Prof. Dr. Sinsi
|
Lojistik Terimler Sözlüğü C
Lojistik Terimler Sözlüğü C
C&F "Cost and Freight" için kısaltma Kargo satış terimi olarak "Navlun ve Maliyet" Satıcının malın maliyetini ve varış limanına kadar taşıma masraflarını üstlendiği satış türü INCOTERMS terimlerini belirleyen Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) 1 Temmuz 1990 tarihinde bu satış terimini "CFR" olarak değiştirmiştir
CABOTAGE Kabotaj Aynı ülkenin limanları arasındaki deniz ve suyolu taşımacılığına verilen ad Türkiye dahil birçok ülke kıyı taşımacılığını belli bayraklı gemiler tarafında yürütülmesi için kanuni kısıtlamalara gitmiştir
CAF "Currency Adjustment Factor" için kısaltma Döviz ayarlama faktörü Deniz hat işletmecilerini dalgalanan akaryakıt fiyatlarından korumak için kullanılır
CAPTAIN'S PROTEST Kötü hava veya benzeri koşullar nedeniyle kaptan tarafından tutulan zabıt İlk limanda tescil ettirilir Genellikle yolculuk sırasında kargonun uğradığı zararlardan ötürü gemi sahibi veya işletmecisini sorumluluktan korumak için düzenlenir "Sea Protest" olarak da bilinir
CAR POOLING Taşıyıcının ve taşıtıcının merkezi bir otorite aracılığıyla özel kişilere ait kara/demiryolu taşıma aracını kullanması
CAR SEAL Araç mührü Konteyner,vagon vb taşıma kaplarının kapılarına konulan metal veya kuşun mühür Mühür genellikle kayıt için numaralandırılır
CARFLOAT Limanlarda yük aktarımı için kullanılan raylı sistem
CARGO Yük
CARGO MANIFEST Yük Manifestosu/Özet Beyanı Belirli bir seferde taşınan yükün göndericisi ve alıcısı ile eşyanın cinsi ve miktarını gösteren liste
CARGO NOS "Cargo Not Otherwise Specified" için kısaltma Yük taşıma tarifelerinde belirtilen mal kalemleri arasında belirtilmeyen yükler için uygulanabilir tarife ücreti
CARGO PREFERENCE Ülke araçlarıyla taşınması gereken yük Genellikle kamuya ait mallar bu kapsama girer
CARGO TONNAGE Yük tonajı Malın tarifeye tabi tutulan ağırlığı
CARLOAD RATE Araç yükü fiyatı
CARNET Karne Bir malın uluslar arası sınırları geçmesi için gümrük tarafından düzenlenen evrak
CARRIER Taşıyıcı Bir taşıma kontratı gereği taşımanın kara,hava,deniz,demiryolu,iç suyolu veya kombine olarak gerçekleştirilmesi sorumluluğunu üstlenen kişi yada kuruluş
CARRIER CERTIFICATE Taşıyıcı Sertifikası Gümrüklerden malı çekmek için gümrük yetkilileri tarafından taşıyıcıdan istenen vesika
CARTAGE İç taşıma Aynı ülkenin şehirleri arasında yapılan karayolu veya demiryolu taşıması
CARTMENT Gümrüklü taşıma evrakı Aynı gümrüğün yetki sahasıda gümrük kontrolünde bir yerden (gümrüklü antrepodan) bir diğerine taşıma yapmak için verilen belge
CASH AGAINST DOCUMENT'S(CAD) Evrak karşılığı ödeme Alıcının satıcı adına hareket eden acenteye mal evrakını teslimine karşılık yaptığı nakit ödeme
CASH IN ADVANCE (CIA) Ön ödeme Alıcının satıcıya malın yüklenmesi için yaptığı ön ödeme Genellikle sipariş üzerine yapılan makine ve aksamı için bu yola başvurulur
CASH WITH ORDER (CWO) Sipariş verildiğinde ödeme
CBM "Cubic Meter" için kısaltma CM olarak da kısaltılır Metreküp
CE (CONSUMPTION ENTRY) ABD'ye ithal edilen malların deklarasyonu için kullanılan evrak
CELLS Hücre sistemi Konteyner gemilerinde konteynerlerin üst üste konduğu istiflenme biçimi
CENTER OF GRAVITY Taşıma araçların yada konteynerin ağırlık merkezi
CERTIFICATE Şahadetname,sertifika Gümrük veya diğer sorumlu kurumun taşıyıcıya tanıdığı izni gösteren belge
CERTIFICATE OF ORIGIN Menşe şahadetnamesi Uluslararası ticarette malın çıkış ülkesini gösteren belge
CFR "Cost and Freight" için kısaltma Mal bedeli ve navlun Varış limanı olarak belirtilmek suretiyle malın belirtilen varış limanına kadar taşınması için gerekli olan masrafları ve navlun ücretini satıcının ödemesi demektir Ancak,bu satış şeklinde malın kaybolma ya da zedelenme riski ve buna bağlı olarak meydana gelen tüm masraflar,mallar yükleme limanından geminin bordasına geçtikten sonra satıcıdan alıcıya geçer CFR terimi,malların ihraç işlemlerinin satıcı tarafından yapılmasını gerektirir
CFS "Container Freight Station" için kısaltma Konteyner nakil istasyonu Konteyner yüklerinin boşaltılıp yeniden yüklendiği yer Genellikle eksik konteyner yüklerinin tamamlandığı,aynı alıcı/konsiyeye gidecek yüklerin konsolidasyonun yapıldığı yer
CHARTER PARTY Gemi kira kontratı Sözleşmenin süresi,navlun ücreti ve seferde uğranılacak limanlar gibi bilgileri düzenler
CHASSIS Şasi Hareket halinde konteyneri güvenlik altına alan tekerlekli ve konteyner kilitli düzenek
CHOCK Yükün devrilmesini engelleyen metal ya da ağaç konstrüksiyon
CI "Cost and Insurance" için kısaltma "Maliyet ve sigorta" Malın maliyetini,deniz sigortasını ve navlun dışındaki tüm taşıma ücretlerini kapsayan satış anlaşması
CIF "Cost,Insurance and Freight" için kısaltma Bu satış türünde satıcı CFR terimindeki yükümlülüklere aynen sahiptir ama aynı zamanda taşıma boyunca malların kaybolması ya da zedelenmesi riskine karşı denizcilik sigortası sağlama zorunluluğu vardır Satıcı,sigorta kontratı yapar ve primini öder CIF,satıcı tarafından ihraç çıkış işlemlerinin yapılmasını gerektirir
CIF&C "Cost,Insurance,Freight & Commission" için kısaltma "Maliyet,sigorta,navlun ve komisyon" Satıcının malın maliyeti,navlun ücreti ve taşıma sigortasının yanı sıra komisyonları da karşıladığı satış anlaşmasıdır
CIF&E "Cost,Insurance,Freight & Exchange" için kısaltma "Maliyet,sigorta,navlun ve kambiyo" Satıcının malın maliyeti,navlun ücreti ve taşıma sigortasının yanı sıra kambiyo masraflarını da üstlendiği satış anlaşmasıdır
CIFCI "Cost,Insurance,Freight,Collection And Interest" için kısaltma "Maliyet,sigorta,navlun,teslimat ve faiz" Satıcının malın maliyeti,navlun ücreti ve taşıma sigortasının yanı sıra teslimat ve faiz giderlerini de üstlendiği satış anlaşmasıdır
CIP "Carriage and Insurance Paid to" için kısaltma Satıcının CPT altında aynı yükümlülüklere sahip olduğu anlamına gelen satış terimidir Ancak bunlara ek olarak malların taşınma riskine karşı alıcıya yük sigortası sağlamasını gerektirir Satıcı sigorta kontratı yapar ve primini öder Satıcı ayrıca alıcıya CIP teriminde sadece en düşük seviyede sigorta kapsamını sağlamakla yükümlüdür CIP;satıcı tarafından ihraç çıkışlı işlemlerinin yapılmasını gerektirir
CKD "Completely Knocked Down" için kısaltma Özel bir taşımaya tabi tutulacak tipteki araç,ekipman ve cihazların parçalarına ayrılarak taşınması
CL "Carload" ve "Containerload" için kısaltma Konteyner yükü
CLAIM Taşıma sırasında zarar gören veya eksik çıkan malların ödenmesi için taşıyıcıya yapılan tazminat talebi
CLASSIFICATION Sınıflandırma Bir konşimentoda ayrıntılı olarak belirtilen mal kalemlerini ortaya koyan gümrük veya başka yetkili kurumlar tarafından geliştirilen listeler
CLASSIFICATION RATING Sınıflandırma altına alınmış mal kalemlerine uygulanabilecek fiyatlandırma
CLASSIFICATION YARD Yük treni katarının oluşturulduğu alan
CLAYTON ACT ABD'nin 1914 tarihli fiyat ayrıcılığını yasadışı kılan anti-tekel yasası
CLEAN BILL OF LADING Taşıyıcı tarafından düzenlenen ve malın taşıyıcı tarafından teslim aldığında zarar görmemiş ve eksiksiz olduğunu gösteren konşimento Aksi bir durum belirtilmediği sürece konşimento "cleaned" yani "temiz" olarak kabul edilir
CLEANING IN TRANSIT Malın çıkış ile varış noktaları arasında bir yerde durdurularak temizlenmesi,ayıklanması ve/veya yeniden ambalajlanması
CLEARANCE 1 Gümrükleme 2 Aracın köprü veya tünel gibi geçiş limitli yerlerden rahatlıkla geçebilecek şekilde yüklenmesi
CLEAT Yükün dayanıklılığını arttırmak için içine monte edilen demir yada ahşap şeritler
CLECAT Avrupa Forwarder,Gümrük Acenteleri ve Lojistik Birliği 1958 yılında kurulmuş,Avrupa ülkelerinde freight forwarder,gümrük acenteliği ve lojistik firmalarını temsil eden dernek ve federasyonların üyesi bulunduğu,AB Komisyonu nezdinde danışmanlık statüsüne sahip taşımacılık organizasyonu
CLIP-ON İzole edilmiş konteynere takılabilen soğutma ekipmanı
COASTWISE Sahil boyunca yapılan deniz taşımacılığı
COD "Collect (cash) on Delivery" için kısaltma Teslimde ödemeli satış şekli
COFC "Container On Flat Car" için kısaltma Demiryolu taşımacılığında "Düz vagonla taşınan konteyner" anlamında kullanılan kısaltma
COGSA "Carriage of Goods by Sea Act" için kısaltma ABD'de denizyolu taşımacılığında taşıyıcının konşimentodan doğan sorumluluklarını düzenleyen 1936 tarihli kanun
COLLECTING BANK Havale edilen banka Satıcının bankasının acentesi konumunda olan ve mal ve konşimento üzerinde hiçbir sorumluluk üstlenmeyen banka
COLLECTION Satıcı tarafından kesilen,genellikle diğer taşıma evrakının eklendiği,ödemenin şekli için talimatları içeren çek/draft
COMBINATION EXPORT MANAGER Birbirinin rakibi olmayan birden fazla üreticinin malını ihraç eden firma
COMBINATION PASSENGER AND CARGO SHIPS Kombine yolcu ve kargo gemisi 13 veya daha fazla yolcu kapasiteli gemilerdir
COMBINATION RATE 2 ya da daha fazla faktörden oluşan oran,ücret
COMMERCIAL INVOICE Ticari fatura İhracatçıyla ithalatçı arasında tüm işlemlerin kaydedildiği,taşınan mal için düzenlenen evraklara temel teşkil eden fatura
COMMODITY Yük Taşınan mal
COMMODITY RATE Belirli yük kalemleri için uygulanan taşıma ücretini gösteren basılı tarife
COMMON CARRIER Taşıyıcı,nakliyeci Basılı tarifeler üzerinden mal taşımacılığı yapan kişi ya da firma
COMMON LAW Örf ve adete dayanan,yazılı olmayan hukuk
CONCEALED DAMAGE Gizli hasar İlk tetkikinde veya malın ambalajı açılmadan fark edilemeyecek hasar
CONFERENCE Aynı rotada hizmet veren armatör ve gemi sahiplerinin kurduğu ortak kural ve tarifeleri bulunan birlik
CONFIRMED LETTER OF CREDIT Teyitli kredi mektubu,Akreditif Yabancı banka tarafından düzenlenen,yerel banka tarafından onaylanan kredi mektubu Teyitli kredi mektubuna sahip ihracatçı,yabancı alıcı veya bankasının kusuru bulunsa bile ödeme alma garantisine sahiptir
CONFIRMING BANK Onaylayan/keşideci banka Bir başka bankanın kredi mektubunu teyit eden ve kredi mektubunda belirtilen evrakın tesliminde ödeme yapmayı kabul eden banka
CONNECTING CARRIER İki taşıyıcı arasında bağlantı kuran taşıyıcı firma
CONSIGNEE Alıcı,konsiye Taşıma evraklarında,taşınan malları teslim almakla yetkili kılınan kişi yada firma
CONSIGNEE MARK Alıcı sembolü Tanımlama için paketlerin üzerine konan,genellikle üçgen,daire,kare vb şekillerle boşaltma limanını belirten harflerin bulunduğu semboller
CONSIGNMENT (1) Taşınmak üzere bir aracının belirttiği yere gönderilen,ancak hala üreticinin hak sahibi olduğu mal (2) Malı alıcısına/konsinyeye ulaştırmak için yüklemek
CONSIGNOR Konşimentoda malın göndericisi olarak belirtilen kişi
CONSOLIDATION Aynı sevkıyata gidecek farklı kaynaklardan yüklerin birleştirilmesi
CONSOLIDATOR Konsolide eden,konsolidasyon hizmeti veren kişi yada firma
CONSTRUCTION DIFFERENTIAL SUBSIDY Yapım ücret farkı sübvansiyonu
CONSUL Konsolos
CONSULAR DECLERATION Gönderilen ülkenin konsolosu tarafından onaylanan yük detayları
CONSULAR INVOICE Bazı ülkeler tarafından istenen,bir konsolosluk yetkilisi tarafından imzalanan belge Genellikle malı ithal eden ülkenin gümrüğü tarafından malın değeri,cinsi ve özelliklerinin tespiti için istenir
CONSULAR VISA Gönderilen ülkenin konsolosu tarafından evraklara eklenen imza yada mühür
CONSUMPTION ENTRY (CE) ABD'ye ithal edilen malların deklarasyonu
CONTAINER Konteyner Çeşitli boy,genişlik ve yükseklikte,soğutmalı,havalandırmalı,üstü açık,dökme yük için vb tipleri bulunan;gemi,uçak,tren ve kamyonla taşınabilen taşıma kabı
CONTAINER BOOKING Konteyner rezervasyonu Konteyner taşımacılığı yapan gemi hatlarında konteyner için yer rezervasyonu yaptırmak
CONTAINER LOAD Konteyneri doldurmaya yeterli yük
CONTAINER MANIFEST Konteyner manifestosu Konteyner içindeki mal ve yükleme bilgilerini içeren evrak
CONTAINER POLL Firmalar arasında konteynerlerin ortak kullanıma açılması sözleşmesi
CONTAINER TERMINAL Konteyner terminali Dolu veya boş konteynerlerin istifleme,yükleme,boşaltma,tamir ve bakımının yapıldığı kara,deniz,demiryolu bağlantıları bulunan alan
CONTAINER YARD (CY) Konteyner alanı Yüklü veya boş konteynerlerin elleçlendiği,yüklendiği,boşaltıldığı,depo landığı alan
CONTAINERIZABLE CARGO Konteynerde boşluk bırakmayan ,yer kaybına yol açmayan ekonomik yük
CONTAINERIZATION Değişik taşıma modları için genel veya özel amaçlı kargonun konteynere yüklenmesi
CONTRABAND Yasak kargo
CONTRACT Sözleşme,kontrat İki yada daha fazla tarafın bir yükümlülüğü belirli bir değerde belirli bir süre içinde yerine getirmek üzerinde vardıkları yasal yazılı anlaşma
CONTRACT CARRIER Sözleşmeli taşıyıcı Bir sözleşme dahilinde mal yada yolcu taşımacılığı yapan kişi yada kuruluş
CONTROLLED ATMOSPHERE Gazların karışımını kontrol eden bilgisayar kontrollü taşımacılık sistemi
CORNER POSTS Konteynerin köşelerinde bulunan ve konteynerlerin taşıma aracının üzerine yerleştirilmesi veya taşıma aracından alınmasını kolaylaştıran dikey çerçeveler
CORRESPONDANT BANK Muhabir banka Yurtdışı bankanın işini idare eden yerel banka
COST,INSURANCE AND FREIGHT (CIF) Navlun,sigorta,maliyet Bkz CIF
COUNTERVAILING DUTY Yerel ihracatı desteklemek için yabancı ithalatçıya uygulanan vergi
CPT "Carriage Paid To" için kısaltma Taşıma ücreti ödenmiş olarak-varış yeri belirtilmek suretiyle malların gidecek yere taşınması için nakliye ücretinin satıcı tarafından ödenmesi anlamına gelir Malların taşıyıcıya aktarılmasından sonra mallarla ilgili kaybetme yada zedelenme riski,ayrıca bu teslim işleminden sonra meydana gelebilecek her türlü ek masraf alıcı tarafından ödenir Eğer malların varış yerine ulaştırılması için başka taşıyıcılar kullanılıyorsa,malların bunlardan ilk taşıyıcıya aktarılmasıyla riskte bu taşımacıya geçer CPT,satıcı tarafından ihraç çıkış işlemlerinin yapılmasını gerektirir
CROSS MEMBER Konteynerin altına monte edilen,konteyneri sağlamlaştıran çapraz konstrüksiyon
CU "Cubic " için kısaltma Metrik sistemde "Küp" ün kısaltması
CUBE OUT Bir konteynerin hacminin yasal ağırlık limitlerinin altında dolması
CUBE FOOT 1,728 inç büyüklüğündeki hacim ölçüsü "Ayak Küp" olarak da bilinir
CUSTOMHOUSE Gümrük Ofisi
CUSTOMHOUSE BROKER Gümrük komisyoncusu Müşterisi adına gümrük işlemlerini gerçekleştirmek için yetkili kılınan yasal aracı
CUSTOMS Gümrük
CUSTOMS BONDED WAREHOUSE Gümrüklü antrepo Gümrüklenecek malların konulmasına izin verilen depo alanı
CUSTOM ENTRY Gümrük girişi Tüm ülkelerde ithalatçılardan ülke sınırı dahiline girişine izin verebilecekleri mallar için bir beyanda bulunması ve ithal malın gümrük vergilerini ödemesi istenir İthalatçı gümrük beyanının taşıyıcının manifestosuyla (özet beyan) aynı olması malın kanunlara uygun biçimde ithal edildiğini gösterir
CUSTOM INVOICE Gümrük faturası Ticari fatura,menşe şahadetnamesi ve kıymet sertifikasındaki tüm verileri içeren form Sadece birkaç ülkede istenir ve satıcının ticari faturası işlevini görür
CUSTOM OF THE PORT Liman Teamülü Malın gönderildiği ülke limanlarındaki taşıma masraflarını etkileyen yerel kurallar ve pratikleri belirtir
CUT-OFF TIME Tren veya geminin kalkışından önce yüklerin terminale son teslim tarihi ve saati
CWT 100 pound biriminde ağırlık ölçüsü
CY Bkz "Container Yard"
|