Argo Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Argo Nedir?

Bir sosyal sınıfın, bir meslek grubunun ya da bir topluluğun üyelerinin kullandığı, genel dilin sözcüklerine yeni anlamlar yükleyerek ya da yeni sözcükler, deyimler katarak oluşturulan özel dil

Bir toplumda geçerli genel dilden ayrı, ama ondan türemiş olan, yalnızca belli çevrelerce kullanılan, toplumun her kesimince anlaşılmayan, kendine özgü bir sözcük, deyim ve deyişlerden oluşan argonun, ayrı bir grameri yoktur

Argo, anadil içinde sonradan türetilmiş bir yardımcı dil olarak konuşulur

Temelde sözlü ve doğal bir dildir

Argo sürekli değişen ve gelişen özel bir dil olmakla birlikte oluşumunu bazı genel ilkelere bağlamak mümkündür

Sıfatlardan cins isim türetme, eski ve bölge dili sözlerinden yararlanma, genel dildeki sözcüklerin biçimlerini bozma, yabancı kökenli sözcük kullanma, sözcüklerin anlamlarını kaydırma ve değiştirme bu ilkelerin başlıcalarıdır

Türk argosu eski İstanbul'un külhanbeyi ve tulumbacı çevrelerinde gelişmiştir

Rakı'ya "anzarot", polis"e "aynasız", kâğıt paraya "papel" vs

demek; boş ver, abayı yakmak, açıktan almak, boş koymak gibi deyişler argo içinde zikredilir

Burada Türk argosu üzerine yapılmış iki çalışmayı zikredecek olursak: Ferit Devellioğlu-Türk Argosu (1980), Hulki Aktunç-Büyük Argo Sözlüğü (1989)

Kaynak: Açıklamalı Edebiyat Terimleri Sözlüğü-Murat AKINCI)
Diğer tanımlar:
Bir toplumda geçerli genel dilden ayrı, ama ondan türemiş olan, yalnızca belirli çevrelerce kullanılan, toplumun her kesimince anlaşılmayan, kendine özgü sözcük, deyim ve deyişlerden oluşan özel dil

Ana Britanicca Genel Kültür Ansiklopedisi, c

2, s

266

--------------------------------------------------------------------------------
Toplumda belli bir gruba veya sosyal bir sınıfa mahsus olan ve genel dilin koynunda asalak bir kelime hazinesi bulunan konuşma sistemleri

Türk Argosu, Ferit Devellioğlu, 6

baskı, s

9

--------------------------------------------------------------------------------
- Aynı meslek veya topluluğa (atölye, okul, kışla vb

) mensub olan şahısların benimsedikleri özel terimlerin bütünü

- Kaba konuşma, kültürsüz ve aşağı tabakanın ağzı

Meydan Larousse, Büyük Lugat ve Ansiklopedi, c

1, s

643

--------------------------------------------------------------------------------
- Başıboşlar, hırsızlar gibi toplum düzeninin dışında kalan kişilerin kendi aralarında kullandıkları özel dil, bu dili belirleyen sözcük ve deyimler

- Aynı meslekten olan kişilerin kendi aralarında kullandıkları özel sözcük ve deyimler

Yazın Terimleri Sözlüğü, Tahir Nejat Gencan-Haydar Ediskun-Baha Dürder-Enver Naci Gökşen, s

16

--------------------------------------------------------------------------------
Eskiden, önce esnafın, sonra da dilenci , serseri, külhanbeyi, hırsız, kaçakçı ve genel olarak şerir takımının kendi yaşayış tarzı isteğine uyarak, etrafındakilerin anlayamayacağı bir şekilde ve kendi aralarında konuştuğu aşağılık, özel ve gizli dil

(İnönü Ansiklopedisi, c

3, s

289

)

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Argo Nedir? Argo Nedir? Bir sosyal sınıfın, bir meslek grubunun ya da bir topluluğun üyelerinin kullandığı, genel dilin sözcüklerine yeni anlamlar yükleyerek ya da yeni sözcükler, deyimler katarak oluşturulan özel dil Bir toplumda geçerli genel dilden ayrı, ama ondan türemiş olan, yalnızca belli çevrelerce kullanılan, toplumun her kesimince anlaşılmayan, kendine özgü bir sözcük, deyim ve deyişlerden oluşan argonun, ayrı bir grameri yoktur Argo, anadil içinde sonradan türetilmiş bir yardımcı dil olarak konuşulur Temelde sözlü ve doğal bir dildir Argo sürekli değişen ve gelişen özel bir dil olmakla birlikte oluşumunu bazı genel ilkelere bağlamak mümkündür Sıfatlardan cins isim türetme, eski ve bölge dili sözlerinden yararlanma, genel dildeki sözcüklerin biçimlerini bozma, yabancı kökenli sözcük kullanma, sözcüklerin anlamlarını kaydırma ve değiştirme bu ilkelerin başlıcalarıdır Türk argosu eski İstanbul'un külhanbeyi ve tulumbacı çevrelerinde gelişmiştir Rakı'ya "anzarot", polis"e "aynasız", kâğıt paraya "papel" vs demek; boş ver, abayı yakmak, açıktan almak, boş koymak gibi deyişler argo içinde zikredilir Burada Türk argosu üzerine yapılmış iki çalışmayı zikredecek olursak: Ferit Devellioğlu-Türk Argosu (1980), Hulki Aktunç-Büyük Argo Sözlüğü (1989) Kaynak: Açıklamalı Edebiyat Terimleri Sözlüğü-Murat AKINCI) Diğer tanımlar: Bir toplumda geçerli genel dilden ayrı, ama ondan türemiş olan, yalnızca belirli çevrelerce kullanılan, toplumun her kesimince anlaşılmayan, kendine özgü sözcük, deyim ve deyişlerden oluşan özel dil Ana Britanicca Genel Kültür Ansiklopedisi, c 2, s 266 -------------------------------------------------------------------------------- Toplumda belli bir gruba veya sosyal bir sınıfa mahsus olan ve genel dilin koynunda asalak bir kelime hazinesi bulunan konuşma sistemleri Türk Argosu, Ferit Devellioğlu, 6 baskı, s 9 -------------------------------------------------------------------------------- - Aynı meslek veya topluluğa (atölye, okul, kışla vb) mensub olan şahısların benimsedikleri özel terimlerin bütünü - Kaba konuşma, kültürsüz ve aşağı tabakanın ağzı Meydan Larousse, Büyük Lugat ve Ansiklopedi, c 1, s 643 -------------------------------------------------------------------------------- - Başıboşlar, hırsızlar gibi toplum düzeninin dışında kalan kişilerin kendi aralarında kullandıkları özel dil, bu dili belirleyen sözcük ve deyimler - Aynı meslekten olan kişilerin kendi aralarında kullandıkları özel sözcük ve deyimler Yazın Terimleri Sözlüğü, Tahir Nejat Gencan-Haydar Ediskun-Baha Dürder-Enver Naci Gökşen, s 16 -------------------------------------------------------------------------------- Eskiden, önce esnafın, sonra da dilenci , serseri, külhanbeyi, hırsız, kaçakçı ve genel olarak şerir takımının kendi yaşayış tarzı isteğine uyarak, etrafındakilerin anlayamayacağı bir şekilde ve kendi aralarında konuştuğu aşağılık, özel ve gizli dil (İnönü Ansiklopedisi, c 3, s 289)