaz fizikî bir hareket;

d) Zekât diye dağıtılan şey nâfile sadaka olur

Resûl-i Ekrem (sav)”İmân kalbin nîyyeti (ve tasdiki) dilin de ikrarı ile; hicret ise (şahsın) kendi ve malı ile (göç etmesi neticesinde) tahakkuk eder”^3′ buyurmuştur

İmân bahsinde kalp ile tasdik rukn-i asli dil ile ikrar rukn-i zâit ol-maktadır Kalp ile tasdik kişinin Allah katında mümin sayılması için şarttır Halkın yanında mümin kabul edilebilmesi dolayısıyla müslüman bir kadınla evlenebilmesi ve öldüğü zaman müminlerin defn olunduğu kabristana gömülebilmesi için dil ile ikrar aranmaktadır

(1) et-Terğib vet-Terhib c2 s297

(2) Bakınız: Mektûbat-ı İmam Rabbânî (ks) 186 mektup

(3) Feyzül-kadir c 3 s 188